Sicz Poleska
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać odnośniki do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Sicz Poleska – ukraińska konspiracyjna formacja zbrojna podczas II wojny światowej.
[edytuj] Zarys historyczny
Od jesieni 1940 r. na zajętej przez Sowietów zachodniej części Ukrainy (powiaty kostopolski i sarneński) pojawiły się pierwsze oddziały partyzanckie organizowane przez atamana Tarasa Bulbę-Borowcia, b. działacza ruchu petlurowskiego. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej 22 czerwca 1941 r., uaktywniły się jako tzw. Sicz Poleska. Początkowo atakowały wycofujące się oddziały Armii Czerwonej i uciekających funkcjonariuszy partyjnych wraz z rodzinami. Z tego względu zostały zaakceptowane przez Niemców, ale jako formacja policyjna, a nie zalążek ukraińskiej armii, jak projektował T. Bulba-Boroweć. Jednakże już 16 listopada niemieckie władze okupacyjne cofnęły uznanie dla oddziałów Siczy Poleskiej. W rezultacie część Ukraińców złożyła broń, zaś pozostali rozeszli się do domów, zabierając broń ze sobą. Ich przywódca, w obawie przed aresztowaniem przez Niemców, ukrył się wraz z kilkunastoma współpracownikami, mianował się głównym ukraińskim atamanem i rozpoczął działalność podziemną, organizując na nowo zbrojne formacje partyzanckie. W jego sztabie główne funkcje obsadzali b. oficerowie UNR. Nawiązał też współpracę z odłamem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) kierowanym przez Andrija Melnyka, który skierował do siczowców swoich doradców. W 1942 r. T. Bulba-Boroweć swoje oddziały nazwał Ukraińską Powstańczą Armią.
Jej struktura wyglądała następująco. Największymi jednostkami było 5 tzw. latających brygad, które dzieliły się na sotnie (liczące co najmniej 100 ludzi). Te były podzielone na małe, ruchliwe, operacyjne grupy, liczące po 5-10 partyzantów. Organami prasowymi siczowców były pisma: "Hajdamaka" i "Oborona Ukrajiny". UPA T. Bulby-Borowcia działała na stosunkowo niewielkim obszarze Wołynia i Polesia Wołyńskiego, tj. powiatach sarneńskim, kostopolskim i północnej części rówieńskiego. Głównym jej zadaniem było zwalczanie komunistycznej partyzantki. Od pocz. 1943 r. zaczęła ona atakować także polskie wsie. W raportach, sprawozdaniach i meldunkach Okręgu Wołyń Armii Krajowej powtarzają się twierdzenia, że eksterminację ludności polskiej na terenie powiatu sarneńskiego i kostopolskiego rozpoczęli i dokonywali siczowcy. W sierpniu 1943 r. większość ich oddziałów została siłą przyłączona do formacji tworzonych przez odłam OUN Stepana Bandery, który zresztą przyjął dla nich dotychczasową nazwę siczowców – Ukraińska Powstańcza Armia. W tej sytuacji T. Bulba-Boroweć przemianował resztki swojej organizacji na Ukraińską Armię Ludowo-Rewolucyjną, ale już miesiąc później, po ataku banderowców na jej sztab, uległa ona rozproszeniu. Sam T. Bulba-Boroweć został podstępem aresztowany przez Niemców i umieszczony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen (w tzw. Zellenbau - oddziale dla specjalnych więźniów).
[edytuj] Program
UPA T. Bulby-Borowcia uznawała zwierzchnictwo prezydenta Ukraińskiej Republiki Ludowej na wygnaniu Andrija Liwyćkiego. Jej politycznym skrzydłem była Ukraińska Partia Ludowo-Demokratyczna, współtworzona przez secesjonistów z OUN pod wodzą Iwana Mitryngi. Siczowcy głosili radykalizm społeczny w stylu rewolucji bolszewickiej. Potępiali dyktatorskie zapędy OUN, reprezentując też bardziej umiarkowane stanowisko wobec mniejszości narodowych; T. Bulba-Boroweć wręcz potępiał masakry ludności polskiej organizowane przez banderowców (2 listy otwarte do przywódców odłamu banderowskiego OUN).
