Skierbieszowski Park Krajobrazowy
Z Wikipedii
Skierbieszowski Park Krajobrazowy - park krajobrazowy we wschodniej części Polski, na Wyżynie Lubelskiej (Działy Grabowieckie), w województwie lubelskim. Park jest położony na terenie gmin: Izbica, Kraśniczyn, Krasnystaw, Grabowiec, Miączyn, Sitno, Stary Zamość i Skierbieszów.
Celem powołania parku jest zachowanie unikalnych walorów przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych Działów Grabowieckich, najwyższej części Wyżyny Lubelskiej (190 - 313 m n.p.m.), oraz mozaiki siedlisk muraw kserotermicznych i lasów bukowych przy północno-wschodniej granicy ich gromadnego występowania z charakterystyczną florą i fauną.
Głównym walorem krajobrazu Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego jest falisto-pagórkowata rzeźba terenu z systemem głębokich wąwozów, wytworzonych w grubej - miejscami na kilkanaście metrów, warstwie lessu, pokrywających niemal cały Park.
Spis treści |
[edytuj] Flora
Lasy zajmują 11% powierzchni Parku. Dominują lasy grądowe z dużym udziałem buka. Inne gatunki tworzące drzewostan to: grab, lipa, wiąz, jawor i sosna. Na zboczach wzgórz występują fragmenty dąbrów świetlistych, a w wąwozach - wilgotne grądy i łęgi z udziałem jesionu, olchy, klonu i jawora. Odsłonięte, nasłonecznione zbocza wzgórz i wąwozów oraz miedze i pobocza dróg porastają zespoły roślinności ciepłolubnej, dobrze rozwijające się na żyznym lessowym podłożu i bogate w rzadkie gatunki stepowe.
W runie lasów spotyka się liczne rzadkie gatunki górskie, takie jak: paprotnik górski, żywiec gruczołowaty, przetacznik górski, parzydło leśne i widłak wroniec. Najwięcej rzadkich gatunków stwierdzono jednak wśród roślin stepowych i ciepłolubnych. Należą do nich m.in. umieszczone w "Polskiej Czerwonej Księdze Roślin": wiśnia karłowata, róża francuska i kosaciec bezlistny. Do roślin z tej grupy należą także: miłek wiosenny, wężymord stepowy, ostrożeń pannoński, driakiew żółtawa, zawilec wielkokwiatowy, oman wąskolistny, aster gawędka, traganek duński i traganek wielkokwiatowy.
[edytuj] Fauna
Fauna Parku ze względu na stosunkowo niedużą ilość lasów i wód jest dość uboga. Wśród ptaków warto wymienić rzadsze gatunki leśne: orlik krzykliwy, dzięcioł średni oraz muchołówki: małą i białoszyją, gatunki terenów otwartych: dudka, ortolana i przepiórkę, sowy: puszczyka, sowę uszatą, pójdźkę, płomykówkę oraz gatunki związane z nielicznymi zbiornikami wodnymi: perkoza rdzawoszyjego i rybitwę czarną.
[edytuj] Rezerwaty
Na terenie Parku znajdują się dwa rezerwaty przyrody: rezerwat stepowy Rezerwat przyrody Broczówka (6,17 ha), chroniący murawy i fragmenty lasów ze zbiorowiskami roślinności kserotermicznej, oraz rezerwat leśno-krajobrazowy Głęboka Dolina (289,12 ha), chroniący urozmaicony krajobraz z dolinami i wąwozami porośniętymi lasami jaworowo-dębowymi z bukiem.
[edytuj] Zabytki
W granicach Parku znajduje się wiele cennych zabytków architektury. Należą do nich: późnorenesansowy kościół w Bończy (XVI w.; przebudowany ze zboru kalwińskiego), kościoły w Skierbieszowie (XVII w.) i Surhowie (XIX w.), otoczone parkami zespoły pałacowe i dworskie w:
- Surhowie (1820 r.),
- Orłowie Murowanym (1842 r.),
- Stryjowie (1897 r.),
- Kalinówce (XIX w.),
- Łaziskach (XX w.),
- park podworski w Hajownikach.
Inne zabytkowe obiekty to:
- ruiny zajazdu w Kraśniczynie,
- karczma w Czajkach,
- zespół zabytkowych zabudowań we wsi Brzeziny oraz
- grodzisko w Skierbieszowie,
- pozostałości zamczyska w Orłów Murowany zwane "Murami".
Przez teren Parku przebiegają 3 szlaki turystyczne:
- zielony - "Szlak po Działach Grabowieckich",
- żółty - "Szlak Ariański" i
- niebieski - "Szlak Tadeusza Kościuszki"
oraz ścieżka przyrodniczo-historyczna "Stryjowskie Wąwozy".
Jedynymi obiektami bazy noclegowej na terenie Parku są gospodarstwa agroturystyczne w Skierbieszowie. Zapleczem noclegowym dla turystów mogą też być pobliskie miasta Zamość i Krasnystaw.
