Sułtanat Delhijski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Sułtanat Delhijski – w latach 1206-1526 państwo w północnych Indiach, ze stolicą w Delhi, rządzone przez kolejne muzułmańskie dynastie.

Z początkiem XI w., po rozbiciu imperium arabskiego Abbasydów przez Turków seldżuckich, ci ostatni przejęli również Afganistan. Stał się on dla nich bazą do podboju Indii. Po opanowaniu hinduskiej prowincji Pendżab w dolinie środkowego Indusu, Turcy założyli tam swój sułtanat, po czym przez kilkadziesiąt lat urządzali co roku łupieżcze wyprawy w głąb księstw hinduskich. Zawiązały one wprawdzie ligę obronną, lecz wzajemnie skłócone, nie były w stanie skutecznie przeciwstawić się najeźdźcom. Turcy bezkarnie łupili więc ziemie hinduskie i uprowadzali tysiące jeńców, których sprzedawano potem jako niewolników w Azji Środkowej. Pod koniec XII w. w północnej części Indii powstał Sułtanat Delhijski, który następnie w drodze podbojów zjednoczył pod swym zwierzchnictwem większość księstw hinduskich. Pierwszym sułtanem obwołał się w 1206 r. Kutb-ud-din Ajbek, namiestnik Pendżabu z ramienia władcy z dynastii Ghoridów, panującej nad ziemiami dzisiejszego Afganistanu. Ajbek zdobył w wyprawie wojennej Delhi i zerwał swą zależność. W połowie XIII w. sułtanom Delhi udało się odeprzeć najazd Mongołów, którzy w czasach Dżingis-chana zbudowali imperium od Chin po Morze Czarne. Istniał jednakże nadal napływ mahometańskiej ludności z Azji Środkowej i Persji, która po prostu imigrowała w celu poprawienia swych warunków bytowania. Wraz z nimi rozprzestrzeniał się na subkontynencie islam.

Księstwa, położone we wschodniej i południowej części Półwyspu Indyjskiego, znajdujące się poza zasięgiem najazdów tureckich, rozwijały się pomyślnie przez cały czas do XIV w. Ich kultura, religia buddyjska, i wpływy promieniały na wyspy Cejlon i Malediwy oraz Półwysep Indochiński.

Pod koniec XIV w. Imperium Mongołów ponownie się odrodziło pod wodzą Tamerlana (Timura), który mienił się następcą Dżyngis-chana. Po podbiciu Chorezmu i Persji Mongołowie najechali wtedy Sułtanat Delhijski i w 1398 r. zajęli jego stolicę Delhi, pustosząc ją i dokonując rzezi tysięcy mieszkańców. Po kilku latach jeden z dowódców Tamerlana ogłosił się sułtanem Indii i założył nową dynastię Sajjidów (od 1414 r.). 21 kwietnia 1526 r. wywodzący się z Fergany władca kabulu Babur pokonał na równinie Panipat ostatniego sułtana Delhi Ibrahima Szacha Lodi, po czym w Delhi ogłosił się cesarzem i nazwany został Wielkim Mogołem. Wydarzenie to wyznacza kres Sułtanatu Delhijskiego