T-100
Z Wikipedii
| T-100 | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | ZSRR |
| Producent | Zakłady Kirowskie w Leningradzie |
| Trakcja | gąsienicowa |
| Typ | czołg ciężki |
| Załoga | 6 |
| Historia | |
| Prototyp | 1 lipca 1939 |
| Wyprodukowano | 1 |
| Dane techniczne | |
| Silnik | 1 silnik, 12-cylindrowe GAM-34BT |
| Moc | 890 KM |
| Transmisja | mechaniczna |
| Wymiary | |
| Długość maksymalna | 8,38 m |
| Szerokość | 3,40 m |
| Wysokość | 3,42 m |
| Masa | |
| Masa bojowa | 58 000 kg |
| Opancerzenie | |
| Grubość pancerza | 20 – 60 mm |
| Osiągi | |
| Prędkości maksymalne | |
| Na drodze | 36 – 38 km/h |
| Zdolność pokonywania przeszkód | |
| Zasięg | (droga) 200 km (teren) 100 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| Artyleryjskie | 1 armata kal. 76,2 mm 1 armata kal. 45 mm |
| Strzeleckie | 3 karabiny maszynowe kal. 7,62 mm |
| Użytkownicy | |
| ZSRR | |
T-100 prototyp radzieckiego czołgu ciężkiego.
[edytuj] Historia
Od połowy lat 30. do uzbrojenia armii czerwonej zaczęły wchodzić czołgi ciężkie T-35 skonstruowane w leningradzkich zakładach "Bolszewik". W toku eksploatacji ujawniły się liczne wady tej konstrukcji. Poza tym doświadczenia wyniesione z pierwszych walk w Hiszpanii, dokąd wysłano czołgi lekkie T-26, wykazały, że wobec nowoczesnych armat przeciwpancernych opancerzenie sowieckich wozów bojowych jest nie wystarczające. Decyzją rządową zlecono więc budowę nowego wariantu T-35 o pogrubionym pancerzu. Prace przedłużały się. Z tego powodu Zarząd Pancerno-Samochodowy dowództwa Armii Czerwonej, postanowił włączyć do przedsięwzięcia także konstruktorów z Zakładów Kirowskich w Leningradzie oraz Fabryki nr 185 im. S. M. Kirowa. Opracowano wymagania jakim miał odpowiadać nowy czołg. Zostały one umieszczone w oficjalnym planie rozwoju radzieckiego sprzętu pancernego. Na podstawie tych wymagań, zespół konstrukcyjny Zakładów Kirowskich, pod kierunkiem płk. J. Kotina, rozpoczął prace nad pojazdem nazwanym SMK (na cześć zamordowanego w 1934, sekretarza leningradzkiego komitetu partii Siergieja Mironowicza Kirowa). Zespołem z Fabryki nr 185, kierował N. W. Barykow. Projektował on pojazd oznaczony początkowo Obiekt 100, a później T-100.
Początkowo miał on być czołgiem trzywieżowym o masie nie większej niż 55 t. Opancerzenie miało sięgać 60 mm. Uzbrojenie miało składać się z armaty kal. 76,2, umieszczonej w wieży głównej, oraz dwóch armat kal. 45 mm w pomocniczych, mniejszych wieżach. W październiku 1938 przedstawiono komisji wojskowej, drewnianą makietę wozu w skali 1:1. W grudniu tego samego roku, śladem konstruktorów czołgu SMK, zdecydowano się zmniejszyć liczbę wież do dwóch. Budowę prototypu rozpoczęto w styczniu 1939, a zakończono 1 lipca 1939. Tego samego dnia rozpoczęto próby fabryczne. Testowano go na poligonie w Kubince. Pojazd w ich trakcie przejechał prawie 1400 km.
[edytuj] Służba
W grudniu 1939 czołg T-100 został, razem z SMK i prototypem KW, skierowany do Finlandii. Został tam włączony do 1 kompanii czołgów ciężkich 91 batalionu 20 Brygady Czołgów. Załogę czołgu stanowili: Lt.P. Astachow – dowódca; Artomow i Kozłow – celowniczowie; Smirnow – przedni strzelec-radiotelegrafista. Wszyscy czterej byli żołnierzami Armii Czerwonej. Załogę uzupełniali cywilni pracownicy Fabryki nr.185:D. Pluchin – mechanik-kierowca; A. Drozżyn – pomocnik kierowcy; I. Kapłanow – motorzysta. Byli oni zastępowani przez innych pracowników fabryki oddelegowanych na "próby".
Do pierwszej walki doszło 17 grudnia 1939 w rejonie Hottinen. Do ciężkich walk doszło też dwa dni później w rejonie umocnień Summa. Czołg był ostrzeliwany przez fińską artylerię przeciwpancerną. Został on trafiony nie mniej niż 7 razy. Żaden pocisk nie przebił pancerza. W trakcie tych walk załoga T-100 uratowała załogę czołgu SMK, który wjechał na minę i został unieruchomiony za linią wroga. Po naprawach, dokonanych w Fabryce nr. 185, czołg wrócił 10.02.1940 na front. Walczył początkowo, wspólnie z czołgiem KW, w szeregach 20 Brygady Pancernej. W marcu został przeniesiony do 1 Brygady Pancernej. W czasie tych walk czołg przejechał 155 km, a na jego pancerzu naliczono 14 dalszych śladów uderzeń pocisków przeciwpancernych.
Po zawieszeniu broni czołg odesłano do fabryki. Przeprowadzono tam remont wozu. Planowano modernizację połączoną z zamontowaniem nowej wieży głównej. Miała ona być uzbrojona w haubicę kal. 152 mm. Z powodu zakończenia wojny z Finlandią oraz wprowadzeniem do uzbrojenia czołgów KW-2, zdecydowano o zaniechaniu dalszych prac nad pojazdem. Uznano T-100 za konstrukcję pozbawioną perspektyw.
Do chwili wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej, wóz stał w Fabryce nr 174 w Leningradzie. W lipcu 1941 został ewakuowany do Fabryki Traktorów w Czelabińsku, gdzie pozostał do końca wojny. Jego dalsze losy są nie znane.
| Radzieckie pojazdy wojskowe z okresu II wojny światowej | |
| Czołgi lekkie | |
| BT-2/5/7/8 • T-18 • T-26 • T-27 • T-37 • T-38 • T-40 • T-50 • T-60 • T-70 |
|
| Czołgi średnie | Czołgi ciężkie |
|---|---|
| T-28 • T-34/76 • T-34/85 • T-44 | T-35 • Rodzina KW • IS-1, 2 • IS-3 |
| Działa samobieżne | |
| SU-12 • SU-57 • SU-76 • SU-85 • SU-100 • SU-122 • SU-152 • ISU-122 • ISU-152 • ZiS-30 • ZSU-37 | |
| Samochody pancerne | ciągniki artyleryjskie i inne pojazdy |
| FAI • BA-20 • BA-27 • BA-64 • BA-6 • BA-10 | T-20 • NKL-16 • NKL-26 • STZ-5 • S-2 • Woroszyłowiec • ZiS • GAZ-67 |
| Pojazdy prototypowe i doświadczalne | |
| SU-5 • SU-6 • SMK • T-100 • T-46 • PPG • T-34M • T-43 | |
