Theodore Sturgeon
Z Wikipedii
Theodore Sturgeon (26 lutego, 1918 – 8 maja, 1985) był amerykańskim pisarzem, autorem fantastyki. Urodził się jako Edward Hamilton Waldo w Nowym Jorku; w 1929, po rozwodzie, jego matka poślubiła Williama Sturgeona i przy okazji Edward zmienił imię na Theodore żeby lepiej oddawało jego pseudonim, "Ted".
Spis treści |
[edytuj] Praca
Swoje pierwsze opowiadanie sprzedał w roku 1938 dla gazety McClure's Syndicate, która kupiła większość z jego wczesnych (nie-fantastycznych) prac. Jego pierwsze pojawienie się w fantastyce to opowiadanie "Ether Breather" w Astounding Science Fiction rok później. Na początku pisywał głównie krótkie opowiadania, przede wszystkim do magazynów branżowych, takich jak Astounding czy Unknown, ale również dla nie-fantastycznych, jak Argosy Magazine. Podpisywał się pseudonimem "E. Waldo Hunter", tylko mała część jego wczesnych opowiadań było podpisanych "Theodore H. Sturgeon".
Wiele prac Sturgona ma cechy poezji i elegii. Używał techniki znanej jako "rytmiczna proza", w której tekst wpasowywał się w standardowe metrum. Kreowało to szczególny nastrój przy czytaniu, zazwyczaj bez świadomego zauważenia przyczyny przez czytelnika.
Jego najbardziej znana powieść, "Więcej niż człowiek" (More Than Human, 1953) zdobyła uznanie i głównie w Europie, gdzie uznano ją za literaturę najwyższej próby.
Sturgeon pisał scenariusze do Star Trek (epizody "Shore Leave" z 1966 i "Amok Time" z 1967, później opublikowane w formie książkowej w 1978) - "Amok Time" jest znany z wprowadzenia "pon farr", rytuału ślubnego Vulkanian). Napisał również kilka epizodów które nigdy nie zostały wyprodukowane. Miał udział również w pisaniu odcinków do innych seriali i filmów telewizyjnych.
Jakkolwiek Sturgeon jest dobrze znany czytelnikom klasycznych antologii science-fiction (u szczytu popularności w latach 50-tych był autorem najczęściej umieszczanym w antologiach) i poważanym przez krytyków, nie jest zbyt dobrze znany szerszej publice i zdobył relatywnie mało nagród (chociaż jego najlepsze dzieła powstały przed ustanowieniem najważniejszych nagród: Hugo i Nebula). Uważany jest za mającego największy wpływ na późniejszych i bardziej popularnych autorów, takich jak Ray Bradbury czy Kurt Vonnegut, jr. (ten ostatni stwierdził, że jego bohater Kilgore Trout oparty był właśnie na Sturgeonie).
[edytuj] Bibliografia
[edytuj] Powieści
- The Dreaming Jewels (1950), publikowane również jako The Synthetic Man
- More Than Human (1953, powieść utworzona z trzech połączonych opowiadań) - zdobywca International Fantasy Award
- The King and Four Queens (1956)
- I, Libertine (1956, jako "Frederick R. Ewing")
- To Marry Medusa (1958), publikowane również jako The Cosmic Rape
- Venus Plus X (1960)
- Some of Your Blood (1961)
- Voyage to the Bottom of the Sea (nowelizacja filmu pod tym samym tytułem, oparta na wczesnej wersji scenariusza) (1961)
- The Rare Breed (1966, Western) (nowelizacja filmu pod tym samym tytułem)
- Godbody (1986)
[edytuj] Opowiadania i nowele
Sturgeon jest najbardziej znany z krótkiej formy. Najważniejsze tytuły to:
- "Ether Breather" (wrzesień, 1939, jego pierwsze opublikowane opowiadanie science-fiction)
- "Derm Fool" (marzec, 1940)
- "It" (sierpień, 1940)
- "Microcosmic God" (kwiecień, 1941)
- "Yesterday Was Monday" (1941)
- "Killdozer" (listopad, 1944)
- "Bianca's Hands" (maj, 1947)
- "Thunder and Roses" (listopad, 1947)
- "The Perfect Host" (listopad, 1948)
- "Minority Report" (czerwiec 1949, bez związku z filmem z 2002 roku, opartym na opowiadaniu o tym samym tytule Philipa Dicka)
- "One Foot and the Grave" (wrzesień, 1949)
- "The World Well Lost" (czerwiec, 1953)
- "Mr. Costello, Hero" (grudzień, 1953)
- "The Skills of Xanadu" (lipiec, 1956)
- "The Other Man" (wrzesień, 1956)
- "Need" (1960)
- "How to Forget Baseball" (w Sports Illustrated grudzień 1964)
- "The Nail and the Oracle" (w u październik 1964)
- "Slow Sculpture" (w Galaxy magazine luty 1970) - zdobywca nagród Hugo i Nebula
- "Occam's Scalpel" (sierpień, 1971)
- "Vengeance Is" (1980, w antologii Dark Forces Kirby'ego McCauley'a)
Wydawnictwo North Atlantic Books regularnie od 1995 roku wydaje chronologicznie ułożone The Complete Short Stories of Theodore Sturgeon; tom 10, z opowiadaniami z lat 1957-1960, wydany był w 2005. [1]
[edytuj] Ciekawostki
Biologiczny ojciec Sturgeona (jego matka poślubiła ponownie Williama Sturgeona w 1929 roku[2]) nosił nazwisko Waldo.
Waldo to również tytuł znanego opowiadania, długoletniego przyjaciela i współpracownika Sturgeona - Robert Heinleina [3]. "Waldo" było to urządzenie do manipulowanie obiektami na odległość, przy pomocy mechanicznych rąk. Wielu innych autorów oddało hołd autorowi, używając tego terminu w wielu swoich opowiadaniach z czasów "Złotej Ery" fantastyki. "Przed pojawieniem się w filmach i telewizji, waldami nazywano mechaniczne ręce, urządzenia telemetryczny i inne antropomorficzne gadżety używane na pokładach statków NASA" [4]
[edytuj] Linki zewnętrzne
- The Theodore Sturgeon Page - strona fanowska
- Theodore Sturgeon's online fiction at Free Speculative Fiction Online
- Some of Your Blood, Millipede Press 2006