Tove Jansson

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Tove Jansson, wł. Tove Marika Jansson (ur. 9 sierpnia 1914 w Helsinkach, zm. 27 czerwca 2001 także w Helsinkach) - pisarka, malarka, ilustratorka i rysowniczka komiksowa, znana najbardziej jako autorka książek o Muminkach, przedstawicielka mniejszości szwedzkiej w Finlandii. Kawaler Orderu Uśmiechu.

Spis treści

1 Biografia
2 Twórczość
- 2.1 Muminki
- 2.2 Inne książki
3 Linki zewnętrzne

[edytuj] Biografia

Tove Jansson urodziła się i zmarła w Helsinkach. Ojciec – Viktor Jansson – był rzeźbiarzem, a matka – Signe Hammarsten-Jansson – projektantką. Jej bracia również byli artystami: Per Olov Jansson fotografem, Lars Jansson autorem i rysownikiem komiksowym. Tove Jansson miała 14 lat, kiedy jej rysunki zostały po raz pierwszy opublikowane w szwedzkojęzycznym periodyku. Rok później rysowała dla satyrycznego pisma Garm. Jansson początkowo studiowała malarstwo w Sztokholmie (1930-1933), następnie w Akademii Sztuki Ateneum w Helsinkach. Studiowała również w Paryżu.

Tove Jansson mieszkała w Helsinkach, ale większość czasu spędzała z dala od swojego atelier, na wyspie Klovharu w Zatoce Fińskiej, która stała się tłem dla jej książek. Żyła ze swoją partnerką, graficzką Tuulikki Pietilä.

[edytuj] Twórczość

Autorka stworzyła swój własny, niepowtarzalny świat, pełen tolerancji i wzajemnego zrozumienia. Historie o Muminkach dalekie są od natrętnego moralizatorstwa i edukacji znanych z innych książek dla dzieci. Ich język jest bezpośredni, pełen humoru; książki zilustrowała sama autorka, która była również malarką.

Jej pierwsza powieść, Małe trolle i wielka powódź została opublikowana w 1945 (w Polsce dopiero w 1995), choć napisana została około 1939 roku. Kolejną książkę: Kometa nad Doliną Muminków wydano w 1946. Książka odniosła bardzo duży sukces - tak było już do końca, ze wszystkimi powieściami z tej serii. Ostatnia, Dolina Muminków w Listopadzie, ukazała się w 1971 roku.

Poza opowieściami o Muminkach w dorobku Jansson jest również kilka książek "dla dorosłych", zaś jej obrazy, freski i malowidła ścienne można znaleźć w całej Finlandii. Tove Jansson ilustrowała również inne książki, między innymi Hobbit, czyli tam i z powrotem Tolkiena, czy Alicja w Krainie Czarów Lewisa Carrolla.

Tove Jansson została uhonorowana Nagrodą Szwedzkiej Akademii w 1994 (nagrody takie otrzymali również m.in. Astrid Lindgren i Ingmar Bergman). W 1966 została odznaczona Medalem Hansa Christiana Andersena - międzynarodową nagrodą dla twórców książek dla dzieci. Książki o Muminkach zostały przetłumaczone na 34 języki i wydane w milionach egzemplarzy. Fińskim wydawcą książek Tove Jansson jest Schildts Forlags Ab.

[edytuj] Muminki

Seria o Muminkach składa się z 9 części:

Małe trolle i duża powódź (Smatrollen och den stora översvämningen; Tłumaczenie polskie - Teresa Chłapowska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1963)

Kometa nad Doliną Muminków (Kometen kommer; Tłumaczenie polskie - Teresa Chłapowska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1977)

W Dolinie Muminków (Trollkarlsen hatt; Tłumaczenie polskie - Irena Szuch-Wyszomirska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1964)

Pamiętniki Tatusia Muminka (Muminpappans memoarer; Tłumaczenie polskie - Teresa Chłapowska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1978)

Lato Muminków (Farlig midsommar; Tłumaczenie polskie - Irena Szuch-Wyszomirska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1967)

Zima Muminków (Trollvinter; Tłumaczenie polskie - Irena Szuch-Wyszomirska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1969)

Opowiadania z Doliny Muminków (Det osynliga barnet; Tłumaczenie polskie Irena Szuch-Wyszomirska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1975)

Tatuś Muminka i morze (Pappan och havet; Tłumaczenie polskie - Teresa Chłapowska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1977)

Dolina Muminków w listopadzie (Sent i november; Tłumaczenie polskie - Teresa Chłapowska; Wydawnictwo "Nasza Księgarnia", Warszawa 1980)

[edytuj] Inne książki

Kamienne pole (Stenakern, 1984; tłumaczenie: Teresa Chłapowska Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1989)

Podróż z małym bagażem - zbiór 12 opowiadań, Wydawnictwo Waza 1994. Wybór i przekład: Teresa Chłapowska; opowiadania wybrane z wydań szwedzkich: Lyssnerskan (1971), Resa med latt bagage (1989), Rent spel (1989)