Wega
Z Wikipedii
Wega | |
α Lyrae | |
![]() Wega |
|
Epoka J2000 | |
Gwiazdozbiór | Lutnia |
Rektascensja | 18h36m56.34s |
Deklinacja | +38°47'1.3" |
Odległość | 25,3 ly (7,8 pc) |
Rodzaj gwiazdy | gw. ciągu głównego |
Typ widmowy | A0Va |
Jasność obserwowana | 0,03 m |
Jasność absolutna | 0,58 m |
Inne nazwy | Fidis, Harp Star HD 172167, HR 7001 |
Wega (α Lyr) - najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni, piąta co do jasności gwiazda nieba, a trzecia na niebie północnym (wielkość gwiazdowa: +0,03m). Odległa od Słońca o 25,3 lat świetlnych. 58 razy jaśniejsza niż Słońce (jej wielkość absolutna to +0,6m). Średnica jest ok. 3 razy, a masa 3,3 razy większa od masy Słońca. Należy do typu widmowego A0Va i jest gwiazdą ciągu głównego (zob. diagram Hertzsprunga-Russella). Wraz z Deneb i Altair tworzy tzw. trójkąt letni.
Astronomowie od lat osiemdziesiątych XX wieku dzięki satelicie IRAS stwierdzili, że gwiazdę otacza dysk zimnego (ok. -180°C) pyłu. W związku z tym podejrzewano, że Wegę mogą obiegać planety. W 2003 ostatecznie potwierdzono tę hipotezę - Wegę obiega planeta o rozmiarach Neptuna.
14000 lat p.n.e. Wega leżała na północnym biegunie nieba, tzn. miała stałe położenie na niebie (tak jak teraz Gwiazda Polarna). Przez tysiąclecia zmieniła swe położenie na skutek precesji.
W związku z tym, że jej wielkość gwiazdowa jest bardzo bliska 0, amatorzy astronomii (a kiedyś również zawodowcy) używają jej do kalibracji instrumentów fotometrycznych.
Była pierwszą sfotografowaną gwiazdą. Miało to miejsce w 17 lipca 1850 roku, w Harvard Observatory. Była też pierwszą gwiazdą, której widmo sfotografowano (1872).
Zobacz też: