Wieloryb grenlandzki
Z Wikipedii
| Wieloryb grenlandzki | |
 Wieloryby grenlandzkie z lotu ptaka |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Podgromada | ssaki żyworodne |
| Szczep | łożyskowce |
| Rząd | walenie |
| Podrząd | fiszbinowce |
| Rodzina | wale gładkoskóre |
| Rodzaj | Balaena |
| Gatunek | wieloryb grenlandzki |
| Nazwa systematyczna | |
| Balaena mysticetus | |
| Linnaeus, 1758 | |
 Występowanie |
|
Wieloryb grenlandzki (Balaena mysticetus) zwany także walem grenlandzkim - ssak łożyskowy z rodziny wali gładkoskórych, rzędu waleni, występujący w morzach arktycznych i subarktycznych. Jedyny przedstawiciel rodzaju Balaena Linnaeus, 1758
- Długość: 14-15 m (maksymalnie do 20 m)
- Masa ciała: 50-60 ton (obserwowano także osobniki szacowane na sto ton)
- Ubarwienie: czarne lub ciemnoszare, spód białoszary
- Pożywienie: kryl, inne małe skorupiaki.
- Występowanie: wody Arktyki i obszary subarktyczne; Ocean Atlantycki, Morze Beringa, Morze Czukockie, Morze Ochockie i Morze Beauforta.
- Ciąża: 12-16 mies. (noworodek ma długość ok. 4 m i waży tonę)
- Długość życia: ponad 200 lat (najdłużej żyjący ssak)
- Status: zagrożony (szacuje się, że na świecie żyje 9-12 tys. osobników)
Wieloryb grenlandzki ma masywną budowę, zaokrągloną dużą głowę stanowiącą do 1/3 długości ciała z białymi łatami na policzkach. W olbrzymim pysku znajduje się ok 700-800 płyt fiszbinu, który jest czarnej barwy i jest najdłuższy spośród wszystkich fiszbinowców (do 5 m). Brak płetwy grzbietowej, płetwy piersiowe do 2 m długości. Fontanna wody wypuszczanej z nozdrzy ma kształt litery V.
Wal grenlandzki jest zwierzęciem stadnym, żyje w grupach po kilka osobników, ale trafiają się stada liczące do 50 osobników. Wiosną i latem zwierzęta te przemieszczają się daleko na północ (wody wokół północnej Alaski, Morze Beringa, Morze Beauforta), wykorzystując szczeliny w pękającym lodzie, natomiast zimą migruje na północny Atlantyk i na Morze Czukockie. Prawdopodobnie umie ocenić przy pomocy dźwięku grubość i jakość lodu (echolokacja) i wyłamuje otwory w pokrywie lodowej (można prześledzić ich trasy po wybrzuszeniach pokrywy lodowej); zaobserwowano, że potrafi pokonać lód grubości nawet 0,6 m. Pływa powoli (5-8 km/godz) i dlatego jest łatwym łupem Inuitów, którzy chętnie polują na ten gatunek. Dzięki dużemu pyskowi i gęstym włosom fiszbinowym odżywia się w sposób odmienny od innych wielorybów, wolno płynąc przy powierzchni oceanu z otwartą paszczą "zagęszczając" i "spijając" nawet bardzo drobne organizmy żyjące w toni wodnej (czasem robią to grupowo, w postaci małej "flotylli"). Na płytszych wodach także nurkują, pożywiając się wtedy organizmami przydennymi, zawartymi w mule.
Badania składu aminokwasów w oku i składu tranu pozyskanego z upolowanych wielorybów grenlandzkich przeprowadzone w 2000 r. w Monterey Bay Aquarium w Kalifornii udowodniły, że badane osobniki miały od 135 do 211 lat, co oznacza, że są to najdłużej żyjące ssaki. Potwierdziły to analizy znajdowanych w ciele odłamków kościanych harpunów, które wykazały, że niektóre osobniki były celem nieudanych polowań przed co najmniej 120 laty (stalowych harpunów zaczęto używać dopiero w latach 80. XIX wieku).
