Aminokwas
Z Wikipedii
Aminokwas jest związkiem chemicznym, zawierający grupę aminową -NH2 (zasadową) oraz grupę karboksylową -COOH (kwasową) oraz resztę biogenną która może zawierać pierścień aromatyczny, łańcuch alifatyczny, siarkę, grupę wodorotlenową, dodatkową grupę aminową bądź karboksylową.
Aminokwasy są rozpuszczalne w wodzie.
W zależności od położenia grupy aminowej, możemy wyróżnić α, β, γ, δ i ε-aminokwasy. Ze względu na liczbę grup aminowych i karboksylowych wyróżniamy aminokwasy:
- obojętne - gdy jest tyle samo (zwykle po jednej) grup aminowych i karboksylowych
- kwasowe - gdy przeważa liczba grup karboksylowych
- zasadowe - gdy przeważa liczba grup aminowych
Szczególne znaczenie mają aminokwasy ze względu to, że są podstawowymi jednostkami budulcowymi białek/polipeptydów. W skład białek i polipeptydów wszystkich organizmów żywych wchodzi 20 "podstawowych" aminokwasów, które są α-aminokwasami szeregu L oraz wiele innych, w większości będących pochodnymi aminokwasów podstawowych.
Skrót | Pełna nazwa | Typ aminokwasu | Masa cz.(**) | Punkt izoel. | Wygląd | Uwagi | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
A | Ala | Alanina | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 71,0788 | 6,11 | ||
C | Cys | Cysteina | obojętny hydrofilowy aminokwas siarkowy | 103,1388 | 5,05 | Dwie cysteiny mogą utworzyć mostek dwusiarczkowy tworząc tzw. cystynę | |
D | Asp | Kwas asparaginowy | kwaśny | 115,0886 | 2,85 | ||
E | Glu | Kwas glutaminowy | kwaśny | 129,1155 | 3,15 | ||
F | Phe | Fenyloalanina (*) | obojętny hydrofobowy aromatyczny | 147,1766 | 5,49 | ||
G | Gly | Glicyna | obojętny hydrofilowy | 57,0519 | 6,06 | Ponieważ przy węglu α znajdują się dwa atomy wodoru, glicyna nie jest optycznie czynna. | |
H | His | Histydyna (*) | zasadowy | 137,1411 | 7,60 | ||
I | Ile | Izoleucyna (*) | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 113,1594 | 6,05 | ||
K | Lys | Lizyna (*) | zasadowy | 128,1741 | 9,60 | ||
L | Leu | Leucyna (*) | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 113,1594 | 6,01 | ||
M | Met | Metionina (*) | obojętny hydrofobowy | 131,1926 | 5,74 | zawiera siarkę | |
N | Asn | Asparagina (Amid kwasu asparaginowego) |
hydrofilowy | 114,1038 | 5,41 | ||
P | Pro | Prolina | hydrofobowy heterocykliczny | 97,1167 | 6,30 | Może zakłócać takie struktury białka jak helisa alfa i harmonijka beta. Chociaż zalicza się ją do aminokwasów budujących białka, w rzeczywistości jest iminokwasem. | |
Q | Gln | Glutamina (Amid kwasu glutaminowego) |
hydrofilowy | 128,1307 | 5,65 | ||
R | Arg | Arginina (*) | zasadowy | 156,1875 | 10,76 | ||
S | Ser | Seryna | obojętny hydrofilowy hydroksyaminokwas | 87,0782 | 5,68 | ||
T | Thr | Treonina (*) | obojętny hydrofilowy hydroksyaminokwas | 101,1051 | 5,60 | ||
V | Val | Walina (*) | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 99,1326 | 6,00 | ||
W | Trp | Tryptofan (*) | obojętny hydrofobowy aromatyczny i heterocykliczny | 186,2132 | 5,89 | ||
Y | Tyr | Tyrozyna | obojętny hydrofilowy | 163,1760 | 5,64 |
(*) aminokwasy egzogenne; pozostałe to aminokwasy endogenne
(**) w środowisku wodnym do masy aminokwasu należy doliczyć masę 1 cz. wody
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii