Wojskowy Instytut Geograficzny
Z Wikipedii
Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG) – polska wojskowa instytucja geograficzna działająca w latach 1919 – 1949
[edytuj] Dzieje Instytutu
Odzyskanie niepodległości przez Polskę postawiło wyzwanie przygotowania aktualnych map dla nowego państwa. Po zaborcach pozostało bowiem 9 układów triangulacyjnych z 8 różnymi punktami odniesienia. Ujednoliceniem tego miał się zająć powołany w 1919 Wojskowy Instytut Geograficzny z siedzibą w Warszawie. Rozpoczął on swoją działalność od standaryzacji i aktualizacji map zaborczych (pruskich, rosyjskich i austro-węgierskich). Mapy te, wydawane w różnych skalach, służyły za podstawę map w skali 1:100 000. Do 1926 wydano w ten sposób mapy pokrywające 40 proc. kraju. Od 1927 WIG przystąpił do sporządzania jednolitej sieci triangulacyjnej i wykonywania własnych oryginalnych arkuszy w skali 1:100 000, znanych jako typ drugi. Wydawane one były w manierze dwubarwnej (elementy topograficzne czarne, warstwice brązowe), w niektórych przypadkach poprzez nadruk dodawano dwa inne kolory. Od 1929 zaczął zaś ukazywać się tzw. typ trzeci - mapy wydawane były w wersji dwu- i czterobarwnej. W 1931 przystąpiono do publikacji wszystkich map w wersji czterobarwnej, znanej jako typ normalny. Do 1939 udało się wydać wszystkie arkusze – wraz z obszarem Kresów Wschodnich było ich łącznie 482. Polskie mapy kartograficzne wydawane przez WIG były bardzo cenione w całej Europie. Obecnie są one bardzo wartościowym dokumentem dla historyków.
Od 1926 szefem WIG był płk Józef Kreutzinger.
Instytut wydawał wspólnie z sekcją Geograficzną Towarzystwa Wiedzy Wojskowej kwartalnik „Wiadomości Służby Geograficznej”, który ukazywał się w latach 1927-1939.
Po wybuchu kampanii wrześniowej Instytut ewakuował się poprzez Lwów do Francji, gdzie został reaktywowany, a po jej upadku do Wielkiej Brytanii. Oficerowie WIG-u sporządzali mapy dla wojska polskiego walczącego na Zachodzie, zaś część z nich, wzięta do niewoli po agresji sowieckiej, trafiła potem do Ludowego Wojska Polskiego.
Rozkazem Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 141/0rg. oddział topograficzny Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego został rozformowany. W jego miejsce utworzono Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG) - (etat nr 29/1) o składzie osobowym 332 ludzi. Podlegał szefowi Sztabu Głównego.
W takim składzie funkcjonował do 1949, kiedy na fali czystek stalinowskich aresztowano większość przedwojennych oficerów i Instytut rozformowano. Na jego miejsce utworzono Oddział IX - Topograficzny Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz Wojskowe Zakłady Kartograficzne.
[edytuj] Bibliografia
- Bogusław Krassowski, Polska kartografia wojskowa (1919-45), Warszawa 1974
- Bogusław Krassowski, Małgorzata Tomaszewska, Mapy topograficzne ziem polskich: 1971-1945. T.1 Polskie mapy topograficzne wydane w latach 1918-1945, Warszawa 1979
- oprac. Bogusław Krassowski, Jadwiga Madej, Dzieje polskiej kartografii wojskowej i myśli strategicznej: materiały z konferencji Białystok, 5 i 6 maja 1980 r., Warszawa 1982
- Eugeniusz Sobczyński, Historia Służby Geograficznej i Topograficznej Wojska Polskiego, Warszawa 2000
