Zaspa
Z Wikipedii
Powierzchnia | 3,21 km² |
Populacja (2004) - liczba ludności - gęstość |
29 342 9141/km² |
Zaspa (niem. Saspe) - obszar w północnej części Gdańska.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
[edytuj] Współczesne
Obecnie Zaspa dzieli się na dwie gęsto zaludnione dzielnice:
- Zaspa-Młyniec - głównie bloki mieszkalne oraz (na skrajach dzielnicy) ogródki działkowe;
- Zaspa-Rozstaje - w zabudowie dominują bloki mieszkalne. Dużą część dzielnicy zajmuje park im. Jana Pawła II.
Obszar zbliżony do zajmowanego przez te dzielnice nazywany jest współcześnie Zaspą.
[edytuj] Historyczne
Pierwotnie, Zaspą określało się duży obszar położony na wydmach, ale nie sięgający do wód Zatoki Gdańskiej. Morfogenetycznie, tereny Zaspy rozciągały się od Letnicy przez południowe Brzeźno, północny Wrzeszcz i Rozstaje do wschodniej części Przymorza Wielkiego. Całość osadnictwa była skupiona wokół prawie nieistniejącego dziś już Jeziora Zaspa.
[edytuj] Historia
Pierwsze wzmianki o wsi Zaspa pochodzą z przełomu XII i XIII, kiedy to Zaspą nazywano wyłącznie osadę znajdującą się na zachodnim brzegu Jeziora Zaspa. Z biegiem lat wieś rozrastała się zyskując nowe grunty, a w XV wieku weszła w posiadanie klasztoru Cystersów w Oliwie.
W 1773 Zaspa stała się niezależna od klasztoru, lecz nadal administracyjnie należała do Oliwy. Dopiero w 1877 weszła w skład powiatu Gdańskiego jako wieś gminna. Nie nosiła jednak takiego miana zbyt długo, bo już w 1914 została przyłączona w granice administracyjne miasta Gdańska.
Krótko po przyłączeniu do Gdańska, w 1919, na terenach południowej Zaspy (dzisiejsze Rozstaje) i wsi Młyniec utworzono pierwsze lotnisko na terytorium współczesnej Polski, noszące nazwę port lotniczy Gdańsk-Wrzeszcz. Lotnisko zostało zastąpione w roku 1974 przez port lotniczy Gdańsk-Rębiechowo.
Na Rozstajach do dziś znajduje się Cmentarz Ofiar Hitleryzmu, w którym chowano w czasie II wojny światowej więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Stutthof w Sztutowie oraz poległych obrońców Poczty Gdańskiej.
Od czasu zlikwidowania lotniska do pierwszej połowy lat 80. XX wieku trwała budowa blokowisk Zaspa-Młyniec i Zaspa-Rozstaje.
12 czerwca 1987 Jan Paweł II odbył mszę świętą na terenie parku nazwanego później jego imieniem. Elementy ołtarza papieskiego znajdują się w kościołach pw. św. Kazimierza (Młyniec) oraz pw. Opatrzności Bożej (Rozstaje).
[edytuj] Podział historyczny
Mimo wcześniejszej przynależności do Oliwy, obecnie Zaspa - jako jednostka morfogenetyczna - zaliczana jest do okręgu historycznego Port. Inną jednostką morfogenetyczną jest współczesna część Zaspy - Młyniec, należący do okręgu historycznego Oliwa.
Zaspa dodatkowo dzieli się na następujące podjednostki:
[edytuj] Transport i komunikacja
[edytuj] Transport drogowy
Linię podziału między Zaspą-Młyniec a Zaspą-Rozstaje stanowi al. Rzeczypospolitej. Droga ta biegnie w ciągu, w większości dwupasmowej, Trasy średnicowej Dolnego Tarasu łączącej Śródmieście i Wrzeszcz z dzielnicami Dolnego Tarasu, czyli m.in. z Zaspą.
Przez Zaspę przebiega także inna dwupasmowa droga - al. Jana Pawła II prowadząca z Brzeźna do Strzyży Górnej. Jest najbardziej charakterystyczną trasą w tej części miasta. Znajdują się przy niej:
- zachowany fragment pasu startowego byłego lotniska
- hala targowa
- bazar (między jezdniami alei)
- kompleks nowych budynków na Młyńcu, silnie kontrastujących z blokami wybudowanymi w latach 70.
[edytuj] Komunikacja miejska
Przez al. Rzeczypospolitej biegnie linia tramwajowa obsługująca tramwaje nr 2, 4 i 8. Tymczasowo jest jednak zawieszona z powodu prac modernizacyjnych na kilku jej odcinkach. Zamiast niej kursuje linia autobusowa T2.
Zaspa ma dobrą komunikację autobusową z Przymorzem, Brzeźnem oraz Wrzeszczem.
Na Zaspie-Młyniec znajduje się przystanek trójmiejskiej SKM - Gdańsk Zaspa. Ciekawostką jest fakt, że istnieje również inny przystanek SKM - Gdańsk Zaspa Towarowa, leżący na "bocznej", nieużywanej, linii SKM Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port. Znajduje się on na terenie dzielnicy Letnica, ale jego nazwa pochodzi jeszcze z czasów, kiedy Zaspą nazywano tereny na zachód od Letnicy.
[edytuj] Zobacz też
- Gdańsk Zaspa
- Gdańsk Zaspa Towarowa
- Jezioro Zaspa
- Brzeźno
- Kolonia
- Kuźniczki
- Mirów
- Przymorze
- Przymorze Małe
- Przymorze Wielkie
- Wrzeszcz
- Zaspa-Młyniec
- Zaspa-Rozstaje
[edytuj] Linki zewnętrzne
Brzeźno • Górki Zachodnie • Krakowiec • Las Miejski • Młyniska • Nowy Port • Oliwskie Łąki • Ostrów • Port Północny • Przeróbka • Sączki • Sienna Grobla II • Składy • Stogi • Wisłoujście • Westerplatte • Zaspa
Podjednostki
Biały Dworek • Biały Dwór • Czarny Dwór • Czerwony Dwór • Gęsia Karczma • Krakowiec na Piaskach • Krakowiec nad Wisłą • Królewski Dwór • Kryzel • Letnica • Małe Młyniska • Młodomiejskie Składy Drewna • Reduta Tylna • Reyerowo • Rozstaje • Składy I • Stogi I • Stogi II