Zoran Đinđić
Z Wikipedii
| Zoran Ðinđić Зоран Ђинђић ur. 1952 zm. 2003 |
|
| Premier Serbii | |
| Okres urzędowania | od 25 stycznia 2001 do 12 marca 2003 |
| Partia polityczna | Demokratyczna Partia Serbii |
| Poprzednik | Mirko Marjanović |
| Następca | Zoran Živković |
Zoran Ðinđić lub Зоран Ђинђић (ur. 1 sierpnia 1952 w Bośni, zm. 12 marca 2003 w Belgradzie) - działacz polityczny, przeciwnik rządów Miloševicia, premier Serbii.
Syn oficera armii jugosłowiańskiej. W latach 70. wyrzucony z Uniwersytetu za protest wobec prawa przyznającego Josipowi Brozowi-Ticie dożywotnią prezydenturę. Uwięziony za próbę stworzenia niezależnej, niekomunistycznej organizacji studenckiej. Po wyjściu z więzienia wyjechał do Niemiec, gdzie w 1979 uzyskał doktorat z filozofii. Do Jugosławii powrócił w 1989 roku i nauczał filozofii na uniwersytecie w Nowym Sadzie.
W latach 90. był jednym z bardziej znaczących przywódców opozycyjnych, przeciwnikiem rządów Slobodana Miloševicia, był jednym z członków-założycieli centrowej opozycyjnej Partii Demokratycznej. W 1994 został wybrany na jej prezydenta.
W światowej polityce stał się znany jako jeden z trzech inspiratorów trzymiesięcznej fali demonstracji w 1996 skierowanych przeciwko Miloševiciowi pragnącemu anulować zwycięstwo bloku Zajedno (Razem) w wyborach municypalnych.
Zwycięstwo demonstracji dało Ðinđiciowi w 1997 możliwość objęcia (na krótko) urzędu burmistrza Belgradu - jako pierwszemu niekomuniście na tym urzędzie od czasów drugiej wojny światowej.
W trakcie trwania konfliktu w Kosowie, by uniknąć zamachów na swoje życie uciekł do Czarnogóry. Tam poznał przyszłego prezydenta Czarnogóry Milo Đukanovicia.
W 1999 opowiadając się za wcześniejszymi wyborami w Serbii, próbował zorganizować, bezskutecznie, kampanię ulicznych protestów. Niemniej Milošević rozpisał wcześniejsze wybory w lutym 2000. Ðinđić wspierał w nich kandydaturę przyszłego prezydenta Vojislava Koštunicy.
Po obaleniu Miloševicia, objął urząd premiera w styczniu 2001, jednak przez znaczną część swoich rządów pozostawał w opozycji do prezydenta Koštunicy. Dobre stosunki z prezydentem Czarnogóry Đukanoviciem pozwoliły na zawiązanie federacji Serbii i Czarnogóry. Presja Unii Europejskiej zmusiła Ðinđicia do polityki na rzecz zmian konsytucyjnych - Serbia i Czarnogóra poluźniła swój związek, a urząd prezydencki przestał być potrzebny.
Przez przeciwników był oskarżany o arogancję, podejrzane układy i autokratyczne rządy, przez zwolenników uznawany za pragmatyka. Determinacja Ðinđicia doprowadziła w październiku 2000 roku do wydania Miloševicia Trybunałowi Haskiemu ONZ ds. Zbrodni Wojennych w byłej Jugosławii. Serbia otrzymała w zamian od Unii Europejskiej pomoc finansową na kontynuowanie reform. Wzrost gospodarczy Serbii, utrzymujący się od 1999 na poziomie 2-3 procent rocznie, nie byłby możliwy gdyby nie rząd i skupiona wokół premiera grupa doradców nastawionych proreformatorsko.
W swojej polityce kładł nacisk na walkę z przemytem (głównie narkotyków) i handlem kobietami. Zabrakło jednak zdecydowanych kroków by zakazać działania służbom specjalnymi i paramilitarnym, pomocnym w trakcie obalania Miloševicia, a związanym obecnie z podziemiem gospodarczym.
Zginął 12 marca 2003 w Belgradzie w zamachu, zastrzelony przez snajpera - Zvezdana Jovanovicia, zastępcę dowódcy Jednostki Operacji Specjalnych nazywanej "czerwone berety". Podejrzewa się, że zamach zaplanował dowódca "czerwonych beretów", Milorad Luković ps. Legija.
Radoman Bozovic • Nikola Sainovic • Mirko Marjanovic • Milomir Minić • Zoran Đinđić • Nebojsa Cović • Zoran Živković • Vojislav Koštunica
Po rozpadzie Serbii i Czarnogóry w 2006 roku, Serbia uzyskała niepodległość. Piewszym premierem niepodległej Serbii został Vojislav Koštunica
