Josip Broz Tito
Z Wikipedii
| Josip Broz Tito ur. 1892 zm. 1980 |
|
 |
|
| Władca Jugosławii | |
| Okres urzędowania | od 1953 do 1980 |
| Poprzednik | Ivan Ribar |
| Następca | Lazar Kolisevski |
Josip Broz ps. Tito - Јосип Броз Тито (ur. 25 maja 7 maja 1892 - zm. 4 maja 1980), polityk jugosłowiański i głowa państwa Jugosławii w latach 1945-1980.
Urodził się w 1892 roku w chorwackim Kumrovcu (ówcześnie Austro-Węgry) jako siódme dziecko Franja i Marii Broz. Jego ojciec był z pochodzenia Chorwatem, a matka Słowenką.
Od 1920 roku był członkiem Komunistycznej Partii Jugosławii. Był przywódcą komunistycznego ruchu oporu po napaści hitlerowskiej na Jugosławię w 1941 roku. Po zakończeniu II wojny światowej władzę w państwie przejęła partia komunistyczna, natomiast Tito objął najważniejsze funkcje państwowe. W 1945 roku został premierem, a w 1953 - marszałkiem i prezydentem. W 1963 roku oficjalnie potwierdzono jego dożywotnie przywództwo w kraju. Cieszył się dużym autorytetem wśród obywateli i poparciem społeczności międzynarodowej. W 1948 roku sprzeciwił się Stalinowi i zerwał z ZSRR, występując tym samym z bloku wschodniego i uniezależniając kraj od stałego nadzoru Moskwy. Naraził się tym na gwałtowną krytykę innych krajów bloku (w Polsce funkcjonowała propagandowa zbitka "Tito - pies łańcuchowy imperializmu", analogiczna do "AK - zapluty karzeł reakcji"). Po roku 1956 polityka Moskwy wobec Jugosławii rządzonej przez Tito straciła na gwałtowności, mimo że zachowywał on wciąż znaczną - w porównaniu z innymi przywódcami Europy Wschodniej - niezależność. Był jednym z twórców ruchu państw niezaangażowanych. W okresie jego rządów wewnątrzpaństwowe antagonizmy etniczne zostały stłumione, a według wersji oficjalnej: zanikły, zgodnie z hasłem "braterstwa i jedności". Zmarł 4 maja 1980 w Lublanie i został pochowany w Belgradzie.
Krytycy działalności Josipa Broza Tito zwracają uwagę na dyktatorskie metody sprawowania przez niego władzy oraz na chybioną politykę gospodarczą (przede wszystkim nadmierne zaciąganie kredytów zagranicznych), która przyczyniła się do kryzysu gospodarczego i następującego po nim rozpadu SFRJ.
W 1972 roku Uniwersytet Warszawski przyznał mu tytuł doktora honoris causa.
 Ivan Ribar po lewej i "Tito" |
 Winston Churchill po lewej i "Tito" |
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Ivan Ribar • Josip Broz Tito • Lazar Koliševski • Cvijetin Mijatović • Sergej Kraigher • Petar Stambolić • Mika Spijlak • Veselin Đuranović • Radovan Vljaković • Sinan Hasani • Lazar Mojsov • Raif Dizdarević • Janez Drnovšek • Borislav Jović • Stjepan Mesić
W 1992 roku Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii rozpadła się. Prezydentem Jugosławii został Dobrica Ćosić, prezydentem Macedonii został Kiro Gligorov, prezydentem Chorwacji został Franjo Tuđman, prezydentem Słowenii został Milan Kučan, a przewodniczącym prezydium Bośni i Hercegowiny został Alija Izetbegović
