 |
Test an lenga piemontèisa
|
La paròla geometrìa a ven da la paròla greca γεωμετρείν ch'a veul dì mzuré la tèra. Për cost but a son ëstàite dësvlupà vàire técniche e a son ëstàit fàit vàire cont da babilonèis, egissian, indian.
Anviron dël 500 aGC a l'é stàit fàit ën progress fassinant: dij pensator grech a l'han tirà fòra da la conossensa geométrica corenta n'ansema ëd definission, postulà e assiòma e a l'han mostrà che da sòn as podìa derivesse tut ël còrp dla geometrìa. Cost process a l'ha portà a la redassion dj'Element d'Uclid. Sòn a l'é lòn ch'as ciama geometrìa uclidea.
Ël quint postulà d'Uclid, col dle paralele, a l'ha tirà l'atension ëd vàire matemàtich, ch'a l'han studià s'as podèissa derivé da j'àotri quatr o s'as podìa fene sensa. Coma arzultà a son nassue ëd neuve geometrìe (elìtica e iperbòlica) ch'a arfudo cost postulà. Coste a son conossue coma geometrìe nen uclideee. Tra ij matemàtich ch'a l'han contribuì al dësvlup dle geometrìe nen uclidee a-i son N.I. Lobatchevski, J. Bolyai, C.F. Gauss, E. Beltrami. Gauss a l'ha dësvlupà na teorìa detajà dle superfiss ant në spassi tridimensional e l'arzultà pì amportant a l'é ël Theorema Egregium ans la curvadura dna superfiss.
Dòp Gauss a-i son ëstaje doe diression ëd dësvlup dla geometrìa.
La prima a l'é colegà al travaj ëd B. Riemann ch'a l'ha concepì na manera ëd generalisé la teorìa dle superfiss ëd Gauss an dimension pì grande che 2. Ij neuv ogèt a son ciamà varietà riemannian-e. Da son a-i nass la geometrìa diferensial.
N'àotra diression a l'é stàita dësvlupà da F. Klein an dovrand ël concèt ëd grop ëd trasformassion. Conforma a Klein, l'ogèt dë studi dla geometrìa a son le proprietà dle figure geométriche ch'a son invariante sota l'assion d'un chèich grop ëd trasformassion. Donca, an considerand diferent grop ëd trasformassion as treuvo geometrìe diferente, tanme la geometrìa uclidea, la geometrìa afin, la geometrìa projetiva. Për esempi, la geometrìa uclidea pian-a a l'é lë studi dle proprietà dël pian ch'a resto invarià sota l'assion dël grop dij moviment rèid dël pian (grop uclideo).
|
OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!
E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti
questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
|
St'utent-sì a l'é un bogianen
|
OMMI! pero si YO no
SE LEER!
¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)
'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari che a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tùit.
BANCHÈT dj'UTISS
Lìber për chi a veul amprende
a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa.
Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!
E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.
|
|
