พระราชวังดุสิต
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระราชวังดุสิต ตั้งอยู่ที่เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
[แก้] ประวัติ
พระราชวังดุสิตเป็นพระราชวังที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้น เมื่อเสด็จกลับจากประพาสยุโรปครั้งที่ 1 ใน พ.ศ. 2440 โดยใน พ.ศ. 2442 โปรดเกล้าฯ ให้ซื้อที่ตอนชายทุ่งนาในระหว่างคลองผดุงกรุงเกษมจนถึงคลองสามเสน แล้วโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพลับพลาขึ้นเป็นที่เสด็จประทับแรม เนื่องจากเดิมนั้น นายแพทย์ประจำพระองค์ได้กราบบังคมทูลว่า ในพระบรมมหาราชวังซึ่งเป็นพระราชนิเวศน์ที่ประทับมาแต่เดิมไม่ถูกสุขลักษณะ ทำให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ตลอดทั้งพระบรมวงศานุวงศ์ทรงพระประชวรกันเสมอ จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชนิเวศน์แห่งใหม่ และพระราชทานนามว่า “วังสวนดุสิต” เมื่อมีการขยายพระนครไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ โดยโปรดเกล้าฯ ให้ตัดถนนสามเสน, ถนนราชดำเนินใน, ถนนราชดำเนินนอก โปรดเกล้าฯ ให้สร้างที่ประทับถาวรขึ้น และเสด็จมาประทับบ่อยครั้ง จึงมีพระราชดำริที่จะสร้างพระที่นั่งต่าง ๆ ขึ้นเพื่อใช้ประกอบพระราชพิธีได้เช่นเดียวกับพระบรมมหาราชวัง จึงโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศเปลี่ยนนามวังสวนดุสิตเป็น พระราชวังสวนดุสิต จนกระทั่งรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เรียกพระราชวังสวนดุสิตว่า พระราชวังดุสิต
พระที่นั่งที่สำคัญมีดังนี้:
นอกจากสร้างพระที่นั่งต่าง ๆ ขึ้นในพระราชวังสวนดุสิตแล้ว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวยังโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเรือนต้นขึ้นใน พ.ศ. 2444 เพื่อใช้เป็นที่เสด็จให้ประชาชนที่พระองค์ได้ทรงรู้จักเมื่อครั้งเสด็จประพาสต้นมาเฝ้า และยังโปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนและพระตำหนักพระราชทานให้เป็นที่ประทับของสมเด็จพระอัครมเหสี, พระราชเทวี, พระอัครชายา, พระราชชายา, เจ้าจอม และ พระธิดา ยังมีสวนอีกมากมายได้แก่ สวนสี่ฤดู, สวนหงส์, สวนบัว, สวนฝรั่งกังไส , สวนนกไม้, สวนม้าสน, สวนผักชีเข้ม, สวนญี่ปุ่น, สวนวิลันดา และ สวนโป๊ยเซียน และโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบพระราชวังดุสิตเป็นเขตพระราชฐาน ฝ่ายหน้า ฝ่ายใน อย่างถาวร
ต่อมาเมื่อเสด็จกลับจากประพาสทวีปยุโรปเป็นครั้งที่ 2 ใน พ.ศ. 2451 โปรดเกล้าฯ ให้ขยายเขตพระราชฐานด้านหลังพระราชวังดุสิต เป็นเขตพระราชอุทยานส่วนพระองค์ พร้อมทั้งเป็นที่ประทับถาวรของพระราชธิดา, เจ้าจอมมารดา, ที่อยู่ของเจ้าจอมและข้าราชบริพารในพระองค์ เมื่อเสด็จสวรรคตแล้ว พระราชอุทยานนี้พระราชทานนามว่า สวนสุนันทา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประทับที่พระราชวังดุสิตจนกระทั่งเสด็จสวรรคตที่พระที่นั่งอัมพรสถาน ซึ่งเป็นพระที่นั่งองค์หนึ่งในพระราชวังดุสิต
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนจิตรลดาในบริเวณระหว่างพระราชวังดุสิตกับวังพญาไท เพื่อเป็นที่เสด็จประพาสและประทับแรม และสร้างพระตำหนักขึ้นหลังหนึ่ง พระราชทานนามว่า พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ซึ่งในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ผนวกสวนจิตรลดาเข้าเป็นส่วนหนึ่งของพระราชวังดุสิต
พระราชวังดุสิตได้เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมาจนถึงรัชกาลปัจจุบัน แต่ได้มีการเปลี่ยนแปลงบางส่วนเป็นที่ทำการของรัฐบาล ยังคงเหลือเพียงส่วนหนึ่งที่เป็นเขตพระราชวังที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบัน คือ บริเวณพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
 |
สถานที่ภายในพระราชวังดุสิต |
|---|
| วัดประจำพระราชวัง | วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ราชวรวิหาร |
| เขตพระราชฐานปัจจุบัน | พระที่นั่งอนันตสมาคม · พระที่นั่งอัมพรสถาน ·พระที่นั่งวิมานเมฆ· พระที่นั่งอภิเศกดุสิต · พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน · วังปารุสกวัน · วังสวนกุหลาบ · ลานพระบรมรูปทรงม้า · สวนอัมพร · สนามเสือป่า · พระตำหนักในพระราชวังดุสิต |
| เขตพระราชฐานในอดีต | พื้นที่มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต · พื้นที่มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา · พื้นที่สำนักงานกรมป้องกันและบรรเทาภัยฝ่ายพลเรือน · พื้นที่สำนักงานกรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น · ท่าวาสุกรี |
| พระราชวัง | พระบรมมหาราชวัง · พระราชวังจันทรเกษม · พระราชวังดุสิต · พระราชวังบวรสถานมงคล( วังหน้า) · พระราชวังบวรสถานพิมุข (วังหลัง) · พระราชวังบางปะอิน · พระราชวังโบราณ(อยุธยา) · พระราชวังพญาไท · พระราชวังสนามจันทร์ · พระราชวังบ้านปืน |
| วัง | วังไกลกังวล · วังจักรพงษ์ · วังจันทรเกษม · วังเจ้าพระยา · วังเดิม · วังตรอกสาเก · วังตลาดน้อย · วังท่าพระ · วังเทวะเวสม์ · วังนางเลิ้ง · วังบูรพาภิรมย์ · วังบางขุนพรหม · วังบ้านหม้อ · วังประมวญ · วังปากคลองตลาด · วังปารุสกวัน · วังพระอาทิตย์ · วังเพ็ชรบูรณ์ · วังมหานาค · วังมะลิวัลย์ · วังรื่นฤดี · วังลดาวิลย์ · วังลักษมีวิลาศ · วังเลอดิศ · วังวรดิศ · วังวรวรรณ · วังวิทยุ · วังศุโขทัย · วังสรรพสาตรศุภกิจ · วังสระปทุม · วังสราญรมย์ · วังสวนบางแก้ว · วังสวนผักกาด · วังสวนสุนันทา · วังสะพานขาว · วังสะพานช้างโรงสี · วังวินด์เซอร์ |
| พระตำหนัก | พระตำหนักเกาะสีชัง · พระตำหนักเขาค้อ · พระตำหนักจักรีบงกช · พระตำหนักดอยตุง · พระตำหนักดาราภิรมย์ · พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ · พระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ · พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์ · พระตำหนักม่อนจ๊อกป๊อก · พระตำหนักสิริยาลัย |
| อื่นๆ | พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน · พระรามราชนิเวศน์ (พระราชวังบ้านปืน) · เขาวัง · คุ้มหลวง · อุทยาน ร. 2 |
