Barit

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Barit minerali

Barit (Ba S O₄) baryum sülfattan oluşan bir mineraldir. Genellikle beyaz ya da renksizdir , bazen de sarı ve gri olabilir. Baryumun ana kaynağıdır. Işıma yapan şekline bazen Bologna Taşı da denir.

Barit genellikle kireçtaşlarındaki kurşun - çinko damarlarında, sıcak kaynak yataklarında ve hematit cevheriyle birlikte oluşur. Sıklıkla anglesit ve selestit mineralleriyle birlikte bulunur.

Barit ismi Yunanca βαρύς (ağır) sözcüğünden türetilmiştir. Mohs sertliği 3. Kırılma indeksi 1,63. Özgül ağırlığı 4,3-5. Kristal yapısı ortorombiktir.

[değiştir] Tarihçe

Amerika Birleşik Devletleri'nde 19. yy.da çıkarılmaya başlanan barit ilk olarak 1845 yılında boya üretiminde kullanılmış ancak 1908 yılından sonra sondaj çamurlarında katkı maddesi olarak kullanılmaya başlanmasıyla hem üretimi hem de tüketimi artış göstermiştir. Türkiye'de ise 1964 yılından sonra barit madenciliği gelişmiştir.

[değiştir] Kullanım yerleri

Barit kullanımı genel olarak üçe ayrılarak incelenir: Sondajlık (%90), kimyasal (%7) ve dolgu malzemesi (3%).

Kaba haliyle, ya da sadece yıkama, sudan geçirme, eleme, yüzdürme ve manyetik ayırma gibi basit işlemlerden geçirilen barit ilk ürün olarak alıcı bulur. Kaba hâldeki baritin çoğunluğu minimum bir saflığa ve yoğunluğa ulaşana kadar işlemden geçirilir. "ağır" çimento olarak kullanılan barit ezildikten sonra elenerek aynı büyüklüğe getirilir. Baritin çoğu öğütülerek sanayi ürünlerinde katkı malzemesi olarak ya da petrol veya doğalgaz kuyularını açarken ağırlık yapan katkı malzemesi olarak kullanılır. Dünya üzerinde sondajda kullanılan barit, API 13A uluslarası standardına göre , Türkiye'de ise TS 919 standardına göre üretilmektedir.

Barit boya ve kağıt yapımında da kullanılır. Her ne kadar baritin içinde ağır metal olan baryum bulunsa da , baryumun yüksek çözünürlüğü nedeniyle birçok hükümet tarafında toksik maddeler arasında sayılmaz.

[değiştir] Dünya barit rezervi

Ülke	Rezerv (ton)
Çin	150.000.000
ABD	60.000.000
Hindistan	32.000.000
Türkiye	20.000.000
Bulgaristan	20.000.000

Ülke	Rezerv (ton)
Kanada	15.000.000
Tayland	15.000.000
Fas	11.000.000
Meksika	8.500.000
Peru	3.000.000

Ülke	Rezerv (ton)
Fransa	2.500.000
Almanya	1.500.000
Birleşik Krallık	600.000
İran	Miktarı bilinmiyor
Diğer ülkeler	160.000.000

Dünya'da şu anda tanımlanmış ve bilinen barit rezerv miktarının 550 milyon ton olduğu, ancak tüm dünya rezervinin ise 2 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir.

1997' dünya barit üretimi 6,826 milyon ton, 1999'da ise 5,660 milyon ton olmuştur. Petrol üretimindeki azalmalar barit talebini doğrudan düşürmektedir.

[değiştir] Türkiye'deki barit yatakları

Türkiye'de Antalya iline bağlı Alanya - Gazipaşa ilçeleri çevresinde, Giresun ilnde, Muş ilinde, Çanakkale ilinde, Kocaeli ilinde, Karaman ilinde, Gümüşhane ilinde, Bayburt ilinde, Isparta ilinde ve Siirt ilinde barit yatakları bulunmaktadır.