Fransa

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Bayrak	Amblem

Slogan: Liberté, Égalité, Fraternité
(Türkçe: "Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik")

Ulusal marş: La Marseillaise

Başkent

Paris
48°52′N 2°19.59′E

En büyük şehir Paris

Resmi dil(ler)

Fransızca

Hükümet Cumhuriyet

- Başkan Jacques Chirac

- Başbakan Dominique de Villepin

Kuruluş

- I. Cumhuriyet 843 (Verdun Anlaşması)

- Fransa'nın Kuruluşu 1958 (5. Cumhuriyet)

AB'ye kabul 25 Mart, 1957

Yüzölçümü

- Total 674.843 km² (40.)

260.558 sq mi

- Sular (%) {{{percent_water}}}

Nüfus

- [[2006 ⁵]] est. 63.587.700 (20.)

- Yoğunluk 112/km² (89.)
291/sq mi

GSMH

(Satın alma gücü paritesi)

2005]] tahmini

- Toplam $1.830 trilyon (7.)

- kişi başına $29.316 (20.)

Gelişmişlik Endeksi (2003) 0,938 (16.) – yüksek

Para birimi Euro (€) ⁶, CFP Franc ⁷ (EUR, XPF)

Saat dilimi CET ² (UTC+1)

- Yaz CEST ² (UTC+2)

İnternet alan adı .fr ⁸

Telefon kodu +33

¹ Freansa'ya ait tüm karalar.

² Sadece Kıta Fransa.
³ Fransız Milli Coğrafya Kurumu verisi.
⁴ Fransız Tapu İdaresi verisi, suları kapsamaz.
⁵ INSEE kaynağı
⁶ Büyük Okyanus dışındaki tüm Fransız toprakları.
⁷ Sadece Büyük Okyanus'taki Fransız toprakları.
⁸ .fr uzantısına ek olarak, bazı Fransız bölgelerinde farklı Internet TLD'leri de kullanılır: .re, .mq, .gp, .tf, .nc, .pf, .wf, .pm, .gf ve .yt. Fransa ayrıca diğer AB üyeleriyle birlikte .eu uzantısını da kullanır.

Fransa Cumhuriyeti (Fransızca:République Française) ya da kısaca Fransa, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, Andorra ve İspanya ile komşu olan, Batı Avrupa'da ülke. Avrupa Birliği'nin kurucu üyesidir.Rusya ve Türkiye'den sonra Avrupa'nın en büyük 3.ülkesidir.

[değiştir] Siyaset

Beşinci Cumhuriyet'in anayasası 28 Eylül 1958'de halk oyuyla onaylandı. Yeni anayasa, icra merciinin gücünü (parlamentoya göre) artırmıştır. Anayasaya göre devlet başkanı 5 yıllık bir süre için doğrudan seçilir. Devlet başkanının tasarrufu, devletin düzgün çalışmasını ve devamını sağlar. Devlet başkanı, başbakanın atamasını yapar, orduyu yönetir ve uluslararası anlaşmaları onaylar.

Fransız Milli Meclisi (Assemblée Nationale) Fransız parlamentosunun alt kanadıdır. Bourbon sarayında toplanır, 577 milletvekili 5 yıllık süre için doğrudan oyla seçilir ve her seçimde tüm koltuklar için oylama yapılır. 331 senatör ise tüm Fransa çapında halk tarafından seçilmiş olan belediye meclisi üyelerinden, il (département) yerel meclis üyelerinden, Bölge (Région) yerel meclis üyelerinden oluşan seçmenler tarafından dokuz yıllık bir süre için seçilir. Senato seçimleri her 3 yılda bir yapılır ve her seçimde senatonun üçte biri yenilenir. 2010'dan itibaren senatörler 6 yıllık bir süre için seçilecektir ve yine her üç yılda bir yapılan seçimlerde yarısı yenilenecektir. Senato Luxembourg Sarayı'nda (palais du Luxembourg) toplanır. Senato'nun yasama gücü sınırlıdır: Senato ile Milli Meclis arasında anlaşmazlık olması durumunda son söz Milli Meclis'e aittir. Milli Meclis'in gündemini belirlemede hükümetin büyük etkisi vardır. Milli Meclis ve Senato birlikte Versailles şatosunda toplanıp Fransa'nın Parlamentosunu oluştururlar. Sadece anayasa değişikliğiyle ilgili olarak ve uluslararası bazı anlaşmaları onaylamak amacıyla toplanırlar.

[değiştir] Fransa ve Türkiye

Fransa ve Türkiye ilişkileri yüzlerce yıllık köklü bir geçmişe sahiptir. Özellikle Kanuni Sultan Süleyman döneminde Fransa Osmanlı Devleti'ni diğer Batı Avrupa ülkelerine karşı bir tür dengeleyici olarak görmüş ve işbirliği yapmıştır.

Fransız Devrimi'nden sonra diğer etnik gruplar gibi Türkler de milliyetçilik anlayışlarını Osmanlı'nın klasik millet anlayışından ırk temelli anlayışa doğru çevirmişlerdir. 19. yüzyıl boyunca Osmanlı aydınının laikleşmesi sürecinde de Fransa önemli bir ilham kaynağı olmuştur. Osmanlı siyasi gelenekler açısından da Fransa'nın devrim, terör ve sonrası dönemindne fazlasıyla etkilenmiştir.

1. Dünya Savaşı'nda iki taraf farklı cephelerde savaşmışlar ve Osmanlı'nın yenilmesiyle birlikte Anadolu'yu işgal edenlere Fransa da katılmıştır. O ana kadar azınlıkları çıkarları doğrultusunda destekleyen Paris, bundan sonra bu siyasetini gizleme gereği dahi duymayacaktır. Özellikle Kilikya ve Güneydoğu bölgelerinde Ermeni destekçilerinin katliamlar yapmasına da göz yuman Fransa'nın bu tavrı Anadolu topraklarında kan davalarına yol açmıştır.

Son dönemde ise Fransa Meclisi'nin 2001 yılında Ermeni iddialarını 'soykırım' olarak kabul etmesi ilişkileri son derece germiştir. Buna ek olarak Fransa Meclisi 12 Ekim 2006 tarihinde, "Ermeni soykırımının inkârının suç sayılması"nı ve ihlal edenlere 1 yıl hapis ve 45.000 Euro para cezası verilmesini öngören yasa teklifini kabul etmiştir. Türkiye bu olayı sert bir dille kınamış ve bazı yaptırımlar uygulayacağını açıklamıştır. Resmi düzeyde olmasa da sivil toplum kuruluşları ekonomik boykot kararı almışlardır.

Fransa, Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkan başlıca birlik üyelerinden biridir.