Gustave Eiffel

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Gustave Eiffel

Alexandre Gustave Eiffel (d. 15 Aralık 1832 – ö. 27 Aralık 1923). Fransız mühendis, mimar ve metal yapılar uzmanıydı.

1887-1889 yılları arasında yapılan ve Fransa'nın sembolü olan Paris'deki Eiffel Kulesi'ni tasarlamış, Amerika Birleşik Devletleri'nin simgesi olan New York'daki Özgürlük Anıtı'nın armatürünü yapmıştır.

[değiştir] İlk yılları

Eiffel'in büstü

Eiffel Fransa'da Dijon'da doğdu. Eiffel soyadı ise, Alman kökenli akrabaları tarafından 18'inci yüzyılın başlarında alınmıştı. İsmi ise doğduğu Eiffel'de bulunan Margamen'den almıştı, lakin Fransızlar asıl ismi Bönickhausen'i söylemekte güçlük çekiyordu. Annesinin kömür işi oğlunun Paris'de bulunan Ecole Centrale des Arts et Manufactures'de okumasını saladı. Mezun olmasıyla, Gustave amcasının lastik fabrikasını yönetmeye başladı. Ancak lastiğin kalitesi üzerine bir aile tartışması sonrasında bu görevden alındı. Eiffel bundan sonra giriş seviyesinde tren yolu köprüleri tasarlayan bir şirkette çalışmaya başladı. [[ Charles Nepveu]] Eiffel'e ilk işini tren yolu köprüleri tasarlayan bir çok proje müdüründen biri olarak verdi. Ancak, inşaat sırasında bir çok mühendis bu projelerden ayrılıyordu ve sonunda Eiffel bütün projeden sorumlu oldu. Nepveu Eiffel'in çalışmasını gördükten sonra O'na başka köprü ve bina tasarımlarında da şans tanıdı. Bu projeler sırasında Eiffel mühendislerle iç içeydi ve bir çok işi aynı anda yürütebiliyordu. Nepveu'nun bu desteği olmasaydı, Eiffel gelecekte olduğu kadar başarılı olmayabilirdi.

[değiştir] Kariyeri

Eiffel'İn Eiffel et Cie isimli danışmanlık ve inşaat şirketi, Belçikalı mühendis Teophile Seyrig'in de desteğiyle; uluslarası bir ihalede Porto ve Vila Nova de Gaia arasındaki 160 metrelik bir tren yolu köprüsü inşaatına başvurdu. Teklifi bu ihaleyi kazandı çünkü oldukça güzel, içi gözükebilir, ucuz ve güç yöntemleri kullanılarak yapılmıştı. Bu teknik 1864'de Maxwell tarafından tasarlanmıştı. Maria Pia Köprüsü çift kolonlu ve tek bir tren yolunu desteklemekteydi, ve inşaası iki yıldan az sürdü (5 Ocak 1876'dan 4 Kasım 1877'ye kadar). Köprünün ismi ise Kral D. Luis ve Kraliçe D. Maria Pia'dan almaktadır. Köprü 1991'e kadar kullanılmış (114 yıl), daha sonra da S. John Köprüsü yerini almıştır. Massif Centrale'de yaptığı köprüler ise hala günümüzde kullanılmaktadır.

Gustave Eiffel ayrıca Paris'deki La Ruche'u tasarlamıştır. Burası, tıpkı Eiffel Kulesi gibi şehirin sembollerinden biri olmuştur. Bunun yanı sıra Garabit Viyadüğünü ve Amerika'daki ilk binası da Puerto Rico'daki Mona Adası'ndaki deniz feneridir. Bu deniz feneri A.B.D. tarafından 1900 yılında, İspanya-Amerika savaşı sonrasında Puerto Rico'nun A.B.D.'nin eline geçmesiyle yapılmıştır.

Eiffel Kulesi

1887'de Eiffel Fransa'nın Panama Kanalı'nı inşaatıyla ilgilenmiştir. Fransız Panama Kanalı şirketi, Ferdinand de Lesseps'in önderliğinde su seviyesinde bir kanal yapmaya çalışmış ama kullanışlı olmayacağının farkına varmıştır. Yükseltilmiş ve açılıp kapanan bir kanal tasarım olarak kabul edilmiş ve Eiffel de bunu tasarlaması için önerilmişti. Ancak, kanal projesi kötü bir yöneticilik ile iflas etti. Eiffel'in şöhreti Lesseps'in ve mühendislerinin sağladığı bu finansal skandal ile anıldı; ancak Eiffel'in finansal işlerle bir alakası yoktu ve suçl bulunmadı. Kendi tasarımı kullanılmasa da, A.B.D. yeniden bu kanalı kurmaya çalıştı.

Eiffel son yıllarında aerodinamik ile ilgilendi.

Eiffel 27 Aralık 1923'de Paris'de Rue Rabelais'deki malikanesinde öldü ve Levallois-Perret mezarlığına gömüldü.

[değiştir] Etkisi

Tasarladığı köprüler Dünya'nın dört bir yanında inşaa edildi. Bu köprüler daha rahat ve daha hızlı gezi ve ticareti sağladı. Eiffel'in bir çok köprüsü uzman çalışanlar gerektirmiyordu, bu vesile ile de daha ucuza yapılabiliyordu.

Eiffel Kulesi'nin Fransa'da etkisi çok büyük oldu. Kule 1889'de uluslarası bir sunum ile milyonları Paris'e getirdi. Sadece 1889 yılında 2 milyon kişi Eiffel Kulesi'ni ziyaret etti. Kule kısa bir zamanda turistler için ilgi mekanı oldu ve Fransa ekonomisine büyük katkı sağladı. İlk önce gösteriş amaçlı düşenilse de (aslında tasarımı kolayca yıkılabilir şekilde hazırlanmıştı), kule hızlıca Fransa'nın ulusal sembolü oldu ve Fransızlar için onur kaynağı haline geldi.

Özgürlük Anıtı Fransa'nın A.B.D.'ye bir hediyesiydi. Eiffel'in anıtın armatürünü tasarlaması bu düşün gerçekleşmesini sağladı. Heykel Fransa ve A.B.D. arasındaki dostluk ve saygıyı temsil etti. Özgürlük Anıtı hızlıca A.B.D. 'de de ulusal bir sembol oldu ve özgürlüğün simgesi haline geldi. Bu heykel de turistlerin oldukça ilgisini çekti ve bir çok kişiyi New York'a getirdi ve ekonomiye katkı sağladı. Fransa'da yaşayan A.B.D. vatandaşları da bu hediyenin karşılığı olarak Eiffel Kulesi'nin 2 kilometre kuzeyine 1/4 boyutunda bronz bir heykelini dikti.