Yusuf İzzet Paşa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yusuf İzzet Paşa 1. Dünya Savaşı'nda ve Kurtuluş Savaşı'nın özellikle ilk aylarında (Bandırma 14. Kolordu Komutanı sıfatıyla) önemli askeri görevler üstlenmiş, T.B.M.M. 1. Dönem'de 1922'de ölümüne kadar Bolu milletvekilliği yapmış Türk asker ve siyasetçisidir.
Kafkasya kökenli bir ailenin çocuğu olarak 1876 yılında Yozgat'ta doğdu. Darüşşafaka Lisesi'nden ve 1900 yılında Harp Akademisinden kurmay yüzbaşı olarak mezuniyetinin ardından uzun süre tümen kurmay başkanlığında bulundu (1901-1913). Trablusgarp ve Balkan Savaşlarına katıldı. 1915 yılında da general oldu ve Birinci Dünya Savaşında çeşitli kolordulara komuta etti. Bunlardan özellikle Kafkasya cephesinde 10. Kolordu Komutanı, 1. Kafkas Kolordusu Komutanı ve 14. Kolordu Komutanı olarak üstlendiği görevlerde dikkati çekti. Rusya'da 1917 Bolşevik İhtilali'nden sonra, sürgündeki Kafkasyalıların ve Osmanlı Devleti'nin aktif desteğiyle kurulan "Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti" (11 Mayıs 1918) Hükümeti bünyesinde Kuzey Kafkasya Kolordusu Komutanı ve Askeri Temsilcisi oldu. Mondros Mütarekesi imzalandığında Dağıstan'da bölgeyi Rus hakimiyetinden çıkarma çabaları sürdürmekteydi.
Bandırma 14. Kolordu kumandanı iken Yunan işgaline karşı vurulan ilk darbelerden biri olan Bergama Baskınını gerçekleştirdi. Ahmet Anzavur Ayaklanmasının başlamasıyla Anzavur kuvvetleri Bandırma'ya yaklaşırken Bursa'ya geçti. Oradan Ankara'ya çağrıldı ve T.B.M.M. 1. Dönem'e Bolu mebusu olarak seçildi.Sakarya Savaşı'nda 1.Grup Komutanı olarak görev aldı. 14 Nisan 1922'de vefat etti.
Kuzey Kafkasya tarihi ve kültürü hakkında çeşitli kitap çalışmaları bulunmaktadır.
