Bình Xuyên
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
- Xin xem các mục từ khác có tên tương tự ở Bình Xuyên (định hướng).
Bình Xuyên nguyên thủy là tên của ấp Bình Xuyên thuộc làng Chánh Hưng, Nhà Bè. Sau này, danh xưng Bình Xuyên là dùng để chỉ lực lượng Bình Xuyên với nòng cốt là dân giang hồ Nam Bộ, hoạt động ở vùng ven Sài Gòn trong 10 năm (1945-1955).
Sau khi quân Anh-Pháp gây hấn ở Sài Gòn (23 tháng 9 năm 1945), nhiều lực lượng quân sự chống Pháp tự phát được thành lập. Người lập bộ đội thường lấy tên của mình đặt cho lực lượng trong vùng, như bộ đội Tân Quy cũng được gọi là bộ đội Dương Văn Dương, hay gọn hơn là bộ đội Ba Dương. Bộ đội Nhà Bè mang tên bộ đội Hai Nhị, Hai Soái... Khi Dương Văn Dương, thủ lĩnh các nhóm giang hồ Nam Bộ, thống nhất các lực lượng quân sự chống Pháp ở Tân Quy, Tân Thuận, Nhà Bè, Thủ Thiêm, ông đã chọn cái tên Bình Xuyên để đặt cho lực lượng thống nhất này. Đây là tên chữ trên bản đồ thành phố Sài Gòn - Chợ Lớn để chỉ vùng Hố Bần, còn gọi là Xóm Cỏ, địa bàn hoạt động của lực lượng này. Cái tên Bình Xuyên còn hàm chỉ: chữ Bình gợi chiến công đánh chiếm và bình định, còn chữ Xuyên để chỉ vùng chi chít sông rạch.
Bộ đội Bình Xuyên là lực lượng quân sự mạnh nhất ở vùng Đông Nam Bộ thời bấy giờ. Địa bàn hoạt động được tổ chức thành Liên khu Bình Xuyên, đảm trách nhiệm vụ bao vây quân Anh-Pháp ở mặt nam Sài Gòn. Sau khi phái viên Trung ương Nguyễn Bình vào tổ chức quân đội, Dương Văn Dương được chỉ định làm Khu bộ phó Khu 7.
Sau khi Dương Văn Dương tử trận vào năm 1946, lực lượng Bình Xuyên bị phân hóa. Một bộ phận chống Pháp do Dương Văn Hà (tức Năm Hà, em cùng cha khác mẹ của Dương Văn Dương) chỉ huy, được tổ chức lại và phiên chế chính quy thành Vệ quốc đoàn. Một bộ phận khác do Lê Văn Viễn (tức Bảy Viễn) chỉ huy, ly khai năm 1948, trở về hợp tác với Bảo Đại để thành lập chính quyền Quốc gia Việt Nam.
Từ năm 1948, lực lượng Bình Xuyên ly khai là một lực lượng quân sự bổ sung nằm trong khối Liên hiệp Pháp, địa bàn hoạt động ở xung quanh Sài Gòn. Sau Hiệp định Genève, Bình Xuyên trở thành một bộ phận cát cứ trong quân đội Quốc gia Việt Nam. Năm 1955, thủ tướng Ngô Đình Diệm quyết định xóa bỏ cát cứ, quân phiệt, làm bùng nổ xung đột giữa chính phủ trung ương Quốc gia Việt Nam với Bình Xuyên và các giáo phái Cao Đài, Hòa Hảo. Bình Xuyên nhanh chóng bị tiêu diệt. Tướng Bảy Viễn đào tẩu sang Pháp. Một lực lượng Bình Xuyên ly khai do Võ Văn Môn (tức Bảy Môn) chỉ huy, đào thoát về miền Đông Nam Bộ lập căn cứ tồn tại độc lập mãi đến năm 1960 thì tham gia vào Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam.
