Napoli
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
- Xin xem các mục từ khác có tên tương tự ở Napoli (định hướng).
Hình:Naplesbay01.jpgThe Bay of Naples
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Napoli (Tiêu bản:Lang-it, tiếng Napoli: Nàpule, tiếng Hy Lạp Νεάπολη < Νέα Πόλις Néa Pólis 'Thành phố mới') là thành phố lớn nhất ở miền nam Italia và là tỉnh lỵ của vùng Campania và Tỉnh Napoli. Thành phố có dân số khoảng 1 triệu. Vùng đô thị của Napoli lớn thứ 2 tại Italia, sau vùng đô thị Milano. Vùng đô thị Napoli có dân sô 4,2 triệu người. Người Napoli được cư dân địa phương gọi là napulitane trong tiếng Napoli, napoletani hoặc thi ca partenopei trong tiếng Italia. Thành phố tọa lạc trung độ giữa núi lửa Vesuvius và một khu vực núi lửa riêng biệt Campi Flegrei, tất cả là một bộ phận của Campanian volcanic arc.
Napoli giàu có về truyền thống lịch sử, nghệ thuật và văn hóa cũng như ẩm thực. Tiếng Napoli thì giàu màu sắc, là tiến La Mã phong phú kể từ thời vương quốc Napoli và Hai Sicilies. Lịch sử này, cùng với quy mô của mình, Napoli được xem không chính thức là thủ đô của miền nam Italia. Thành phố có Sân bay quốc tế Napoli ở Capodichino.
Mục lục |
[sửa] Lịch sử
-
Xem thêm: Duchy of Naples
Napoli được thành lập giữa thế kỷ 7 và 6 trước Công Nguyên bởi người Hy Lạp và được đặt tên là Neapolis.
Trong thời kỳ chiếm đóng của La Mã, thị trấn đã giữ được ngôn ngữ và tập quán của Hy Lạp. Trong thời kỳ La Mã, thành phố đã bị nhiều nhóm dân tộc chiếm lĩnh (Byzantines, Lombards, Normans, Swabians, Angevins, Aragonese, Spaniards, Bourbons và revolutionary French). Ngày nay người ta có thể thấy dấu tích của tất cả các dân tộc chiếm lĩnh này ở các tượng đài,ở nền văn hóa và thói quen của thành phố. Napoli cũng là kinh đô của Vương quốc Hai Sicilies và sau khi Congress of Vienna trở thành kinh đô của Vương quốc Napoli. Sau một thời kỳ dài suy thoái tiếp sau sự thành lập của quốc gia Italia hơn 100 năm về trước, thành phố đã có những bước tiến dài trong việc lấy lại danh tiếng là trung tâm văn hóa.
[sửa] Cơ cấu dân số
Phần lớn thông tin về dân số của Napoli có thể tìm thấy ở các website sau:
- ISTAT (Italian Institute for Statistics;
- the official website for the province of Naples;
- the Naples Chamber of Commerce;
- The ENI Enrico Mattei Foundation;
- Foreigners in Italy website.
[sửa] Population, immigration and age
Napoli là thành phố lớn và giàu nhất Nam Italia và là một trong những thành phố lớn nhất Italia với dân số 1.000.449 người. Dân số đại đô thị Napoli là 3.085.447 người (nhiều con số ước tính khác cho thấy dân số vùng đô thị Napoli là 4,2 triệu người). Không giống như các thành phố phía bắc Italia nơi có dân nhập cư chiếm tỷ lệ lớn, có rất ít dân nhập cư ở Napoli. Năm 2004, có 40.413 người nước ngoài ở vùng đô thị Napoli, chiếm 1,3% dân số. Giống như nhiều thành phố Tây Âu khác, Napoli chứng kiến một làn sóng dân nhập cư Đông Âu - chiếm đa số trong số người ngoại quốc ở Napoli. Nhiều người trong số này là dân lao động từ Ukraina, Ba Lan, Albania, và Romania. Dân ngoài châu Âu có người Hoa, Ả Rập từ Bắc Phi và dân da đen sub-Saharan với số lượng nhỏ[1].
- Độ tuổi cư dân (của vùng đô thị)
- Độ tuổi từ 00-14 : (579.088) or 18.76%
- Độ tuổi từ 15-64: (2.093.764) or 67.87%
- 65 trở lênr: (412.595) or 13.37%
Không giống như Bắc Italia, nơi nhiều thành phố có dân số già, Napoli và các thành phố phía Nam khác có tỷ lệ dân số trẻ cao hơn. Tuy nhiên, có một làn sóng những người thanh niên rời bỏ các thành phố phía Nam để đến các thành phố giàu có và già nua ở phương Bắc như vùng Lombardia là vùng giàu nhất châu Âu. Ngoài ra, có một sự chuyển dịch cơ cấu dân số ở Italia trong những năm qua: tỷ lệ sinh ở các thành phố phía Bắc tăng lên, trong khi tỷ lệ sinh tại phía Nam giảm đáng kể. (citation needed)
[sửa] Kinh tế và việc làm
Kinh tế của tỉnh khá yếu so với cả nước Italia, xếp thứ 94/103 tỉnh của Italia về tiêu chí GVA (tổng giá trị gia tăng) Ước tính tỷ lệ thất nghiệp ở tỉnh Napoli nằm giữ 20-30% nhưng con số này không chính xác do rất nhiều người là việc trong "nền kinh tế chìm" không thể thống kê lương bổng và thuế má được. Có một sự chuyển dịch từ truyền thống kinh tế nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ. Có 138.000 doanh nghiệp ở tỉnh Napoli sử dụng 595.000 nhân cong năm 2001. Số liệu năm 2002, số lượng doanh nghiệp này là 249.590. Hơn 1/2 là doanh nghiệp nhỏ với ít hơn 20 công nhân, 70 là doanh nghiệp vừa với hơn 200 nhân công và 15 doanh nghiệp có hơn 500 nhân công. Các ngành như sau:
- dịch vụ và hành chính công 30.7%;
- chế tạo 18%;
- thương mại 14%;
- xây dựng 9.5%;
- vận tải 8.2%;
- tài chính, ngân hàng, bất động sản 7.4%;
- nông nghiệp 5.1%;
- khách sạn 3.7%;
- các hoạt động khác 3.4%.
[sửa] Bến cảng và sân bay
Có 370 doanh nghiệp với hơn 5200 nhân công làm việc ở cảng Napoli. Doanh số tổng cộng là 516 triệu Euro. Các ngành ở đây gồm: sửa chữa tàu biển, kho bãi, hậu cần, dịch vụ container, môi giới và các đại lý tàu, các hãng du lịch, môi giới bảo hiểm. năm 2001, hơn 15 triệu tấn hàng thông qua cảng của Napoli với 230.000 công-ten-nơ. Năm 2001, lượng khách du lịch hơn 8 triệu lượt. Năm 2001, lượng tàu du lịch cập cảng tăng 14,3% so với năm trước. Sân bay quốc tế Napoli là cảng hàng không quan trọng nhất phía Nam Italia với 140 chuyến/ngày. Năm 2002, lượng khách thông qua đạt hơn 4 triệu, tăng 3,2% so với năm 2001.
[sửa] Giáo dục đại học
Các trường đại học ở Napoli:
- Università degli studi di Napoli Federico II
- Seconda Università degli Studi di Napoli
- Istituto Universitario Orientale
- Istituto Universitario Navale
- Istituto Universitario Suor Orsola Benincasa
- The San Pietro a Maiella music conservatory
- Theological Seminary of Southern Italy
As well, there are about 22 institutes and 8 research centres of the Consiglio Nazionale delle Ricerche (National Research Council).
[sửa] Di cư
In Italy, at large, there are c. 2,300,300 legal immigrants in Italy, amounting to about 4% of the population. In the city of Naples, there were (as of December 31, 2003) about 12 thousand legal immigrants—that is, those with permission to stay; there are estimated to be about 43 thousand illegal immigrants—that is, without permission to stay. The sex ratio among legal immigrants shows a slight prevalence of women.
[sửa] Các địa điểm tham quan chính
Năm 1995 Trung tâm lịch sử của Napoli đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Dùn Napoli là một trong những thành phố đẹp nhất châu Âu và giàu lịch sử và phong phú về tượng đài, nhiều khi thành phố này vẫn bị du khách bỏ qua và ít viếng thăm hơn các thành phố khác của Italia.
[sửa] Các nhà thờ và các công trình tôn giáo
- Santa Chiara
- Cathedral of Naples
- San Domenico Maggiore
- Gesù Nuovo
- Sansevero Chapel
- San Lorenzo Maggiore
- Santa Maria Donna Regina Vecchia
- Santa Maria Donna Regina Nuova
- Santa Maria del Carmine
- Girolamini
- San Ferdinando
- San Francesco di Paola
- San Giovanni a Carbonara
- San Gregorio Armeno
- Sant'Anna dei Lombardi
- Sant'Eligio Maggiore
- Santa Caterina a Chiaia
- Santa Maria La Nova
- Santa Restituta
- San Pietro Martire
- San Pietro a Maiella
- San Gennaro extra Moenia
- Hermitage of Camaldoli
- Santissima Annunziata
- Santa Caterina a Formiello
- Archbishops Palace
- Madre di Buonconsiglio
[sửa] Các lâu đài, cung điện và bảo tàng lịch sử
Napoli nổi tiếng bởi các lâu đài của mình:
- Castel dell'Ovo (Lâu đài Ovo)
- Castel Capuano (Lâu đài Capuano)
- Maschio Angioino or Castel Nuovo (the New Castle)
- San Martino
- Sant'Elmo
- Carmine Castle (Lâu đài Carmine)
- Museo Nazionale di Capodimonte (Bảo tàng quốc gia Capodimonte)
- Royal Palace (Hoàng cung)
- Bảo tàng khảo cổ quốc gia Napoli
- Villa Pignatelli
- Palazzo Como
- Pietrarsa railway museum
- Palazzo Serra di Cassano
[sửa] Các công trình khác
- Centro Direzionale
- San Carlo Theater
- Piazza del Plebiscito
- Bourbon Hospice for the Poor
- Villa Comunale
- Porta Capuana
- Immacolatella
- Parco Virgiliano
- Villa Floridiana
- Galleria Umberto
- Spaccanapoli
- San Gennaro dei Poveri
- Palazzo Doria d'Angri
- Piazza dei Martiri
- Vườn thực vật Napoli
- Spires of Naples
- Nunziatella military academy
- Villa Donn'Anna
- Catacombs of San Gennaro
- Fontanelle cemetery
[sửa] Bên dưới Napoli
Subterranean Naples consists of old Greco-Roman reservoirs dug out from the soft tufo stone on which, and from which, the city is built. You can visit approximately one kilometer of the many kilometers of tunnels under the city from the well known "Napoli Sotteranea" situated in the historic centre of the city in Via dei Tribunali. There are also large catacombs in and around the city and other visits such as Piscina Mirabilis, the main cistern serving the bay of Naples during Roman times. This system of tunnels and cisterns cover most of the city and lies approximately thirty metres below ground level. Moisture levels are around 70%. During World War II these tunnels were used as air raid shelters and there are inscriptions in the walls which depict the suffering endured during that time.
[sửa] Khác
Naples is the site of a number of Italian, international and US military facilities. These include the Italian Air Force academy in nearby Pozzuoli; the NATO Joint Forces Command Naples (JFC) (formerly AFSOUTH) in the Naples suburb of Bagnoli, responsible for the coordination of NATO forces in the Southern European Region; the southern NATO naval headquarters on the isle of Nisida; and the US Naval Support Activity Naples, located at the Capodichino airport, a major US Navy administrative base responsible for the support and control of US Naval assets in the 6th Fleet area of responsibility.
[sửa] Âm nhạc Napoli
Naples has played an important and vibrant role over the centuries not just in the music of Italy, but in the general history of western European musical traditions. This influence extends from the early music conservatories in the 1500s through the music of Alessandro Scarlatti during the Baroque period and the comic operas of Pergolesi, Piccini and, eventually, Rossini and Mozart. The vitality of Neapolitan popular music from the late 19th century has made such songs as "O sole mio" and "Funiculì Funiculà" a permanent part of our musical consciousness.
[sửa] Xung quanh Napoli
The islands of Procida, (famously used as the set for much of the film Il Postino), Capri and Ischia can all be reached quickly by hydrofoils and ferries. Sorrento and the Amalfi Coast are situated south of Naples. The Roman ruins of Pompeii and Herculaneum (destroyed in the 79 a.d. eruption of Vesuvius) are also nearby. As well, Naples is near the volcanic area known as the Campi Flegrei and the port towns of Pozzuoli and Baia, which were part of the vast Roman naval facility, Portus Julius.
[sửa] Sports
Naples is the home of a number of professional sports teams. Among these are:
- the football (soccer) team Napoli. The team generates passionate support from Neapolitans. With the help of Diego Maradona, the team achieved rare success in 1987 and in 1990 by winning the Scudetto, the UEFA Cup, Italian Super Cup and the Italian Cup. In 2004 the club was declared bankrupt and was subsequently reborn as 'Napoli Soccer' in Serie C1 (the 3rd flight of Italian Football). It has since changed its name back to S.S.C. Napoli and has now returned to Serie B. The "home" stadium for the team is the San Paolo stadium in the western suburb of Fuorigrotta.
- a team in the Italian professional basketball league. The team is Eldo Napoli and is currently doing well in the A league (the top professional league). The home court is the Palabarbuto arena in the Naples suburb of Bagnoli;
- a team in the Italian professional volleyball league.
[sửa] Ẩm thực
Naples is by tradition the home of pizza. It is the birthplace of the Pizza Margherita, which traditionally is made with mozzarella cheese, pomodoro (tomato) and basil -representing, respectively, the red, white, and green of the Italian flag. The pizza was named when it was served to Queen Margherita during a visit to the city. La vera pizza ("true pizza") should be made in a wood-burning oven similar to a Tandoori oven. There is a certification body that issues recognition to pizza places around the world that have been deemed to make true Neapolitan pizza.
Melanzane alla parmigiana is a bake of layers of fried slices of aubergine (eggplant, very often coated in egg and flour, or in a light batter), alternated with mozzarella, tomato sauce and parmesan (parmigiano) cheese (a less common version does not include mozzarella).
Naples offers several kinds of unique pastry, the most famous of which is perhaps the babà, followed by choux (Neapolitans write it as sciù) and the Pastiera, a cake prepared for Easter. The babà (also known as savarin) is a mushroom-shaped piece of leavend sweet paste, soaked with an orange flavoured mixture of ruhm and water. Choux is a small "bubble" of leavened paste stuffed with light cream, usually coffee or chocolate flavored. The Pastiera is a cake with a complicated recipe, varying by the county in which it is prepared. The ingredients are typically annealed grain, eggs, and sometimes cream (it is sometimes made with boiled rice instead of grain in the area of Salerno), in a sort of short crust pastry with strips of pastry on the top making a sort of grid. Another typical Neapolitan pastry is the Sfogliatella (riccia or frolla).
Naples is also known for its ice cream (in Italian gelato).
Neapolitan food forms the basis for much Italian-American cuisine.
[sửa] The Neapolitan diaspora
(related article: Italian diaspora)
The so-called "Neapolitan diaspora" — the great waves of emigration from Naples and southern Italy to the Americas, especially the United States, Canada, Brazil, and Argentina — was part of the pattern of large-scale emigration from Italy, in general, in the late 19th and early 20th centuries. Between 1876 and 1913, 11.1 million Italians left Italy. Depending on just how one defines the area under scrutiny — city of Naples, province of Naples, region of Campania, or all of southern Italy (including Sicily and Sardinia) — most reliable estimates claim that at least 4 million of those who left were from Naples or near Naples.
source: "Social Networks and Migrations: 1876-1913" by Enrico Moretti, in International Migration Review,vol. 33, No. 3 (Autumn, 1999), pp. 640-657, published by The Center for Migration Studies of New York, Inc. ISSN 0197-9183
[sửa] Những người Napoli nổi tiếng
- Franco Alfano, composer
- Enrico Alvino kiến trúc sư
- Giambattista Basile poet, courtier, and fairy tale collector
- Gian Lorenzo Bernini sculptor
- Libero Bovio author, journalist
- Renato Caccioppoli, mathematician
- Fabio Cannavaro football player
- Al Capone (born in Brooklyn to Neapolitan parents)
- Francesco Caracciolo naval officer
- Battistello Caracciolo painter
- Renato Carosone singer
- Enrico Caruso opera singer
- Domenico Cimarosa, composer
- Pino Daniele singer-songwriter
- Antonio de Curtis (Totò) writer and actor
- Eduardo De Filippo writer and actor
- Peppino De Filippo actor
- Andrea De Jorio archaeologist, scholar
- Enrico De Nicola jurist, journalist and politician
- Armando Diaz general
- Salvatore di Giacomo writer, poet and lyricist
- Gaetano Filangieri jurist
- Vincenzo Gemito sculptor
- Giacinto Gigante painter
- Furio Giunta
- Saint Januarius (San Gennaro) Bishop of Naples and patron saint of the city.
- Luca Giordano painter
- John Gotti Mobster (born in the bronx)
- Ruggero Leoncavallo composer
- Alfonso Maria de' Liguori jurist and writer (Catholic saint)
- Pirro Ligorio, Mannerist architect
- Sophia Loren actress
- Giambattista Marini, poet
- Giovan Battista Marino
- Mario Merola Singer,"the King of Sceneggiata"
- Giuseppe Migliozzi General (military)
- Domenico Morelli painter
- Riccardo Muti conductor (schooled in Naples)
- Giorgio Napolitano Italian politician, lifetime Senator and President of the Republic
- Francesco Antonio Picchiati architect
- Giuseppe Patroni Griffi screenwriter
- Nicola Porpora, composer
- Salvator Rosa poet, satirist and Baroque era painter
- Davide Rummolo swimmer
- Ferdinando Russo poet, journalist and writer
- Ludovico Sabbatini, religious teacher and priest
- Raffaele Sacco poet and lyricist
- Ferdinando Sanfelice
- Jacopo Sannazaro poet
- Antonio Scarfoglio jounalist
- Edoardo Scarfoglio journalist
- Domenico Scarlatti composer
- Matilde Serao journalist and novelist
- Massimo Stanzione
- Statius, Roman poet
- Massimo Troisi actor
- Giambattista Vico philosopher
- Domenico Antonio Vaccaro sculptor, architect and painter
- Raffaele Viviani author
- Lamont Young architect
[sửa] Vận tải công cộng
 | |
|
Naples is served by the Naples metro, trams, buses and trolleybuses. Suburban rail services are provided by:
- Trenitalia
- Circumvesuviana
- Ferrovia Cumana (Ferrovia Circumflegrea)
[sửa] Các Ban cộng đồng của Napoli
Napoli được chia về mặt hành chính thành 10 Ban cộng đồng :
- 1 : Chiaia, Posillipo and San Ferdinando
- 2 : Avvocata, Montecalvario, San Giuseppe, Porto, Mercato and Pendino
- 3 : Stella and San Carlo all'Arena
- 4 : San Lorenzo, Vicaria and Poggioreale-Zona Industriale
- 5 : Arenella and Vomero
- 6 : Barra, Ponticelli and S.Giovanni a Teduccio
- 7 : Miano, S.Pietro a Patierno and Secondigliano
- 8 : Chiaiano, Piscinola-Marianella and Scampia
- 9 : Pianura and Soccavo
- 10 : Bagnoli and Fuorigrotta
[sửa] Xem thêm
- Two Sicilies
- Mezzogiorno
- Monarchs of Naples and Sicily
- Duchy of Naples
- History of Italy
- Naples underground geothermal zone
[sửa] Liên kết ngoài các web tiếng Anh
- Napoli Dot Com Các điểm tham quan ở Napoli
- Bách khoa toàn thư về Napoli
- Tiêu bản:Wikitravel
- website tiếng Anh về Naples Underground--urban speleology
- Napoli nel mondoNapoli khắp thế giới
- website của Hội đồng thành phố
- Compagnia Trasporti Pubblici (Public Transport Company)
- Consorzio Unico Campania, English Home Page
- Università degli Studi di Napoli "Federico II" University of Naples
- Satellite image of Naples and Vesuvius at NASA's Earth Observatory
- Association of the Verace Pizza Napoletana (The True Pizza Society)
- A few views of Naples and Vesuvius in Old Postcards
- Museo Archeologico Nazionale Napoli (National Archaeological Museum)
- Napoliwatch - reports in English of all Napoli Soccer's matches
- Biblioteca Nazionale di Napoli (Thư viện quốc gia Napoli)
- Hình ảnh, lịch sử và tranh về Napoli
- Sách ẩm thực Napoli
- Naples' ezine
Tiêu bản:Province of Naples
Tiêu bản:World Heritage Sites in Italy
