Halcrosse cossoune

Èn årtike di Wikipedia.

Ene halcrosse cossoune (H.C.), c' est ene cossoune metowe å coron d' on mot, et ki n' si prononce nén. Gn a bråmint des halcrossès cossounes e walon, mins tolminme moens k' e francès.

Les halcrossès cossounes e walon, c' est S, T, Z, P, D, G. Li cossoune F n' est nén ene halcrosse cossoune e walon (mins bén e francès; cerf).

E walon, gn a nole halcrosse cossoune di metowe å mitan des mots. On scrît "lontins" (nén longtins), "veyanmint" (nén veyantmint).

Eto, ene cossoune metowe å mitan do mot e walon si prononce tofer: "ratna" si prononce rat'na, "antnåd" si prononce ant'nau.

Les halcrossès cossounes sont diferinnes des tcheyowès cossounes å coron.

Ådvins 1 H.C. biesmint wårdêyes, pask' on s' î a adû tot scrijhant l' francès 2 H.C. wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins sacwants prononçaedjes coinreces 3 H.C. wårdêyes come essegnes do codjowaedje 4 H.C. wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins des loyaedjes 5 H.C. wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins l' femrin, u les parints. 6 H.C. wårdêyes dins des cawetes. 7 H.C. wårdêyes dins les calcaedjes setchs do francès 8 Sacwants mots scrîts sins halcrosse cossoune 9 Sacwants mots tot seus

[candjî] H.C. biesmint wårdêyes, pask' on s' î a adû tot scrijhant l' francès

• Halcrosse S dins mins, sins, dins.
• Halcrosse T dins sovint, portant.
• Halcrosse D dins rimoird.
• Halcrosse S al fén d' on bodje ki dvént JH dins l' parintêye: bwès (bwejhleu); croes (croejhlåde), troes (troejhinme), deus (deujhinme), berbis (berbijhete), mwais (mwaijhe).

[candjî] H.C. wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins sacwants prononçaedjes coinreces

• Halcrosse P dins trop (Lidje: trop' ).
• Halcrosse S dins
  • deus (Måmdey, Lidje: deus' treus).
  • pus (Lidje et Årdene: pus' ki); rl eto a puch.

[candjî] H.C. wårdêyes come essegnes do codjowaedje

• Halcrosse Z dins a l' atôtchî ôrdinaire: vos årîz. On l' prononce e sacwants plaeces å cmandeu: cwèrez' après.
• Halcrosse S po l' atouwance: ti creves; ti t' leves trop tård. I raspite beazè fel dins l' cawete -ss.
• Halcrosse T å(s) rwaitant(s): i pierdeut s' tins; ele djåzèt dtrop; i cåznut bén. I raspite beazè fel dins l' fråze dimandrece: Vikèt i co ? Sierveut ele bén a tåve ?
• Halcrosse S po les cåzants: nos vléns, dj' avans soe.
• Halcrosse T å pårticipe prezintrece: tot djowant. I disparexhe dins les parints: veyanmint, shuvanmint.
• Halcrosse D å rwaitant di l' indicatif prezintrece des viebes del cénkinme troke, del sôre di plinde : i s' plind.

[candjî] H.C. wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins des loyaedjes

• Halcrosse S dins: nos, vos (nos avans = no-z-avans).

[candjî] H.C. wårdêyes pask' ele si rtrovèt dins l' femrin, u les parints.

• halcrosse T.
  • dins mwints: femrin: mwintes.
  • dins doet: doetî.
  • dins lét: lîtrê, lîter.
• halcrosse G: long, å long femrin: longue (mins nén dins les parints et mots d' aplacaedje: lontins; lonmint.

[candjî] H.C. wårdêyes dins des cawetes.

• cawete -mint (no): etermint
• cawete -mint (adviebe): raddimint.

[candjî] H.C. wårdêyes dins les calcaedjes setchs do francès

• T dins l' cawete -at (rizultat, ôrfulinat).
• S dins "cas".

[candjî] Sacwants mots scrîts sins halcrosse cossoune

• pont d' halcrosse D (dabôrd k' end a onk e l' ôrtografeye do minme mot e francès). Mins li D do francès ni s' ritrove nén dins les parints e walon; c' est on T k' aspite:
  • pî (F pied): s' epîter, pîtasele.
  • ni (F nid): nitêye / niyêye
• pont d' halcrosse T:
  • sôr (F sort): sôrreye
• pont d' halcrosse S:
  • pu, dispu: F depuis a cåze del dobe rifondowe "poy, dispoy". Eto, ça mostere l' adire avou l' omonime pus.
  • todi, måva.
  • sacwants calcaedjes do francès: sicour, concour.
• pont d' halcrosse P: coir (F. corps).
• pont d' halcrosse F: cier.

[candjî] Sacwants mots tot seus

• tins: (wårdaedje do halcrosse S, nén do halcrosse T: tchuze a môde d' idêye tote fwaite, mågré kel halcrosse P raspite dins les parints timpe, timpesse.