Sara coûtchantrece
Èn årtike di Wikipedia.
Li Sara coûtchantrece, (on djheut, davance, li Rio de Oro; pol Marok, c' est l' Sara marokin), c' est l' boket do Sara metou tot å Coûtchant. Il a stî colnijhî pås Espagnols disk' e 1975.
Gn a la, oficirmint, 341.000 djins (å 1î d' djulete 2005).
- Mwaisse-veye : Laayoun
- Ôtès veyes: Smara, Boujdour, El Gwera.
[candjî] Istwere
Les peupes do Sara Coûtchantrece ricnoxhént li suzrinnté (el beyaa) des rwès do Marok, dispu Hassan Prumî (diviè 1890-1910). Des ôtes tribus estént purade riloyeyes a des suzins metous el Moritanreye. Mins après, les loyéns ont stî côpés do tins del colnijhance espagnole.
E 1975, li tribunå eternacionå del Håye ricnoxhe les årgumints istorikes do Marok et del Moritanreye. Mins i rclame eto li droet des djins d' låvå di decider di leu-z avni. Adon, e ratindant k' i djhénxhe cwè, i pårtixh li Sara coûtchantrece e deus: les deus tîces bijhreces seront administrés på Marok et l' tîce nonnrece pal Moritanreye.
Adon, les Espagnols ont rexhnut foû do teritwere e moes d' fevrî 1976, après li “Vete Måtche”, on rotaedje di civils marokins disk' al frontire inte les deus payis.
Li movmint "Polissario" (Frente por la liberacíon del Sahara y del Rio de Oro) est stî askepyî adon, po-z espaitchî les Marokins et les Moritanyins di s' rinde mwaisse do payis. Li Polissario edjîstrêye si cmandmint a Tindouf (Aldjereye), pask' il est sotnou pås Aldjeryins.
E 1979, li Polissario vinke li Moritanreye, ki rnonce a s' boket.
Li guere kimince adon pus felmint inte li Marok eyet l' Polissario. A pårti di 1980, li Marok ocupe cåzu tot l' Sara coûtchantrece, po-z espaitchî les ôtes di s' astaler podbon sol teritwere kel Moritanreye s' end a rsaetchî evoye. Les Marokins bastixhèt des meurs di såvlon po fé limotche. I dmeure ene pitite xhirlêye di dezert, a Nonne et å Levant, kel Polissario administrêye lu-minme, et k' i lome "Dislaxhîs Teritweres". C' est la, a Tifariti, k' il ont fiesté, e 2006, leu 30inme aniviersaire.
[candjî] Peupes do Sara coûtchantrece.
- Les tribus des Rguibates, et bråmint des ôtes ocupèt des lådjès stindêyes. I djåzèt arabe hassaniya.
- Li tribu des "Ayit Ba Aamrane" (20 åcint del djin) ki paxhèt al Bijhe, djåzèt amazir del sôre techelheyt.
[candjî] Economeye
- Djîsmints d' fosfates a Boucraa.
- Pexhe so tote li binde di l' Oceyan atlantike.
