ירושלים
פֿון װיקיפּעדיע
| ירושלים | |
|---|---|
 |
|
| באַפֿעלקערונג | 706,000 |
| גרײס | 123 קװאַדראַ-טקילאָמעטערס |
| אַרױסרײד | יערושעלײַעם |
ירושלים (עבֿרית: יְרוּשָׁלַיִם, אַראַביש: القدس) איז די אָפֿיציעלע הױפּטשטאָט פֿון מדינת ישׂראל, דער צענטער פֿון דעם ייִדישן פֿאָלק, נאָך פֿון גאר אַמאָליקע צײַטן. די שטאָט איז פֿאַרהײליקט, אױף די דרײַ מאָנאָטעיִסטישע, רעליגיעזע גלױבנס: די ייִדישע, די איסלאַמישע, און דער קריסטלעכער גלױבן. דאָס צענטראַלישקײט פֿון די שטאָט, פֿאַר אַלע גלױבנס, האָט געברענגט אַ סך קריגערײַען ו װעלט־מלחמות צװישן זײ, ביז דעם הײַנטיקן טאָג.
די שטאָט פֿון ירושלים געפֿונט זיך אויף די "יהודה- בערג" צווישן דעם "מערב- ים" (הים התיכון) און דעם "זאַלץ- ים" (ים המלח) אין אַ הויך פֿון אַ 650 - 840 מעטער איבערן "מערב- ים" די שטאָט געפֿונט זיך אין די עקזײַט פֿון "מדבר-יהודה".
די צאָל פֿון די רעגנס איז 600 מילימעטר אין אַ ווינטער-צײַט. דער זומער איז הייס און טרוקן. דער ווינטער איז קאַלט און אַ רעגנדיקער. אָפֿטמאָל שנייט אויף אַ פּאָר טעג אין ווינטער. די צאָל פֿון די פֿײַכטקייט איז ארום 60% .
ריכטיק אויף סעפּטעמבער 2003, איז דאָ אין ירושלים 688,900 בירגער. די בירגערשאַפֿט מערטזיך, אין אַ צאָל פֿון 1.7 פּראָצענט אַ יאָר. די בירגער פון ירושלים זײַנען צומישט : צווישן %68.8 וואָס זײַנען ײִדן. 30.4% זײַנען מאָסלעמישער אַראַבער. 1.8% זײַנען קריסטלעכער אַראַבער. די פּראָפּאָרציאָנעלקייט צווישן מענער און פֿרויען איז : 1015 פֿרויען, צו 1000 מענער.
דער בירגערמײַסטער איז היינט אורי לופליאנסקי, פֿון די "יהדות התורה" פּאַרטיי.
[בעאַרבעטן] אין די היסטאריע
ירושלים איז צום ערשטן באשטימט געווארן אלץ הויפטשטאט אין יאר ב'תש"ן דורך דוד המלך נאך וואס ער האט געמאכט א בונד מיט די עשרת השבטים אין חברון.
| ערשטע אַרטיקל: ישׂראל |
 |
| געשיכטע פֿון ישׂראל |
|---|
| ציוניסם צײַטפּלאַן פֿון ציוניסם |
| עליה צײַטפּלאַן פֿון עליה |
|
הרצל · Sykes-Picot |
| באַלפֿור דעקלאַראַציע · מאַנדאַט |
| כ"ט בנובמבר |
| זעלבשטענדיקייט דעקלאַראַציע |
| ארץ ישׂראל |
| Geography |
| Districts · שטאַדט · Transport |
|
ירושלים · תּל־אָבֿיבֿ · יפֿו |
| Economy |
| Science & Tech. · Companies |
| Universities · Entrepreneurs |
| Demographics · Culture |
| ייִדישקײט; · Israeli Arabs · קיבוץ |
| Music · Archaeology |
| Writers · Famous Israelis |
| Parties · Elections · Knesset |
| Prime Minister · President |
| Law of Return · Halakha |
| Foreign relations · UN |
| Israeli Security Forces |
| המוסד · שירות הביטחון הכללי · אמ"ן |
| סיירת · ימ"ם · מג"ב · מצ"ח |
| Arab-Israeli conflict |
| 1948 War · 1949 Armistice |
| 1956 War · 1967 War |
| 1970 War · 1973 War |
| 1978 War · 1982 War |
| Arab League · Camp David |
| Treaties with: מיצרײַיִם / יאַרדן |
| Peace camp · Peace proposals |
| Israeli-Palestinian conflict |
| Israeli-Palestinian timeline |
| First Intifada · Second Intifada |
| Unilateral Disengagement |
| The Peace Process |
| בית וגן | בית הכרם | בתי מונקאטש | בית ישראל | בקעה | בתי אונגארין | גאולה | הגבעה הצרפתית | גבעת משואה | גבעת רם | גבעת שאול | גילה | המושבה הגרמנית | המושבה היוונית | הר נוף | הרובע היהודי | זכרון משה | טלביה | ימין משה | יפה נוף | כרם אברהם | מאה שערים | מגרש הרוסים | מוסררה | מוצא | מחנה יהודה | מחנה ישראל | מאטערסדורף | משכנות שאננים | מלחה | ממילא | נווה יעקב | נווה שאנן | נחלאות | נחלת שבעה | נחלת שמעון | סנהדריה | עזרת תורה | עטרות | עין כרם | פסגת זאב | קאטאמון | קרית בעלז | קרית הלאום | קריית יובל | קריית משה | קריית שמואל | רוממה | רחביה | רמות | רמת אשכול | רמת דניה | רמת שלמה | שכונת הבוכרים | שמואל הנביא | שערי חסד | תלפיות | הרובע המוסלמי | הרובע הנוצרי |
 |
אלע פרומע אידישע געגענטער ווי עס זענען צושפרייט די היינטיגע אידישע באפעלקערונג איבער דער גארער וועלט.
אנטווערפן • אפער וועסט סייד • אשדוד • באלטימאר • באוקא ראטאון • באסטאן • בארא פארק • בודאפעסט • בית שמש • ביתר • בני ברק • בעיסוואטער • גאלדערס גרין • געיטסעד • גרעיט נעק • דיעל • דיטרויט • וואדמיר • ווארשע • וויליאמסבורג • וויען • זשיטומיר • חברון • טאהש • טינעק • טשיקאגא • יאהאניסבורג • ירושלים • לאוער איסט סייד • לעיקוואד •לאס אנזשעלעס • מאדריד • מאנטשעסטער • מאנסי • מאסקווע • מאונט קיסקא •מארסעי • מיאמי • מילאן • מעלבארן • ניו סקווירא • נווה יעקב • סארסעל • סטעמפארד היל • סידני • סידערהערסט • סיאטל • סי געיט • סקאוקי • עדזשווער • פאסעיק • פאר ראקעוועי • פארעסט הילס • פאריז • פלעטבוש • פייוו טאונס • פראג • פוירט • קאשוי • קווינס • קיעוו • קליוולאנד • קרוין הייטס • קרית יואל • רוים • ריווערדעיל • שטראסבורג •
