Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος

[Επεξεργασία] Βιογραφικό

Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος (κατά κόσμον Χρήστος Παρασκευαΐδης), γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1939. Μαθήτευσε στο Λεόντειο Λύκειο Πατησίων. Το 1962 έλαβε το πτυχίο της Νομικής και το 1967 το πτυχίο της Θεολογικής. Είναι διδάκτωρ της Θεολογίας, πτυχιούχος της γαλλικής και αγγλικής γλώσσας, γνώστης δε της ιταλικής και γερμανικής γλώσσας.

Διάκονος χειροτονήθηκε το 1961 και πρεσβύτερος το 1965. Διετέλεσε επί 9 χρόνια ιεροκήρυκας και πνευματικός προϊστάμενος του Ι.Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγίτσας) στο Παλαιό Φάληρο. Χρημάτισε επίσης γραμματέας και αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου επί αρχιεπισκοπίας Ιερωνύμου και Σεραφείμ.

Το 1974 εξελέγη Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού. Έλαβε μέρος σε πολλές εκκλησιαστικές αποστολές στο εξωτερικό. Συνέγραψε πλήθος Θεολογικών και ηθικοπλαστικών κειμένων. Αρθρογράφησε στον εκκλησιαστικό τύπο και σε εφημερίδες.

Το 1998 εξελέγη από την ιεραρχία Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος.

Είναι Προεδρος του Δ.Σ της Σιβιτανιδείου Σχολης.

[Επεξεργασία] Έργο

Κατά τον χρόνο αρχιερατείας του Χριστόδουλου στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών ιδρύθηκαν τα παρακάτω:

• το Ίδρυμα Διακονίας, μία υπηρεσία για τα ναρκωτικά με κέντρο πρόληψης και διάφορες εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες
• το Γραφείο Νεότητας με κατασκηνώσεις, αθλητικές δραστηριότητες, ραδιόφωνο, φοιτητικές συνάξεις, σχολές βυζαντινής μουσικής, συνάξεις και άλλα.
• Από το 2000 λειτουργεί η Αλληλεγγύη, μία μη κυβερνητική οργάνωση της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μερικές από τις χώρες που δέχθηκαν την ποικιλόμορφη προσφορά (τρόφιμα, ρούχα, φάρμακα, τεχνολογικό υλικό, βιβλία και άλλα): Αιθιοπία, Αλβανία, Αρμενία, Αφγανιστάν, Βουλγαρία, Γεωργία, Ερυθραία, Ζιμπάμπουε, Ιορδανία, Ινδία, Ιράκ, Καζακστάν, Λίβανος, Μαυροβούνιο, Μπεσλάν (Β. Οσετία), Ν.Α. Ασία, Νότια Αφρική, Ουζμπεκιστάν, Ουκρανία, Πακιστάν, Παλαιστίνη, Πολωνία, Ρουμανία, Σερβία, Συρία, Τουρκία, Τσεχία.

Επίσης καθιερώθηκε η επιδότηση τρίτου παιδιού στην περιφέρεια της Θράκης από το 1999 μέχρι σήμερα με θετικά αποτελέσματα προς την κατεύθυνση της αύξησης των γεννήσεων.

[Επεξεργασία] Δημόσια παρουσία

Ήδη από την εποχή που ήταν μητροπολίτης Δημητριάδος, η δημόσια παρουσία του Χριστόδουλου είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις. Μάλιστα, το δημοτικό συμβούλιο Βόλου, με ψήφισμα της 29ης Ιουνίου 1984, τον κήρυσσε 'ανεπιθύμητο για την πόλη', καθώς έκρινε ότι με άρθρο του, που είχε δημοσιευθεί πέντε μέρες νωρίτερα στον τοπικό τύπο, είχε 'ξεφύγει από τα πλαίσια των θρησκευτικών καθηκόντων του και τόλμησε, ούτε λίγο ούτε πολύ, να βάλει και κατ' αυτών ακόμη των Δημοκρατικών Θεσμών'. [1]

Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, σταθερά από το 1998, που ενθρονίστηκε, εμφανίζεται να κατέχει υψηλά ποσοστά δημοφιλίας. Αυτό αποδίδεται στο ότι ο Αρχιεπίσκοπος από τις πρώτες ημέρες της θητείας του επέδειξε έναν έντονο δημόσιο λόγο και ανέπτυξε έτσι μία σχέση με τα Μ.Μ.Ε., αντίθετα με τους προκατόχους του. Αυτή η σχέση έχει προκαλέσει κριτική από προσκείμενους και μη προς το πρόσωπό του.

• Έντονη και ιδιαίτερα εμφανής είναι επίσης η προσπάθειά του να προσεγγίσει τους νέους, χρησιμοποιώντας εκφράσεις της καθομιλουμένης αργκό της νεολαίας, π.χ. «σας πάω», φράση η οποία ειπώθηκε κατά την πρώτη περίοδο της θητείας του, αποτεινόμενος σε ομιλία του προς νέους που παρευρίσκονταν στη Λειτουργία. Η χρήση της φράσης αυτής εκλήφθη ως δήλωση συμπαράστασης και κατανόησης του Αρχιεπίσκοπου προς τη Νεολαία και τα προβλήματά της. Κατέληξε, όμως, αντικείμενο αρνητικών χαρακτηρισμών: Σε τηλεοπτικές του εμφανίσεις, ο Αρχιεπίσκοπος έχει επανειλημμένα αποφύγει να αναφερθεί στις σύγχρονες απόψεις πάνω στο θέμα της σεξουαλικότητας των νέων, εμμένοντας στον συγχωρητικό χαρακτήρα της Εκκλησίας, χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με τις θέσεις της Εκκλησίας πάνω στην ομοφυλοφιλία, ή προβάλλοντας την άποψη πως πλησιάζοντας ο νέος την Εκκλησία σταδιακά θα αλλάξει εμφάνιση και συμπεριφορά. Το σχετικό σχόλιο ελήφθη ως έμμεση αμφισβήτηση για την εξωτερική όψη εκείνων που δεν υιοθετούν τα παραδοσιακά πρότυπα που ενστερνίζεται η Εκκλησία της Ελλάδος και ως υπαναχώρηση και ανάκληση της αρχικής εκδήλωσης συμπαράστασης. Παρ' όλα αυτά, με δήλωσή του στην τηλεόραση ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε χαρακτηρίσει την ομοφυλοφιλία «κουσούρι».

[Επεξεργασία] Διαχωρισμός Εκκλησίας και Κράτους

[Επεξεργασία] Ταυτότητες

Το πρόσωπο του Αρχιεπίσκοπου έχει συνδεθεί άμεσα με την προσπάθεια εκ μέρους της Εκκλησίας να συλλέξει υπογραφές προκειμένου να ζητηθεί από την τότε κυβέρνηση Σημίτη η διενέργεια δημοψηφίσματος για το ζήτημα της προαιρετικής αναγραφής του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες, όπου συγκεντρώθηκαν πάνω από 3 εκατομύρια υπογραφές σύμφωνα με την Εκκλησία. Η κυβέρνηση απέρριψε το αίτημα και τελικά η διενέργεια δημοψηφίσματος δεν πραγματοποιήθηκε. Παρόλα αυτά το όλο ζήτημα έλαβε διχαστικό χαρακτήρα, καθώς οι πλευρές Εκκλησίας και Πολιτείας παρουσιάστηκαν ανυποχώρητες ανταλλάσσοντας δημόσια βαριές εκφράσεις και χαρακτηρισμούς.

[Επεξεργασία] Αντιπαράθεση του Αρχιεπισκόπου με την Πολιτεία, τα Μ.Μ.Ε. και άλλους ιεράρχες

Η προσπάθεια του Αρχιεπισκόπου να συνδέσει την έννοια της Εκκλησίας με την παρουσία ενός ισχυρού ενοποιητικού και διαμορφωτικού παράγοντα μέσα στην κοινωνία έφερε και θετικά και αρνητικά αποτελέσματα. Ο δημόσιος λόγος του Αρχιεπισκόπου για ζητήματα που πολλές φορές άπτονται της πολιτικής, με την ευρεία έννοια, έφερνε συχνά αντιδράσεις. Οι φίλιες απόψεις που διατυπώνονταν σχετίζονταν με το δικαίωμα κάθε πολίτη της χώρας να μιλά για όποιο θέμα επιλέγει, ενώ ο αντίλογος ζητούσε ουσιαστικά ο λόγος του Αρχιεπισκόπου να μην περιέχει κρίσεις σε έντονο ύφος που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως αντιπολιτευτικές. Συχνά, μέσα στο κλίμα αυτό, οι δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου ερμηνεύονταν ως πολιτικές τοποθετήσεις και επίδειξη δύναμης, που σκοπό είχαν να πλήξουν, την ώρα των εκλογών, την κυβέρνηση που τοποθετήθηκε απέναντι στα αιτήματα της Εκκλησιαστικής ιεραρχίας.

Αυτές οι ρήξεις, οδήγησαν επανειλημμένα σε δημόσιες αντιπαραθέσεις όπου εμπλέκονταν και τα Μ.Μ.Ε. με συζητήσεις που ανακύκλωναν διαρκώς τα θέματα αυτά. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι προσπάθειες για μείωση του κύρους και της δημοφιλίας του Αρχιεπισκόπου ήταν έντονες. Έτυχαν μεγάλης δημόσιας εκμετάλλευσης η δήλωσή του περί άγνοιας για τα τραγικά συμβάντα στη διάρκεια της δικτατορίας ή επταετίας 1967-74, όπως και τα αλλεπάλληλα οικονομικά και γενετήσια σκάνδαλα στους κόλπους της Εκκλησίας που δημιούργησαν αρνητικές εντυπώσεις χωρίς πάντως να διερευνηθούν δικαστικά.

Την παραίτηση του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου έχουν ζητήσει πολιτικά κόμματα εξαιτίας κειμένου που αποκαλούσε «νέους Διοκλητιανούς» όσους ζητούν χωρισμό κράτους-Εκκλησίας. Μάλιστα έχουν δηλώσει ότι «χρησιμοποιεί το θρησκευτικό συναίσθημα για να διχάσει τον λαό σε πιστούς και σε άπιστους» ^[1].

Η μεγάλη αυτή κοινωνική κόντρα, έφερε συχνά τον λαό να διχάζεται και να κλίνει πότε υπέρ των προσώπων που επέλεξε με την ψήφο του και πότε υπέρ του Αρχιεπισκόπου τον οποίο συνέδεε καλώς ή κακώς με την έννοια της Εκκλησίας και τον από αιώνες ριζωμένο ρόλο της μέσα στην κοινωνία.

Σίγουρα πάντως η δημόσια διαμάχη δεν ωφέλησε καμία από τις δυνάμεις του τόπου και έφερε σε δεύτερη μοίρα τις όποιες προσπάθειες για κοινωνικό και πνευματικό έργο από την πλευρά του Αρχιεπισκόπου και της Εκκλησίας γενικότερα.

[Επεξεργασία] Ο Αρχιεπίσκοπος και η Χούντα των Συνταγματαρχών

Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, τότε γραμματέας της Ιεράς Συνόδου, αριστερά του μέσου της εικόνας, πίσω από τον Αντιβασιλέα Γ. Ζωϊτάκη, ως εκπρόσωπος του τότε Αρχιεπισκόπου.

Ο Αρχιεπίσκοπος έχει δηλώσει ότι:

• «Ομολογώ ότι δεν ήξερα πως γίνονταν βασανιστήρια, πως υπήρχε ΕΑΤ-ΕΣΑ. Όλα αυτά ήρθαν στο φως μετά. Δεν πειράζει, μπορεί να τα ήξερε ο τότε αρχιεπίσκοπος, αν τα ήξερε και σιώπησε έκανε άσχημα. Στον κύκλο μου δεν είχα ακούσει τέτοια πράγματα, δεν άκουγα ξένους σταθμούς, εκ των υστέρων τα έμαθα. Θα πει κανείς ότι ήμουν βαθιά νυχτωμένος. Μπορεί γιατί εγώ τότε σπούδαζα».

Ορισμένοι, μεταξύ των οποίων και Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος ^[2], πιστεύουν ότι ο Αρχιεπίσκοπος ψεύδεται, γιατί ένα διάστημα της περιόδου της Επταετίας -συγκεκριμένα, από το 1968 έως το 1974- ήταν γραμματέας της Ιεράς Συνόδου. Από τη θέση αυτή, ήταν υποχρεωμένος να διαβάζει τις επίσημες επιστολές του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών προς την Ιερά Σύνοδο, στις οποίες διαμαρτυρόταν για τα βασανιστήρια που λάμβαναν χώρα στην Ελλάδα την περίοδο αυτή.

Επίσης, δημοσιεύθηκε στον Ιό της Ελευθεροτυπίας ^[3] μία φωτογραφία που απαθανατίζει την τελετή παράδοσης του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος από τον δικτάτορα Παπαδόπουλο στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, στην οποία τελετή ήταν παρών και ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, ως γραμματέας τότε της Ιεράς Συνόδου. Η τελετή έγινε στη Μητρόπολη Αθηνών στις 1 Μαρτίου 1969.

[Επεξεργασία] Αποφθέγματα

• «Οι Πρωτοχριστιανοί επί Ιουστινιανού ευλόγησαν τους ιερούς ναούς των Αρχαίων Ελλήνων, παίρνοντας τη λάσπη και το χώμα και τα υλικά που ήταν φτιαγμένοι οι ναοί των ειδωλολατρών και χρησιμοποιώντας τα για να φτιάξουν τους δικούς τους ναούς» ^{[4] [5]}

[Επεξεργασία] Συγγραφικό έργο

• «Ιστορική και Κανονική θεώρησις του Παλαιοημερολογητικού ζητήματος κατά τε την γένεσιν και την εξέλιξιν αυτού εν Ελλάδι» (Ψηφιακή έκδοση στην ιστοσελίδα της Μυριόβιβλου)
• «Ελληνισμός προσήλυτος.Η μετάβαση από την αρχαιότητα στο χριστιανισμό»
• «Οι "φέρουσες" ή "υποκαθιστώσες" μητέρες από χριστιανική άποψη», Αθήνα 1985
• «Τεχνητή γονιμοποίηση και χριστιανική ηθική», Αθήνα 1988
• «Ηθικά και δεοντολογικά προβλήματα στην τεχνητή γονιμοποίηση», Αθήνα 1988
• «Βασικά σημεία ηθικής ιατρικής δεοντολογίας», Αθήνα 1989
• «Το ιατρικό απόρρητο: Η έκταση της εφαρμογής του και τα νέα ηλεκτρονικά δεδομένα που το απειλούν», Αθήνα 1996.
• «Η Εκκλησία μπροστά στην πρόκληση του AIDS», Αθήνα 1993
• «Προβληματισμοί από την εξέλιξη της γενετικής τεχνολογίας», Βόλος 1984
• «Εγκεφαλικός ή καρδιακός θάνατος; συμβολή στην εξελικτική πορεία των μεταμοσχεύσεων», Αθήνα 1992
• «Έρευνες και πειράματα επί του εμβρύου, η Ευρωπαϊκή πρακτική και μια Ορθόδοξη θέση», Αθήνα 1990
• «Ευγονική: ηθικοί προβληματισμοί και προοπτικές», Αθήνα 1997
• «Το δικαίωμα σ' έναν αξιοπρεπή θάνατο», Αθήνα 1994
• «Νεώτερες απόψεις περί της ευθανασίας», Αθήνα 1986
• «Κλωνοποίηση και DNA: στην υπηρεσία της ζωής ή του ολέθρου;», Αθήνα 1995
• «Οι μεταμοσχεύσεις από χριστιανική άποψη», Βόλος 1987
• «Διαθρησκειακή θεώρηση των μεταμοσχεύσεων», Αθήνα 1991
• «Ηθική και πνευματική θεώρηση της οικονομικοποιημένης υγείας», Αθήνα 1998
• «Μουσικολογικά ανάλεκτα»
• «Εγχειρίδιον του Ιεροψάλτου»
• «Να σας ζήσει …»
• «Η εργατικότης της Παναγίας, ιδίως μετά την Κοίμησιν»
• «Καλοστεριωμένοι»
• «Εκ του θανάτου εις την ζωήν»
• «Υμνολογικαί μελέται»
• «Φεμινισμός και Εκκλησία»
• «Καταστροφικές λατρείες»
• «Λόγος ευθύνης»
• «Γρηγόριος ο Ε', Ο εθνάρχης της οδύνης»
• «Η γυμνή αλήθεια για τους Ιεχωβάδες»
• «Μελέτιος ο Πηγάς» (Ψηφιακή έκδοση στην ιστοσελίδα της Μυριόβιβλου)
• «Η Θεία Ευχαριστία»
• «Η ψυχή της Ευρώπης», Αθήνα 2004
• «Το Θείο Πάθος» (Ψηφιακή έκδοση στην ιστοσελίδα της Μυριόβιβλου)

[Επεξεργασία] Αναφορές

[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Εκκλησία της Ελλάδος: Αρχιεπίσκοπος
• Ο Αρχιεπίσκοπος στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών

Προκαθήμενοι της Εκκλησίας της Ελλάδος

Νεόφυτος | Μισαήλ | Θεόφιλος | Προκόπιος | Γερμανός | Προκόπιος | Θεόκλητος Α΄ | Μελέτιος | Χρυσόστομος Α΄ | Χρύσανθος | Δαμασκηνός | Σπυρίδων | Δωρόθεος | Θεόκλητος Β΄ | Ιάκωβος | Χρυσόστομος Β΄ | Ιερώνυμος | Σεραφείμ | Χριστόδουλος

Οι σημερινοί Προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών

	Πρεσβυγενή (Παλαίφατα) Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος, Οικουμενικός Πατριάρχης | Αλεξανδρείας Θεόδωρος | Αντιοχείας Ιγνάτιος | Ιεροσολύμων Θεόφιλος Νεοπαγή Πατριαρχεία Μόσχας Αλέξιος | Γεωργίας Ηλίας | Βελιγραδίου Παύλος | Βουκουρεστίου Θεόκτιστος | Σόφιας Μάξιμος Αυτοκέφαλες Εκκλησίες Κύπρου Χρυσόστομος | Ελλάδος Χριστόδουλος | Βαρσοβίας Σάββας | Τιράνων Αναστάσιος | Τσεχίας και Σλοβακίας Χριστοφόρος