Λάντογκα
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
H Λάντογκα είναι λίμνη γλυκού νερού της ΒΔ Ρωσίας, στην περιφέρεια του Λένινγκραντ και τη Δημοκρατία της Καρελίας. Καταλαμβάνει έκταση 18.135 χμ², είναι δηλαδή λίγο μικρότερη από την Πελοπόννησο. Είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Ευρώπης και η 16η μεγαλύτερη στον κόσμο.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 4 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το μέγιστο μήκος της (από Β προς Ν) είναι 219 χμ. και το μέγιστο πλάτος της (από Α προς Δ) είναι 138 χμ (μέσο πλάτος 83 χμ). Το μέσο βάθος της ανέρχεται σε 51 μ. Τα βαθύτερο σημείο της βρίσκεται στα ΒΔ, με βάθος τα 230 μ. O όγκος των υδάτων που βρίσκονται στη λίμνη, ανάλογα με την εποχή, φθάνει μέχρι και 910 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Το 85% αυτών των υδάτων προέρχεται από τις 50.000 μικρές λίμνες και τους 3.500 ποταμούς (προσμετρώνται μόνο όσοι ξεπερνούν σε μήκος τα 10 χιλιόμετρα) που βρίσκονται στην τεράστια λεκάνη απορροής της (276.000 χμ²). 13% προέρχεται από τη βροχόπτωση και το υπόλοιπο 2% από υπόγεια ύδατα.
Οι κυριότεροι ποταμοί που εκβάλλουν στη λίμνη είναι οι ακόλουθοι (σε παρένθεση η απορροή κυβικών μέτρων ύδατος ανά δευτερόλεπτο):
- Σβιρ (790), ο οποίος μεταφέρει νερό από τη λίμνη Ονέγκα (Α-ΝΑ).
- Βόλχοβ (580), που πηγάζει από τη λίμνη Ιλμέν (Ν - κοντά στο Νόβγκοροντ).
- Βουόξι (540), προερχόμενος από τη φινλανδική λίμνη Σάιμα (Δ-ΒΔ).
- Σιάς (53), από τα νότια.
Με τη σειρά της η Λάντογκα τροφοδοτεί τον ποταμό Νέβα, ο οποίος διαγράφει πορεία 74 χμ. μέχρι να εκβάλει στη Βαλτική.
Στη λίμνη απαντώνται πλούσιοι πληθυσμοί ψαριών, καθώς και ένα ενδημικό είδος φώκιας με την ονομασία φώκια της Λάντογκα.
[Επεξεργασία] Ιστορία
Η ρωσική κυριαρχία επί ολόκληρης της Λάντογκα οριστικοποιήθηκε μόλις το 1945. Μέχρι τότε ο έλεγχός της (ή τμημάτων της) ήταν αντικείμενο συγκρούσεων, αρχικά ανάμεσα στους ρώσους και τους σουηδούς και πολύ αργότερα μεταξύ ρώσων και φινλανδών.
Κατά το 9ο και 10ο αι. η λίμνη έπαιξε σπουδαίο ρόλο στο εμπόριο των βίκινγκ με τους βυζαντινούς (Εμπορική Οδός Βαράγγων - Ελλήνων). Εκείνη την εποχή οι Βάραγγοι ίδρυσαν στις εκβολές του Βόλχοβ έναν εμπορικό σταθμό με το όνομα της λίμνης (νυν Στάραγια Λάντογκα), τον οποίο εν συνεχεία χρησιμοποίησαν ως προπύργιο για την επέκτασή τους προς το εσωτερικό και την κυριαρχία τους επί των σλάβων της ανατολής (Κράτος των Ρως).
Στον ύστερο μεσαίωνα, η ανάγκη για τον έλεγχο της ευρύτερης περιοχής τροφοδοτεί των ανταγωνισμό μεταξύ της Σουηδίας και της Δημοκρατίας του Νόβγκοροντ, η οποία ιδρύει στο στόμιο του Νέβα το κάστρο - πόλη Όρεσεκ (1300). Την ίδια περίοδο ιδρύθηκε η Μονή Βαλαάμ σε μία συστάδα νησιών στο βόρειο τμήμα της Λάντογκα, ως τελευταίος προμαχώνας της ορθοδοξίας κατά των καθολικών σουηδών. Η μονή υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι το σημαντικότερο αξιοθέατο της λίμνης, ενώ γενικά το βόρειο τμήμα της λίμνης αποκαλείται καταχρηστικά Αρχιπέλαγος Βαλαάμ.
Κατά την πολιορκία του Λένινγκραντ από τα ναζιστικά στρατεύματα (Β' Π.Π.), η Λάντογκα υπήρξε επί ενάμιση χρόνο η μοναδική οδός ανεφοδιασμού των πολιορκημένων κατοίκων της μεγαλούπολης από το ρωσικό στρατό - με πλοία το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, με καμιόνια πάνω στην παγωμένη επιφάνειά της το χειμώνα και την άνοιξη.
