1859
El Vikipedio
Historio > Jarcentoj > 19-a jarcento > 1859
Ĉi tiu jaro estas normala jaro komenciĝanta sabate (ligilo montras kalendaron).
| Gregoria kalendaro | 1859 MDCCCLIX |
| Ab urbe condita | 2612 |
| Armena kalendaro | 1308 ԹՎ ՌՅԸ |
| Bahaa kalendaro | 15 – 16 |
| Budhisma kalendaro | 2403 |
| Ĉina kalendaro | 4495 / 4555 – 4496 / 4556 戊午 – 己未 |
| Etiopa kalendaro | 1851 – 1852 |
| Hebrea kalendaro | 5619 – 5620 |
| Barataj kalendaroj | |
| - Vikram Samvat | 1914 – 1915 |
| - Barata nacia kalendaro (Shaka Samvat) | 1781 – 1782 |
| - Kali Yuga | 4960 – 4961 |
| Holocena kalendaro | 11859 |
| Irana kalendaro | 1237 – 1238 |
| Islama kalendaro | 1275 – 1276 |
| - Imperia jaro | Kōki 2519 (皇紀2519年) |
| - Japana nomo de erao (Jōmon) | 11859 |
| Juliana kalendaro | 1904 |
| Korea kalendaro | 4192 |
| Tailanda suna kalendaro | 2402 |
En la jaro 1859 post Kristo okazis, interalie:
[redaktu] Eventoj
- Safonovo fondita.
- Karlo iĝis reĝo de Svedio-Norvegio;
- Adolf Hubert van Scherpenzeel-Thim iĝis regnestro de Moresnet, tuj anstataŭigita de Joseph Kohl;
- Charles Darwin publikigas Origin of Species;
- Gustav Robert Kirchhoff starigas sian leĝon pri temperaturradiado
- 7-a de februaro: La Codex Sinaiticus estas trovita de Konstantin von Tischendorf en la abatejo Katarina ĉe la Sinai (Egiptio);
- 14-a de februaro: Oregono fariĝis la 33-a ŝtato de Usono;
- 25-a de aprilo: Unua elfosado por la konstruo de la Sueza Kanalo far Ferdinand Vicomte de Lesseps
- 29-a de aprilo: per la invado de aŭstriaj trupoj ekas la Sarda Milito inter Aŭstrio kaj la reĝlando Piemont-Sardio kaj ties aliancano Francio pri la italaj posedaĵoj de la Habsburgoj;
- 21-a de aŭgusto: NGC 6481 eltrovita.
- 27-a de aŭgusto: Edwin L. Drake trovas nafton dum forado ĉe Titusville en Pensilvanio, kie en 1857 nafto subite kaj memstare elfluis la grundon. Danke al la industria forado ekas la periodo de naftindustrio.
[redaktu] Naskiĝoj
- John Buchanan, skota esperantisto (m. 1930)
- 27-a de januaro: Vilhelmo la 2-a, lasta imperiestro de Germanio kaj reĝo de Prusio (m. 1941)
- 16-a de februaro: Frederick William Alexander, angla esperantisto kaj kuracisto (m. 1937)
- 19-a de februaro: August Svante Arrhenius, sveda kemiisto (m. 1927)
- 21-a de februaro: George Lansbury, brita socialista politikisto (m. 1940)
- 30-a de marto: Adelino Fontoura, brazila verkisto (m. 1884)
- 1-a de aprilo: Béla Vikár, hungara esperantisto (m. 1945)
- 15-a de majo: Pierre Curie, franca fizikisto (m. 1906)
- 22-a de majo: Sir Arthur Conan Doyle, brita verkisto (m. 1930
- 6-a de junio: Donát Bánki, hungara inĝeniero kaj inventisto (m. 1922)
- 4-a de aŭgusto: Knut Hamsun, norvega verkisto (m. 1952)
- 23-a de aŭgusto: Johannes Petrus Leonardus Niesten, nederlanda esperantisto (m. 1930)
- 3-a de septembro: Jean Jaurès, franca politikisto (m. 1914)
- 4-a de septembro: Wilhelm Wetekamp, germana esperantisto (m. nekonata)
- 14-a de novembro: Marcelle Fauvart-Bastoul, franca esperantistino (m. nekonata)
- 22-a de novembro: Cecil Sharp, brita preservisto de dancoj (m. 1924)
- 15-a de decembro: Ludwik Lejzer Zamenhof, la Majstro, kreinto de Esperanto kaj pola kuracisto (m. 1917)
- 29-a de decembro: Venustiano Carranza, meksika politikisto (m. 1920
- 30-a de decembro: Josef Bohuslav Foerster, ĉeĥa komponisto (m. 1951)
[redaktu] Mortoj
- 20-a de januaro: Bettina von Arnim, germana verkistino (n. 1785)
- 16-a de aprilo: Alexis de Tocqueville, franca politikisto kaj historiisto (n. 1805)
- 6-a de majo: Alexander von Humboldt, germana sciencisto (n. 1769)
- 8-a de julio: Oskaro la 1-a, reĝo de la unio Svedio-Norvegio (n. 1799)
- 28-a de novembro: Washington Irving, usona verkisto (n. 1783)
- 16-a de decembro: Wilhelm Grimm, germana fabelisto (n. 1786)
