Henri Poincaré
El Vikipedio
Jules Henri POINCARÉ [ĵul anrI pŭinkarE) (29-a de aprilo, 1854 - 7-a de julio, 1912), kutime nomata simple Henri POINCARÉ , estis unu el plej gravaj teoriaj sciencistoj el Francio. Li donis multajn fundamentajn kontribuaĵojn al matematiko, matematika fiziko kaj astra mekaniko. Li faris la konjekton de Poincaré, unu el plej famaj problemoj en matematiko.
En sia investigado pri la tri-korpo problemo, Poincaré estis la unua persono kiu malkovris kaosan nehazardan sistemon kaj donis la bazon de la moderna kaosa teorio.
Poincaré antaŭvidis la verkon de Albert Einstein.
Enhavo |
[redaktu] Vivo
Poincaré studis ekde 1873 matematikon en la École Polytechnique kaj daŭrigis siajn studojn en la elita altlernejo École des Mines sub Charles Hermite. Li laboris unue kiel minej-inĝeniero kaj poste iris kiel matematikdocento al la universitato de Caen. Tamen li daŭrigis siajn aktivecojn en la mineja branĉo dum sia tuta vivo. Jam du jarojn post sia doktoriĝo (1879) Poincaré en 1881 estis vokita regula profesoro (professor ordinarius) al la Sorbonne en Parizo kaj tenis tiun profesorecon ĝis sia morto en 1912.
Li estis membro kaj dumtempe gvidanto de la "Bureau des Longitudes" en Parizo. En tiu franca institucio por ekzakta tempo- kaj longecodeterminado li okupis sin pri la internacia sinkronigo de la tutmonda tempo kaj de ties koncernsistemo. Por tiuj taskoj ĉirkaŭ 1970 fondiĝis aparta internacia servo, kiu poste transiris al IERS, la tutmonda terrotacia servo.
[redaktu] Verko
[redaktu] Inĝeniersciencoj kaj geodezio
[redaktu] Topologio
[redaktu] Tri-korpoj-problemo
[redaktu] Ĥaosaj orbitoj
[redaktu] Relativecoteorio
Oni konsideras ke Poincaré preskaŭ estis la malkovranto de Speciala Relativeco: Jam en la Unua Kongreso de Matematikistoj, (Zuriko, 1897), li diris: "Absoluta spaco, absoluta tempo, eĉ Eŭklida Geometrio, ne estas kondiĉoj trudeblaj sur mekanikon; oni povas esprimi la faktojn kiuj ligas ilin surbaze de ne-Eŭklida Geometrio". En 1906 li, sendepende de Einstein atingis plurajn rezultatojn egalajn al tiuj de la Speciala Relativeco.
Li ankaŭ montris ke la transformaj ekvacioj elpensitaj far Hendrik Lorentz konsistigas grupon.
[redaktu] Kromaj kontribuoj al fiziko kaj matematiko
[redaktu] Popularsciencaj verkoj
[redaktu] Literaturo
 |
 |
