Korea lingvo
El Vikipedio
Lingvistiko > Izolita lingvo > Korea lingvo
Korea lingvo
|
Korea lingvo |
|
|---|---|
| Estas parolata en: | Koreio |
| Tuta parolantaro: | 78.000.000 (1999) |
| Rangordo: | 12 |
Klasifikita: |
Disputoj abundas. Izolita lingvo |
| Nacia Lingvo de: | Sud-Koreio Nord-Koreio |
| Kodoj | |
| ISO 639-1: | ko |
| ISO 639-2: | kor |
| SIL: | KKN |
Enhavo |
[redaktu] Parolantoj:
- Ĉirkaŭ 48,200,000 en Sud-Koreio(Korea Respubliko) (2006).
- Tuta parolantaro: proksimume 78,000,000 (1999)
31 regionoj. Korea estas parolata inkluzive en Aŭstralio, Brazilo, Kanado, Ĉinio, Germanio, Guamo, Japanio, Kazaĥio, Nord-Koreio (20,000,000 - 1986), Mongolio, Rusio, Uzbekio, Usono, Meksikio, kaj aliaj multaj eksterlandoj.
[redaktu] Dialektoj:
| Dialekto | Kie estas uzata |
| Seula (Seoulmal) | Seulo, Inĉeono, Gaeseongo urboj, Gjeonggi, Nord kaj Sud Hŭanghae provincoj |
| Pjeongana (Pyeonganmal) | Pjongjango, Nampo urboj, Nord kaj Sud Pjeongan-do, Jagang-do provincoj |
| Gangwona (Gangwonmal) | Gangwon-do provinco |
| Ĉungĉonga (Chungcheongmal) | Daejeono urbo, Nord kaj Sud Ĉungĉong-do provincoj |
| Jeollamal | Gŭangjŭo urbo, Nord kaj Sud Jeolla-do provincoj |
| Gyeongsangmal | Busan, Daegu, Ulsan urboj, Nord kaj Sud Gyeongsang provincoj |
| Ĉeĝua (Jejumal) | Ĉeĝua insulo/provinco |
| Hamgyeongmal | Ĉeongĵinĵo, Najin-Seonbong urboj, Nord kaj Sud Hamgyeong, Yanggang provincoj |
[redaktu] Gramatiko:
[redaktu] Korea alfabeto:
Han-gul, fonetika skribsistemo kreita en 1443 de Reĝo Seĝong, Ĉinaj ideogramoj ankaŭ estas uzataj.
[redaktu] Aliaj Nomoj
- en Nord-Koreio estas:
- 조선말, Ĉoson-mal
- en Sud-Koreio estas:
- 한국어, 한국말, 韓國語, Hankuk-o, Hankuk-mal;
[redaktu] Klasifiko
La korea ofte estas klasifikata kiel izolita lingvo sen klare montreblaj parencoj. Disputoj abundas pri al kiu grupo ĝi apartenas. Supozeble frue branĉiĝis de praaltaja lingvo. Aliaj lingvistoj (speciale japana lingvistoj) kredas ke la korea estas parenco de la Japana.
[redaktu] Sonoj
[redaktu] Konsonantoj
| Bilabiala | Alveola | Palatala | Velara | Glota | ||
| Eksploda | simpla | p | t | c | k | |
| streĉa | p’ | t’ | c’ | k’ | ||
| kunspira | ph | th | ch | kh | ||
| Frikativo | simpla | s | h | |||
| streĉa | s’ | |||||
| Nazalo | m | n | ŋ | |||
| Laterala Alproksimiĝo | l | |||||
Ekzempla vortoj:
| Fonemo | IFA | latinliter | Esperanto |
| p | pal | bal | 'piedo' |
| p’ | p’al | ppal | 'suĉata' |
| ph | phal | pal | 'brako' |
| m | mal | mal | 'ĉevalo' |
| t | tal | dal | 'luno' |
| t’ | t’al | ttal | 'filino' |
| th | thal | tal | 'veturata' |
| n | nal | nal | 'tago' |
| c | cal | jal | 'bona' |
| c’ | c’al | jjal | 'premata' |
| ch | chal | chal | 'piedbatata' |
| k | kal | gal | 'irata' |
| k’ | k’al | kkal | 'sterni' |
| kh | khal | kal | 'tranĉilo' |
| ŋ | baŋ | bang | 'ĉambro' |
| s | sal | sal | 'karno' |
| s’ | s’al | ssal | 'rizo' |
| l | balam | baram | 'vento' |
| h | hal | hal | 'farata' |
 |
 |
 |
 |
[redaktu] Triviale
- En korea lingvo ne signifas jes en esperanto, do kiam iu parolas ne, koreaj esperantistoj ofte konfuzas se ĝi signifas jes aŭ ne.
[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:
- Koreaj numeraloj
- Listo de lingvoj
- Lingva familio
[redaktu] Eksteraj ligiloj:
- Lernu legi la korean (angle)
