Turka Grupo

El Vikipedio

Etnografio > Etno > Altaja Familio > Turka Grupo

---

Turka grupo Grupo de popoloj en Altaja lingvofamilio. La plej multnombraj popoloj de la grupo: Turkoj, Uzbekoj, Azerbajĝananoj, Kazaĥoj, Tataroj, Ujguroj.

Etnoj de la grupo	Kvanto
Oguza subgrupo
Turkoj	53.300.000
Azerbajĝananoj	17.000.000
Turkmenoj	4.600.000
Gagauzoj	220.000
Kaĝaroj	30.000
Kipĉaka subgrupo
Kazaĥoj	9.420.000
Tataroj	5.520.000
Kirgizoj	2.660.000
Baŝkiroj	1.420.000
Karakalpakoj	423.000
Kumikoj	282.000
Krimeaj Tataroj	272.000
Karaĉajanoj	150.000
Balkaroj	78.000
Karluka subgrupo
Uzbekoj	18.500.000
Ujguroj	7.770.000
Sudsiberia subgrupo
Tuvanoj	198.400
Ĥakasoj	80.300
Altajanoj	70.800
Jakuta subgrupo
Jakutoj	380.000
Bolgara subgrupo
Ĉuvaŝoj	1.845.000

ALTAJANOJ

• Nomo: [m] altaj-kiĵi; [f] Altaiens; [r] altajci
• Popolo en Altaja Respubliko (59 mil). Kvanto: en Rusia Federacio 69 mil (1992).
• Lingvo: altaja.
• Kredantoj: ortodoksuloj, parto - baptistoj; konservigas tradiciajn konfesojn.

AZERBAJĜANANOJ, azerbaĝanuloj

• Nomo: [m] azerbajĝanlilar, azeriler; [f] Azerbaidjanais; [r] azerbajĝanci
• Popolo, ĉefloĝantoj de Azerbajĝano (5,8 mln, 1992). Loĝas ankaŭ en Irano (10,43 mln), Rusio (336 mil), Kartvelio (307 mil), Kazaĥstano (90 mil), Armenio kaj aliaj landoj. Totala kvanto: 17,2 mln (1992).
• Dividiĝas je subetnaj grupoj: Ajrumoj, Afŝaroj, Bajatoj, Karadaganoj, Karapapaĥoj, Ŝahsevenoj.
• Lingvo: azerbajĝana.
• Raso: suda branĉo de europoida raso.
• Kredantoj: precipe muzulmanoj-ŝiaistoj.

BALKAROJ

• Nomo: [m] taulula; [f] Balkars; [r] balkarci
• Popolo en Rusio, en Kabardio-Balkario (71 mil). Entute en Rusia Federacio 78 mil (1992).
• Lingvo: karaĉaj-balkara.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

BAŜKIROJ

• Nomo: [m] baŝkort; [f] Bachkirs; [r] baŝkiri
• Popolo en Rusio, ĉefloĝantoj de Baŝkirio (864 mil). Entute en Rusia Federacio ĉ. 1,35 mln (1992). Loĝas ankaŭ en Kazaĥstano (42 mil), Uzbekistano (35 mil) k.a.
• Lingvo: baŝkira.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

ĈUVAŜOJ

• Nomoj: [m] ĉavaŝ; [f] Tchouvaches; [r] ĉuvaŝi
• Popolo, ĉefloĝantoj de Ĉuvaŝio (907,6 mil), Loĝas ankaŭ en Baŝkirio, Tatarstano, najbaraj regionoj. Entute en Rusia Federacio 1773,6 mil (1992).
• Lingvo: ĉuvaŝa.
• Kredantoj: ortodoksuloj.

GAGAUZOJ

• Nomo: [f] Gagaouzes; [r] gagauzi
• Popolo en Moldavio (153 mil) kaj Ukrajnio (32 mil, 1992). Loĝas ankaŭ en Rusio (ĉ. 10 mil), Bulgario, Rumanio, Grekio kaj Turkio. Totala kvanto: 220 mil (1992).
• Lingvo: gagauza.
• Kredantoj: ortodoksuloj.

ĤAKASOJ

• Nomoj: [m] ĥakas; [f] Hakasses; [r] ĥakasi (malnova - abakanaj kaj minusinaj tataroj)
• Popolo en Ĥakasio (62,9 mil), Entute en Rusia Federacio 79 mil (1989).
• Lingvo: ĥakasa.
• Kredantoj: ortodoksuloj, konservigas tradiciajn konfesojn.

JAKUTOJ

• Nomoj: [m] saĥa; [f] Yakoutes; [r] jakuti
• Popolo, ĉefloĝantoj de Jakutio (365 mil), Totala kvanto: 382 mil (1992).
• Lingvo: jakuta.
• Kredantoj: ortodoksuloj.

KAĜAROJ

• Nomo: [f] Kadjars; [r] kaĝari
• Popolo en nordo de Irano. Devenas de unu el kizilbaŝa tribo, 30 mil (1987).
• Lingvo: de turka grupo.
• Laŭ religio - muzulmanoj-ŝiaistoj, parto - sunaistoj.

KARAĈAJANOJ

• Nomo: [m] karaĉajlila; [f] Karatchaeviens; [r] karaĉajci
• Popolo en Karaĉajio-Ĉerkesio (129 mil) kaj Stavropola regiono. Entute en Rusio 150 mil (1992).
• Lingvo: karaĉaj-balkara.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

KARAKALPAKOJ

• Nomo: [f] Karakalpaks; [r] karakalpaki
• Popolo en Mez-Azio, precipe en Uzbekistano, en Karakalpakstano (412 mil, 1992); 5 mil Loĝas ankaŭ en Afganio (1992). en Rusio - 6 mil
• Lingvo: karakalpaka.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

KAZAĤOJ

• Nomo: [m] kazak; [f] Kazakhs; [r] kazaĥ
• Popolo, ĉefloĝantoj de Kazaĥstano (pli ol 6,54 mln, 1992). Loĝas ankaŭ en Uzbekistano (808 mil), Turkmenio (87 mil), Kirgizio (37 mil), Taĝikio kaj Rusio (635,9 mil); en Ĉinio (1,115 mln, 1992), Mongolio (125 mil) k.a. Totala kvanto: 9,42 mln
• Lingvo: kazaĥa.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

KIRGIZOJ

• Nomo: [m] kirgiz; [f] Kirghizes; [r] kirgizi
• Popolo, ĉefloĝantoj de Kirgizio (2,23 mln). en Uzbekistano 175 mil, Taĝikio 64 mil. Rusio 42 mil (1992); en Ĉinio 150 mil (1987).
• Lingvo: kirgiza.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

KRIMEAJ TATAROJ

• Nomo: [f] Tatars de Crimea; [r] krimskije tatari
• Popolo en Ukrajnio (Krimeo, Hersona regiono), ankaŭ en Uzbekistano, Rusia Federacio (Nord-Kaukazio). Ĉ. 272 mil (1992).
• Lingvo: krimea-tatara.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

KUMIKOJ

• Nomo: [f] Koumyks; [r] kumiki
• Popolo en Dagestano (232 mil). Entute en Rusia Federacio 282 mil (1992).
• Lingvo: kumika.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

NOGAJANOJ

• Nomoj: [m] nogaj; [f] Nogais; [r] nogajci
• Popolo en Rusia Federacio, precipe en Stavropola regiono, en Dagestano, ankaŭ en Karaĉajio-Ĉerkesio, en Ĉeĉenio kaj Inguŝio; 75,2 mil (1992).
• Lingvo: nogaja.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

TALIŜOJ

• Nomoj: [f] Talychs; [r] taliŝi
• Popolo en sudoriento de Azerbajĝano (21,1 mil, 1989) kaj en nordo de Irano (100 mil, 1992).
• Lingvo: taliŝa.
• Kredantoj: muzulmanoj-ŝiaistoj, parto - sunaistoj.

TATAROJ

• Nomoj: [m] tatar; [f] Tatares; [r] tatari
• Popolo, ĉefloĝantoj de Tatarstano (1,765 mln, 1992). Loĝas ankaŭ en Baŝkirio, Maria Respubliko, Mordovio, Udmurtio, Ĉuvaŝio, en aliaj regionoj de Rusia Federacio. Oni nomigas tataroj ankaŭ turklingvaj popoloj de Siberio (siberiaj tataroj), Krimeo (krimeaj tataroj) k.a. Totala kvanto: 6,71 mln, inter ili en Rusia Federacio (sen krimeaj tataroj) 5,52 mln (1992).
• Lingvo: tatara. Kredantoj - muzulmanoj-sunaistoj.

• • NAGAJBAKOJ. Nomoj: [f] Nagaibaks; [r] nagajbaki - Etnografia grupo de tataroj, idoj de baptitaj en XVI jc nogajanoj. Loĝas en Baŝkirio kaj Ĉeliabinska regiono (Rusia Federacio). Kvanto: 6 mil (1992). *Lingvo: tatara. *Kredantoj: ortodoksuloj.

TURKMENOJ

• Nomoj: [m] turkmen; [f] Turkmenes; [r] turkmeni
• Popolo, ĉefloĝantoj de Turkmenio (2,537 mln, 1992). Loĝas ankaŭ en Afganio, Irano, Turkio kaj aliaj landoj. Totala kvanto: 4,6 mln
• Lingvo: turkmena.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

TURKOJ

• Nomoj: [m] tjurk; [f] Turcs; [r] turki
• Popolo, ĉefloĝantoj de Turkio (50 mln). En konsisto de Turkoj troviĝas subetnaj grupoj - Jurjukoj, Taĥtaĝoj, Abdaloj, Zejbekoj.
• Antropologie malsamspecaj, sed plimulto apartenas al balkano-kaŭkaza branĉo de europoida raso. Totala kvanto: 53,3 mln (1992).
• Lingvo: turka.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

TUVANOJ

• Nomoj: [m] tiva; [f] Touvas; [r] tuvinci
• Popolo, ĉefloĝantoj de Tuvo (198,4 mil). Entute en Rusio 206,2 mil (1992). Totala kvanto: 207 mil (1992), Loĝas ankaŭ en Mongolio kaj Ĉinio.
• Lingvo: tuvana.
• Kredantoj: lamaistoj.

UJGUROJ

• Nomoj: [m] ujgur; [f] Ouigours; [r] ujguri
• Popolo en Ĉinio (7,5 mln, 1992). Loĝas ankaŭ en Kazaĥstano, Kirgizio, Uzbekistano k.a. Totala kvanto: 7,77 mln
• Lingvo: ujgura.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.

UZBEKOJ

• Nomoj: [m] uzbek; [f] Ouzbeks; [r] uzbeki
• Popolo, ĉefloĝantoj de Uzbekistano (14,145 mln, 1992). Loĝas ankaŭ en Afganio (pli ol 1,7 mln), Taĝikio (ĉ. 1,2 mln), Kazaĥstano (332 mil) k.a. Totala kvanto: 18,5 mln.
• Apartenas al Pamira-Fergana branĉo de europoida raso.
• Lingvo: uzbeka.
• Kredantoj: muzulmanoj-sunaistoj.