ویکی‌پدیا:پنج بنیاد
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
به نظر برخی ویکی‌پدیانویسان، سیاستها و راهبردهای رسمی ویکی‌پدیا بر پنج اصل بنیادین استوارند. پنج اصلی که ویژگیهای ویکی‌پدیا را تعریف می‌کنند:
-
ویکی‌پدیا، دانشنامه‌ای است که ویژگیهای دانشنامه‌های عمومی و تخصصی و سالنامه‌ها را در خود ترکیب کرده است. ویکی‌پدیا نه یک فرهنگ لغت، نه مجموعه‌ای از مقالات مرجع، نه سکوی سخنرانی، نه روزنامه، نه یک فضای وب رایگان، نه ارائه‌کنندهٔ فضای برخط، نه یک مشت مطلب بیهوده، نه محل یادگاری‌نویسی، نه تمرین آشوب و دموکراسی و نه یک لینک‌دونی است. همچنین تجربه‌ها و نظرات شخصی هم جایی در ویکی‌پدیا ندارند. سیاست منع تحقیق دست اول باید مورد نظر همه ویرایشگران باشد. تمام هم و غم ویراستاران باید بر دقت و صحت مقالات متمرکز باشد.
-
ویکی‌پدیا دیدگاهی بی‌طرف دارد. یعنی ما در ویکی‌پدیا سعی داریم تا مقالات تنها یک دیدگاه خاص را تبلیغ نکنند، بلکه به تمام نظرات در مورد هر موضوع بپردازند. گاهی این کار مستلزم ذکر کردن چندین دیدگاه مختلف و شرح و بسط هریک به حد کافی است؛ تا کاربر بداند هر نظر از کدام منبع می‌آید و هیچ دیدگاهی نباید به عنوان «حقیقت محض» یا «بهترین نظر» معرفی شود. لازمه چنین امری آوردن منابع معتبر و قابل استناد در هر جای ممکن و به خصوص در موضوعهای ستیزه‌برانگیز است. وقتی در مورد اینکه کدام نسخه بی‌طرف‌تر است، اختلاف نظری پیش آید، یک دوره آتش‌بس اعلام می‌شود، مقاله برچسب {{درستی}} یا {{بی‌طرفی}} می‌خورد و جزییات اختلاف‌برانگیز در صفحهٔ گفتگو به بحث گذاشته می‌شوند و به اختلاف‌ها رسیدگی می‌شود.
-
ویکی‌پدیا بنا به تعریف، محتوای آزاد شمرده می‌شود. بنابراین تمام محتویات آن تحت مجوز مستندات آزاد گنو (جی‌اف‌دی‌ال) قابل دسترسی است. یعنی می‌توان آنها را بر اساس مجوز مزبور پخش کرد یا به آنها پیوند داد. به این نکته توجه کنید که هر کسی می‌تواند مقالات ویکی‌پدیا را تغییر دهد و هیچ کس مقالهٔ خاصی را کنترل نمی‌کند. لذا نوشتارهای حاصل مشارکتهای شما ممکن است بی‌رحمانه ویرایش شوند و توسط جامعهٔ ویکی‌پدیا منتشر گردند. به هیچ وجه موارد ناقض قانون حق تکثیر یا آثار ثبت‌شده در هر حالتی جز جی‌اف‌دی‌ال را وارد نکنید.
-
ویکی‌پدیا در موارد اختلاف شیوه‌های خاصی دارد؛ به دیگر ویکی‌پدیانویسان احترام بگذارید، حتی اگر با آنها موافق نیستید. نزاکت را حفظ کنید. از حمله‌های شخصی و تعمیم‌دادن‌های کلی بپرهیزید. وقتی بحث بالا می‌گیرد، آرام بمانید. با پیروی از قانون سه برگردان از درگیرشدن در جنگهای ویرایشی بیهوده خودداری کنید و به یاد داشته باشید ۱۹٬۶۴۵ مقاله در ویکی‌پدیای فارسی هست که می‌توانید به جای نزاع به ویرایش، تکمیل و بحث دربارهٔ آنها بپردازید. با حسن نیت عمل کنید و برای اثبات یا نشان دادن یک موضوع مقاله‌ها را تکه‌پاره نکنید و تا وقتی که شاهدی برای عملکرد غیر از این ندیده‌اید، فرض را بر این بگذارید که دیگران هم چنین می‌کنند. از حساب‌های زاپاس سوءاستفاده نکنید. آزاداندیش، پذیرا و کل‌نگر باشید.
-
قوانین ویکی‌پدیا تغییر ناپذیر نیستند، البته جز پنج قانونی که در این مقاله تشریح شده‌اند. در ویرایش، انتقال و تغییر مقالات بی‌باک باشید. زیرا این شوق ویراستن و پیراستن است که باید به عنوان هدف شناخته شود. کامل بودن لازم نیست. از خرابکاری نترسید. نسخه‌های قبلی مقالات محفوظ هستند، پس امکان ندارد که تصادفاً ویکی‌پدیا را خراب کنید یا محتوای مقالات را به صورت بازگشت‌ناپذیری نابود کنید. اما به یاد داشته باشید، هر چه بنویسید شاید که برای آیندگان بماند.
