ویکیپدیا:ویکیپدیا چه چیزی نیست
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
نکته: با اینکه این صفحه به منظور ثبت سیاستهایی است که قویاً تصویب شدهاند ولی ممکن است مطالب آن تغییر کنند. اگر در طول یک گفتگو میخواهید بخشی از آن را نقل کنید، حتماً آخرین نسخه را بخوانید.
[ویرایش] این دانشنامه چه چیزی نیست
سیاستهای ویکیپدیا |
---|
استانداردهای یک مقاله |
دیدگاه بیطرف |
همکاری با دیگران |
قانون سه برگردان |
[ویرایش] ویکیپدیا دانشنامه روی کاغذ نیست
عملاً هیچ محدودیتی در تعداد موضوعاتی که میتوان در این دانشنامه نوشت وجود ندارد. تنها چند محدودیت مانند اثباتپذیری وجود دارد که در این صفحه توضیح داده خواهند شد.
ممکن است طولانی بودن یک مقاله برای برخی از کاربران که از اینترنت Dialup استفاده میکنند محدودیت به شمار برود. این مسأله به خوانا بودن مقالات نیز لطمه میزند. تقسیم کردن یک مقاله به چندین مقاله و نوشتن خلاصهای از مطالب در مقالهٔ اصلی و پیونددهی به مقالههای دیگر، راهی طبیعی برای رشد یک موضوع است. در دانشنامههای مکتوب برخی از موضوعات به صورت کوتاه و با مقالههای ایستا ارائه میشوند اما در ویکیپدیا به دلیل عدم استفاده از کاغذ میتوان مقالههای کاملتر و طولانیتری نوشت، پیوندهای بسیار بیشتری گذاشت و هر موضوع را در جای خود به طور کامل توضیح داد.
همچنین این قابلیت به معنای آن است که دیگر لازم نیست یک مقاله را به مقالهٔ مشابهش که معروفتر است بازگردان کرد. بخش «جستارهای وابسته» به این منظور گنجانده میشود تا خوانندگان را به دیگر اطلاعات مربوط به یک موضوع رهنمون سازد.
[ویرایش] ویکیپدیا فرهنگ لغت نیست
ویکیپدیا یک فرهنگ لغت یا راهنمای اصطلاحات فنی نیست. مقالههای ویکیپدیا نباید شامل موارد زیر باشند:
- معنی واژهها. خواهشمندیم برای مقالههایی که تنها معنای یک اصطلاح را توضیح میدهند ورودی نسازید. مقالههای ویکیپدیا معمولاً باید با تعریفی خوب آغاز شوند. اگر به مقالهای برخورد کردید که چیزی بیش از تعریف معنای یک واژه نبود، بکوشید تا اطلاعات بیشتری در آن بگنجانید و آن را به سطح یک مقالهٔ دانشنامهای برسانید. یکی از استثناهای این قانون مقالههایی هستند که دربارهٔ معانی فرهنگی یک عدد بحث میکنند.
- فهرست معنای واژهها. با اینحال در ویکیپدیا صفحههایی به نام ابهامزدایی وجود دارند که شامل راهنمای معانی مختلف یک واژه هستند. همچنین صفحاتی وجود دارند که شامل فهرستی از واژههای فنی مربوط به یک رشته میباشند.
- راهنمای استفاده یا فرهنگ امثال و اصطلاحات عامیانه. ویکیپدیا علاقهای به توضیح چگونگی استفاده از واژهها یا اصطلاحات ندارد. ما نمیخواهیم در اینجا به مردم بگوییم که چطور صحبت کنند. هر چند ممکن است در یک مقاله لازم باشد تا طرز استفادهٔ یک واژه برای تمایز بین معانی مختلف آن در نظریات یا ملل مختلف توضیح داده شود.
برای ثبت معنای یک واژه به ویکیواژه که یکی از پروژههای خواهر ویکیپدیا است، مراجعه کنید.
[ویرایش] ویکیپدیا جای انتشار تحقیقات دست اول نیست
ویکیپدیا جای نشر افکار و تحلیلهای شخصی نیست. خواهشمندیم از ویکیپدیا برای هیچکدام از موارد زیر استفاده نکنید:
- تحقیقات ابتکاری مانند ارائهٔ نظریات یا راهحلهای جدید، نظریات ابتکاری، اصطلاحات جدید یا ساخت واژهٔ جدید میباشند. ر.ک ویکیپدیا:تحقیق دستاول ممنوع. اگر تحقیق ابتکاری و جدیدی انجام دادهاید، آن را به جاهای دیگری مانند مجلات علمی مربوطه، دیگر رسانههای چاپی یا وبگاههای مربوطه بفرستید. هنگامی که تحقیق شما به عنوان امری قابل قبول از سوی همگان پذیرفته شد، ویکیپدیا گزارشی در مورد آن خواهد نوشت. لازم نیست که حتما اطلاعات یک مقالهٔ ویکیپدیا از مجلههای معتبر علمی برداشته شوند بلکه کافی است منبع اطلاعات قابل اثبات و قابل اعتماد باشد. ذکر منابع یک مقاله (مانند کتاب یا وبگاه) نشان میدهد که آن مقاله قابل اثبات است و تنها بیانکنندهٔ نظریات ویرایشگر آن نیست.
- اختراعات تازه. برای مثال اگر واژه یا حرکت جدیدی در یک رقص خاص ساختهاید نمیتوانید برای اولین بار آن را در ویکیپدیا بنویسید. باید صبر کنید تا یک منبع موثق آن را تائید کند.
- نقدهای تحلیلی. زندگینامهها و مقالاتی که دربارهٔ آثار ادبی و هنری هستند دانشنامهای تلقی میشوند. اما تحلیلهای انتقادی یک اثر به شرطی در ویکیپدیا قابل طرح هستند که ریشهٔ مستقیم در نگرشهای مختلف گروههای متخصص خارج از ویکیپدیا داشته باشند.
- بلاگها یا تألیفات شخصی که بیان کننده نظرات شخصی شما راجع به موضوعی خاص هستند. وظیفهٔ ویکیپدیا گردآوری دانش بشری است. ویکیپدیا وسیلهای برای تبدیل نظزات شخصی به دانش بشری نیستند. در شرایط بسیار خاص که نظرات یک شخص به حدی مهم باشند که قابل بحث به نظر برسند بهتر است دیگران چیزی دربارهٔ آن بنویسند. مقالههای شخصی مربوط به ویکیپدیا را میتوانید روی وبگاه متا پیدا کنید. همچنین انشعابی از ویکیپدیا به نام wikinfo وجود دارد که اجازهٔ نوشتن نظرات شخصی در مقالهها را به همگان میدهد.
- نظرات مربوط به مسائل روز یکی از موارد خاص مورد پیشین است. هر چند این گونه مسائل باعث تحریک احساسات شده و بعضی از مردم را وسوسه میکنند تا روی تریبون سخنرانی بروند ولی ویکیپدیا محیط مفیدی برای این کارها نیست. مقالهها باید آنقدر متعادل شوند تا بتوان مطالب مربوط به مسائل روز را در منطقیترین شکل ممکن در آنها گنجاند. همچنین، نویسندههای ویکیپدیا نباید مقالههایی بنویسند که به سرعت منسوخ شوند.
- فروم گفتگو. خواهشمندیم تلاش کنید تا ویکیپدیا همچنان یک دانشنامه باقی بماند. میتوانید با همکاران خود در صفحههای بحث خودشان گفتگو کنید. مشکلات مربوط به یک مقاله را هم در صفحهٔ بحث همان مقاله پیگیری کنید، ولی خواهش میکنیم بحثها را به داخل صفحهٔ اصلی مقالهها نکشانید. پروژههای تازهپای متعددی وجود دارند که از یک ویکی برای بحث و گفتگو استفاده میکنند.
برای مشاهدهٔ جایی که بتوانید نظرات شخصی خود را منتشر کنید میتوانید به وبگاه Everything۲ (انگلیسی) مراجعه کنید.
[ویرایش] ویکیپدیا تریبون سخنرانی نیست
ویکیپدیا تریبون سخنرانی یا وسیلهای برای تبلیغات حزبی یا عقیدتی نیست. بنابراین مقالههای ویکیپدیا نباید شامل موارد زیر باشند:
- هر گونه تبلیغات یا جانبداری. بدیهی است که یک مقاله میتواند تا زمانی که اصل دیدگاه بی طرفانه رعایت شود تنها به گزارش کردن این گونه موارد بپردازد. شما میتوانید برای بیان دیدگاههای خود راجع به یک موضوع یک وبنوشت بسازید و مردم را متقاعد کنید که دیدگاه شما درست است. ویکیپدیا برای بیان عقاید ساخته نشده بلکه برای بیان حقایق ساخته شدهاست.
- تبلیغ برای خود. شما آزادید تا دربارهٔ خود یا پروژههایی که در آنها شرکت دارید بنویسید. اما به یاد داشته باشید که استانداردهای ویکیپدیا روی مقالهٔ شما اعمال میشوند. یکی از این استانداردها دیدگاه بیطرفانهاست که در مورد این نوع مقالهها بسیار سختگیر است. ساخت پیوندها و ارجاعهای زیاد به خودزیستنامهها (اتوبیوگرافیها) نیز قابل قبول نیست. ر.ک ویکیپدیا:خودزیستنامه، ویکیپدیا:خودبینی، ویکیپدیا:شهرت
- تبلیغات بازرگانی. مقالههایی که دربارهٔ شرکتها و محصولات میباشند به شرطی قابل قبول هستند که از دیدگاه بیطرفانه و به دور از تعصب نوشته شوند. همچنین تمام نامهای این گونه مقالهها باید از نظر شخص ثالث قابل اثبات باشند، در نتیجه مقالههایی که دربارهٔ یک تعمیرگاه بسیار کوچک یا شرکتهای محلی هستند قابل قبول نمیباشند. پیوندهای بیرونی به سازمانهای بازرگانی تنها به شرطی قابل قبول هستند که ربطی به مطالب گفته شده در مقاله داشته باشند. به یاد داشته باشید که ویکیپدیا در پی تائید هیچ تجارتی نیست و برنامهای برای آشناسازی مردم با آنها را ندارد.
[ویرایش] ویکیپدیا یک وبگاه آینه یا انباری برای پیوندها، تصاویر و پروندههای صوتی-تصویری نیست
ویکیپدیا یک وبگاه آینه یا انباری برای پیوندها، تصاویر و پروندههای صوتی-تصویری نیست. تمام مطالب و پروندههایی که به ویکیپدیا فرستاده میشوند، بدون هیچ رحمی ویرایش میشوند تا شرایط لازم برای دانشنامهای بودن را به دست آورند. هر گونه مطلبی که به ویکیپدیا ارسال میشود، تحت قانون GNU FDL قرار گرفته و اجازهٔ استفادهٔ آزاد از آن وجود خواهد داشت. مقالههای ویکیپدیا نباید صرفاً شامل موارد زیر باشند:
- مجموعهای بزرگ از پیوندهای بیرونی یا دستهبندیهای اینترنتی. اضافه کردن یک یا چند پیوند بیرونی مفید که با مطلب مقاله در ارتباط است، هیچ ایرادی ندارد اما ایجاد فهرستهای طولانی از این گونه پیوندها باعث میشود که مقالهها کوتاه شده و از هدف اصلی ویکیپدیا دور بیفتند. هنگام ویرایش مقالههایی که دربارهٔ موضوعاتی هستند که وبگاههای هواداری زیادی دارند، تنها به ذکر وبگاه اصلی هواداران کفایت کنید. ر.ک ویکیپدیا:پیوندهای بیرونی
- مجموعهای بزرگ از پیوندهای داخلی. البته این مورد شامل صفحههای ابهامزدایی و فهرستهای ساختیافته که برای سازماندهی مقالهها به کار میروند نمیشود.
- مجموعهای از مطالبی که از قلمروهای عمومی و دیگر منابع گردآوری شدهاند. این مطالب شامل این موارد هستند : متن کامل یک کتاب یا کد منبع یک برنامه، اسناد تاریخی اصل، نامهها، قوانین، اعلامیهها و دیگر مطالب منبع که تنها در صورتی مفید هستند که در شکل اصلی و جملهبندی بدون تغییر ارائه شده باشند. هرگونه رونوشت از منابع مبدأ (از جمله جدولهای ریاضی، نجومی ویا کدهای منبع) باید به ویکینبشته فرستاده شود. استفاده از مطالب منابعی که در قلمروی عمومی قرار دارند (مانند ویرایش ۱۹۱۱ دایرةالمعارف بریتانیکا) و اضافه کردن آنها به مقاله هیچ ایرادی ندارند. ر.ک ویکیپدیا:رونوشت منابع اصلی را نفرستید
- مجموعهای از تصاویر و پروندههای صوتی و تصویری که مقالهای برای آنها وجود ندارد. اگر میخواهید تصویری را به ویکیپدیا اضافه کنید، ابتدا مطالب دانشنامهای آن را فراهم کنید سپس تصویر را در آن بگنجانید. همچنین سعی کنید آن را به ویکیانبار بفرستید. اگر یک تصویر از منبعی که در قلمروی عمومی روی یک وبسایت قرار دارد آورده شده باشد آن را در ویکیپدیا:فهرست تصاویر بدون مقاله یا ویکیپدیا:منابع تصویر موجود در قلمرو عمومی هم قرار دهید.
[ویرایش] ویکیپدیا یک میزبان رایگان، وبنوشت، فراهمکنندهٔ فضای وب و یا وبگاه ارتباطات اجتماعی نیست
نباید وبگاه، وبنوشت یا ویکی شخصیتان را بر روی ویکیپدیا میزبانی کنید. صفحههای ویکیپدیا نباید شامل موارد زیر باشند:
- صفحههای شخصی. هر ویکینویس دارای صفحهٔ کاربری مخصوص به خود است، اما از این صفحهها تنها برای نمایش اطلاعات مربوط به کار در دانشنامه استفاده میشود. اگر قصد ساخت یک وبگاه شخصی یا وبنوشت را دارید، از یکی از فراهمکنندههای رایگانی که در اینترنت وجود دارند استفاده کنید. صفحههای کاربری نباید جایی برای برقرای ارتباط اجتماعی با دیگران باشد، بلکه بهتر است بنیانی برای همکاری مؤثر با دیگران باشد.
- انبار ذخیرهٔ پروندهها. خواهش میکنیم تنها پروندههایی را به ویکیپدیا بار کنید که در مقالههای دانشنامهای مورد استفاده قرار گیرند؛ در غیر این صورت این پروندهها حذف خواهند شد. اگر تصاویر اضافی دیگری دارید، آنها را به ویکیانبار بفرستید تا بتوان از طریق ویکیپدیا به آنها پیوند زد.
اگر میخواهید از فناوری ویکی برای پروژهٔ چندنفرهٔ دیگری استفاده کنید میتوانید به وبگاههایی مراجعه کنید که فضای رایگان یا اجارهای فراهم میکنند. همچنین میتوانید نرمافزار ویکی را روی میزبان شخصی خود نصب کنید.
[ویرایش] ویکیپدیا مجموعهای از اطلاعات درهم و برهم نیست
ویکیپدیا مجموعهای از اطلاعات درهم و برهم نیست. اینکه مطلبی ۱۰۰٪ درست باشد دلیلی بر آن نیست که برای ویکیپدیا مفید باشد. هر چند هنوز هم بر سر شرایط دانشنامهای بودن بسیاری از ورودیهای مختلف ویکیپدیا اختلاف نظر وجود دارد ولی اجماع کنونی بر این است که ویکیپدیا نباید شامل موارد زیر باشد:
- فهرست پرسشهای رایج (FAQ). مقالههای ویکیپدیا نباید فهرستی از پرسشهای رایج یا FAQ باشند. به جای آن میتوان مطالب مربوط به پرسشها را به صورت جملههای خبری رایج در مقالهها و به صورت بیطرف نوشت.
- فهرست یا انبار موضوعات نامربوط به هم مانند نقل قولها، کلمات قصار و یا اشخاص (حقیقی یا خیالی). اگر میخواهید فهرستی از نقلقولها به وجود آورید، آن را در پروژهٔ خواهر ویکیپدیا به نام ویکیگفتاورد قرار دهید. با اینحال داشتن فهرست برای ورودیهای مشهور مانند فهرست دشمنان نیکسون به دلیل وجود ارتباط موضوعی هیچ ایرادی ندارد. همچنین در ویکیپدیا جدولها و اطلاعات جدولبندیشدهای وجود دارند که برای ارجاع سریع به کار میروند.
- راهنمای سفر. مقالهای که دربارهٔ پاریس نوشته میشود باید شامل موارد برجستهٔ این شهر نظیر برج ایفل و موزهٔ لوور باشد و نه شماره تلفن یا نشانی هتل مورد علاقهٔ شما یا بهای شیرقهوه در شانزهلیزه.
- یادبود. ویکیپدیا جای بزرگداشت دوستان و آشنایان فوت شده نیست. مقالههای دانشنامهای باید به جز علاقهٔ شخصی شما، دلیلی برای مشهور نشان دادن افراد داشته باشند.
- گزارش خبری. ویکیپدیا نباید شامل گزارشهای خبری دست اول باشد (پروژهٔ خواهر ویکیپدیا به نام ویکیگزارش دقیقاً همین کار را انجام میدهد). ویکیپدیا مقالههای دانشنامهای زیادی راحع به موضوعات تاریخی دارد که هم اکنون هم در جریان اخبار هستند. این امر باعث شدهاست که مقالههای ویکیپدیا نسبت به بیشتر منابع مرجع روزآمدتر باشد زیرا ما میتوانیم پیشرفتها و واقعیتهایی را که بعداً شناخته میشوند در مقالهها بگنجانیم. برای مثال رجوع شود به وقایع کنونی.
- شجرهنامه یا دفتر تلفن. مقالههای زندگینامهای باید تنها دربارهٔ افرادی که به نوعی شهرت، موفقیت و یا احتمالاً بدنامی رسیدهاند باشد. یکی از معیارهای شهرت این است که ببینیم آیا یک شخص در منابع بیرونی متعددی معرفی شدهاست یا خیر. افرادی که از شهرت کمتری برخوردار هستند را میتوان در مقالههای دیگر نام برد. برای کسب اطلاعات بیشتر به ویکیمردم واقع در فراویکی مراجعه کنید. ویکیپدیا دفتر تلفن نیست.
- کتاب راهنما، ورودیهای کتاب راهنما، راهنمای برنامههای تلویزیون/رادیو و یا منبعی برای ادارهٔ کارهای تجاری. برای مثال مقالهای که دربارهٔ یک ایستگاه رادیویی است نباید رخدادهای نزدیک، پیشرفتهای جاری، شمارهٔ تلفن یا فهرست پخش برنامهها را در بر داشته باشد. (با اینحال ذکر وقایع برجسته ممکن است قابل قبول باشد). وانگهی، صفحههای بحث مقالهها برای گفتگو دربارهٔ مقاله میباشد نه برای بحث تجاری راجع به عنوان مقاله. ویکیپدیا صفحههای زرد (کتاب اول) نیست.
- کتاب خودآموز یا راهنمای استفاده. در حالی که ویکیپدیا مجموعهای از نوشتههای راجع به توصیف افراد، مکانها و چیزهای دیگر است، مقالههای آن نباید شامل خودآموز یا راهنمای استفاده، توصیه (حقوقی، پزشکی و غیره)، اظهار نظر، یا «شیوهنامهها» باشند. این منع شامل آموختارها (tutorial)، آموزشهای گامبهگام، کتابچههای دستورالعمل، راهنماهای بازیهای ویدئویی و دستورات آشپزی میشود. به یاد داشته باشید که این مسأله ربطی به فضای نام ویکیپدیا: که در آن شیوههای مربوط به ویرایش خود ویکیپدیا گفته میشود ندارد. اگر میخواهید کتابچهٔ آموزشی شیوهنامهای بنویسید، میتوانید نگاهی هم به ویکیروش یا پروژهٔ خواهر ویکیپدیا به نام ویکینسک بیندازید.
- راهنمای اینترنت. مقالههای ویکیپدیا نباید صرفاً به توضیح ماهیت، ظاهر و خدمات یک وبگاه بپردازند بلکه باید آن وبگاه را به شکلی دانشنامهای توضیح داده، موفقیتهای آن را ذکر کنند، تأثیرات یا برجستگی تاریخی آن را شرح دهند و با اینکار موجب شوند تا ویکیپدیا همچنان به عنوان بهروزترین منبع مرجع جهان شناخته شود.
- کتاب درسی و متن توضیحی. این موارد به پروژهٔ خواهر ویکیپدیا به نام ویکینسک مربوط میشود.
- خلاصهٔ داستان. مقالههای ویکیپدیا نباید صرفاً خلاصهای از یک اثر داستانی باشند بلکه باید این ذکر خلاصه را به همراه تحلیل (با منبع) اثر که به ذکر جزئیات دستاوردهای آن اثر و تأثیرات تاریخی آن میپردازد آورد. همچنین میتوان این خلاصهها را در مقالههای سریالی گنجاند. ر.ک ویکیپدیا:مقالههای سریالی
[ویرایش] ویکیپدیا جام جهاننما نیست
ویکیپدیا مجموعهای از گفتهها و تفکرات غیر قابل اثبات نیست. تمام مقالههایی که واقعهای را پیشبینی میکنند باید قابل اثبات باشند و زمینهٔ موضوعی آنها به قدری گسترده باشد که بتوان دربارهٔ آنها به اندازهٔ واقعهای که اتفاق افتاده نوشت. به ویژه:
- برنامهریزیها یا اتفاقاتی که انتظار وقوع آنها در آینده میرود تنها در صورتی میتوانند در ویکیپدیا ثبت شوند که برجسته و قابل وقوع باشند. اگر تمهیدات واقعه هنوز در جریان نیستند، تمام پیشبینیها و فکرهای منطقی که دربارهٔ آن وجود دارد باید به طور کامل نوشته شوند. نمونههایی از این گونه موارد میتواند شامل مقالهٔ انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ آمریکا و المپیک سال ۲۰۱۲ باشد. برای مقایسه باید گفت که انتخابات سال ۲۰۲۸ آمریکا و المپیک سال ۲۰۳۲ مقالههای مناسبی به نظر نمیرسند زیرا هیچ مطلب قابل ذکری دربارهٔ اثباتپذیری آنها نمیتوان بیان کرد که تحقیق دست اول نباشد. ممکن است در مواردی صورت برنامهٔ وقایع آینده نیز صحیح باشد.
- همچنین موارد منحصر به فرد از یک فهرست از قبل پیشبینی شده یا یک الگوی سیستماتیک از نامهایی که از پیش به رخدادها یا اکتشافت آینده اختصاص داده شدهاند، اگر تنها اطلاعات کلی ارائه دهند، مقالههای خوبی به شمار نمیروند. فهرست توفانهای گرمسیری، دانشنامهای هستند اما در مورد مقالهای با نام «توفان گرمسیری الکس در سال ۲۰۱۰» با اینکه به احتمال قریب به یقین شاهد خواهیم بود که توفانی با همین نام در آتلانتیک شمالی رخ خواهد داد و بر خلاف حرکت عقربههای ساعت خواهد چرخید اما نمیتوان آن را مطلبی در خور دانشنامهٔ ویکیپدیا تلقی کرد. همچنین مقالههایی در مورد واژههای پیشبینی شده برای نظام اعداد (مانند «سپتن کوینکواگیتیلیون») دانشنامهای تلقی نمیشوند مگر اینکه توسط یک مقام قابل اعتماد ذکر شوند یا به شکل واقعی مورد استفاده قرار گرفته باشند. اکتشافات علمی حتمی، مانند عناصر شیمیایی که توسط IUPAC پیش از تجزیه در آزمایشگاه ثبت شدهاند، معمولاً دانشنامهای تلقی میشوند.
- مقالههایی که به برونیابی، پیشبینی و «تاریخ آینده» میپردازند جزو تحقیقات دست اول بوده و در نتیجه قابل قبول نیستند. اما در مورد آثار هنری، تألیفات یا تحقیقات معتبری که دربارهٔ آینده هستند حتماً باید مقالهای در ویکیپدیا نوشته شود. مقالهای دربارهٔ جنگ ستارگان درست است؛ اما مقالهای دربارهٔ «سلاحهای جنگ جهانی سوم» درست نیست.
برای بحث پیرامون «تاریخ آینده» به Wikicities Future (به انگلیسی) مراجعه کنید.
گزارش گفتگوها و بحثهایی که دربارهٔ پیشبینی موفقیت یک طرح پیشنهادی یا پروژه و یا پیشرفتی در کار یک پروژه باشند قابل قبول هستند اما به شرطی که برای این گفتگوها به شکل درستی ذکر منبع شده باشد. نگارش نظرات و تحلیلهای شخصی به دلیل منع ویکیپدیا بر عدم ارسال تحقیقات دست اول درست نیست. در مورد مقالههایی که دربارهٔ محصولاتی هستند که هنوز عرضه نشدهاند (مانند فیلم یا بازی رایانهای) باید مواظب بود که هیچگونه تبلیغی صورت نگیرد.
[ویرایش] ویکیپدیا سانسور شده نیست
ممکن است که ویکیپدیا دارای مطالبی باشد که برخی از خوانندگان آنها را قابل اعتراض و توهینآمیز تلقی کنند. هر کس که بتواند ویکیپدیا را بخواند، میتواند آن را ویرایش هم بکند. تغییرات اعمال شده بدون هیچگونه ارزیابی به سرعت نمایش داده میشوند، در نتیجه ویکیپدیا نمیتواند ضمانت بدهد که مقالهها و تصاویر برای همهٔ کاربران خوشآیند بوده و یا موافق مرامها و مقررات اجتماعی یا مذهبی خاصی باقی بمانند. با اینکه مطالب غیرمربوط (همچون پیوندهای نامناسب به وبگاههای هراس انگیز) به سرعت حذف میشوند، ممکن است برخی از مقالهها دارای متن، تصویر یا پیوند قابل اعتراض باشند که از این میان میِتوان مقالههای جنسی را نام برد. این نوع مقالهها یا تصاویر به شرطی حذف نمیشوند که هیچکدام از سیاستهای کنونی (به ویژه سیاست دیدگاه بیطرف) و همچنین قوانین ایالت فلوریدای آمریکا (که میزبانهای اینترنتی ویکیپدیا در آنجا قرار دارند) را زیر پا نگذارند.
ر.ک ویکیپدیا:بیحرمتی، سانسور
[ویرایش] جامعهٔ ویکیپدیا چه چیزی نیست
[ویرایش] ویکیپدیا میدان جنگ نیست
از هر کاربری انتظار میرود که با دیگران مؤدبانه، با آرامش و همراه با روح همکاری رفتار کند. به کسانی که نظرات ناموافقی با شما دارند توهین و اذیت نکنید و آنها را نترسانید. به جای این کار با هوشمندی به قضیه نگاه کنید و گفتگویی مؤدبانه را آغاز کنید. صرف اینکه رفتار یک کاربر نسبت به شما همراه با بیادبی، عدم حفظ آرامش، عدم همکاری، توهینآمیز، اذیتکننده و یا ترسبرانگیز است، عذر موجهی برای انتقام شما از او و به روش او تلقی نمیشود. در این گونه موارد یکی از این دو کار را انجام دهید: ۱- تنها به واقعیات مطرحشده پاسخ دهید و مطالب توهینآمیز آن را ندیده بگیرید. ۲- کل پیغام توهینآمیز را نادیده انگارید.
اگر از ادامهٔ یک درگیری به ستوه آمدهاید، به مراحل حل اختلاف متمسک شوید. همیشه کاربرانی هستند که به میانجیگری و حل اختلافات بین دیگران علاقه دارند.
مقالهها را تنها برای اثبات یک نکته ساخته یا ویرایش نکنید. از ویکیپدیا برای اعمال تهدیدهای قانونی یا غیره بر علیه خود ویکیپدیا، ویکیپدیانویسان یا بنیاد ویکیمدیا استفاده نکنید؛ ابزارهای دیگری برای گفتگو دربارهٔ مسائل حقوقی وجود دارند. ما تهدیدها را تحمل نکرده و دسترسی متخلفان را خواهیم بست.
[ویرایش] ویکیپدیا تمرین هرج و مرج نیست
محیط ویکیپدیا باز و آزاد است اما در شرایطی که این آزادیها در جهت مخالف هدف ویکیپدیا قرار گیرند، محدود میشوند. به همین دلیل ویکیپدیا فرومی برای گفتگوی آزاد نیست. این واقعیت که ویکیپدیا پروژهای باز و خودمختار است به معنای آن نیست که هدف آن کشف قابلیت زیست جوامع آنارشیست است. هدف ما ساخت یک دانشنامهاست نه آزمایش محدودیتهای آنارشیسم. ر.ک ساختار قدرت (در وبگاه فراویکی به زبان انگلیسی).
برای مشاهدهٔ دانشنامهای که به معنای واقع در حال تمرین آنارشیسم است به وبگاه آنارکوپدیا بروید.
[ویرایش] ویکیپدیا تمرین دموکراسی نیست
ویکیپدیا تمرین دموکراسی یا هرگونه نظام سیاسی دیگر نیست. نخستین شیوهٔ رسیدن به اجماع در آن، گفتگو است و نه رأیگیری. در شرایط مشکل برای رسیدن به اجماع نظرسنجی میشود ولی این نظرها باید با احتیاط استفاده شوند و به عنوان رأی قطعی تلقی نشوند.
برای تمرین دموکراسی میتوانید به ویکیدموکراسی (به زبان انگلیسی) بروید.
[ویرایش] ویکیپدیا تمرین ساخت قانون نیست
ویکیپدیا جایی برای مباحثهٔ حقوقی نیست. قوانین تنها برای آسانتر کردن کارها هستند و به عنوان هدف جامعهٔ ویکیپدیا تلقی نمیشوند. ما باید به طور کلی از انبوهی دستورالعملها خودداری کنیم. خطای متناوب در ارسال هرچیزی مانند یک نظر یا نامزد ساختن دلیلی برای ابطال آن پست نیست. بکوشید تا روح قانونها، سیاستها و راهبردها را درک کنید، نه اینکه به متن آنها اکتفا کنید. اختلافات باید از طریق گفتگو برای رسیدن به اجماع حل شوند، نه با محکم چسبیدن به متن قوانین و سیاستها.
[ویرایش] جامعهٔ ویکیپدیا چه چیزی نیست
[ویرایش] ویکیپدیا میدان جنگ نیست
از هر کاربر انتظار میرود که با دیگران مؤدبانه، با آرامش و همراه با روح همکاری رفتار کند. به کسانی که نظرات ناموافقی با شما دارند توهین و اذیت نکنید و آنها را نترسانید. به جای این کار با هوشمندی به قضیه نزدیک شوید و وارد گفتگویی مؤدبانه شوید. صرف اینکه رفتار یک کاربر نسبت به شما همراه با بیادبی، عدم حفظ آرامش، عدم همکاری، توهینآمیز، اذیتکننده و یا ترسبرانگیز بود، عذر موجهی برای انتقام شما از او و به روش او تلقی نمیشود. در این گونه موارد یکی از این دو کار را انجام دهید: ۱- تنها به واقعیات مطرحشده پاسخ دهید و مطالب توهینآمیز آن را ندیده بگیرید. ۲- کل پیغام توهینآمیز را نادیده انگارید.
اگر ادامهٔ یک درگیری شما را به ستوه آوردهاست، به مراحل حل اختلاف متمسک شوید. همیشه کاربرانی هستند که به میانجیگری و حل اختلافات بین دیگران علاقه دارند.
مقالهها را تنها برای اثبات یک نکته ساخته یا ویرایش نکنید. از ویکیپدیا برای اعمال تهدیدهای قانونی یا غیره بر علیه خود ویکیپدیا، ویکیپدیانویسان یا بنیاد ویکیمدیا استفاده نکنید؛ ابزارهای دیگری برای گفتگو دربارهٔ مسائل حقوقی وجو دارند. ما تهدیدها را تحمل نکرده و دسترسی متخلفان را خواهیم بست.
[ویرایش] برای هنگامی که سرگردان شدید
هنگامی که نمیدانید چه مطالبی را باید و چه مطالبی را نباید در یک مقاله بنویسید، خود را به جای کاربری دیگر قرار دهید و ببینید اگر جای او بودید انتظار داشتید چه مطالبی را تحت عنوان مقالهٔ مورد نظر در یک دانشنامه ببینید. با اینکه صفحهٔ ویکیپدیا:رایگیری برای حذف و صفحههای زیر آن جزو سیاستهای رسمی ویکیپدیا نیستند ولی میتوانند به عنوان بایگانی مطالبی که نباید در دانشنامه قرار گیرند عمل کنند.
اگر فکر میکنید که در یک مورد خاص، یکی از قوانین فوقالذکر نقض شدهاست، یکی از کارهای زیر را انجام دهید:
- تغییر مطالب مقاله (ویرایش عادی)
- تغییر صفحه به یک بازگردان (با حفظ تاریخچه)
- نامزد کردن صفحه برای حذف به شرطی که طبق مفاد صفحهٔ سیاست حذف شرایط لازم برای این کار را داشته باشد. برای آگاهی از نوع مشارکتهایی که معمولاً در معرض حذف قرار میگیرند، به طور منظم به این صفحه مراجعه کنید.
- تغییر قوانین این صفحه پس از اینکه ویکیپدیانویسان بعد از گفتگوهای لازم در صفحهٔ بحث همین مقاله به اجماع برسند. در هنگام اضافه کردن نکات جدید، دقت کنید تا منظور خود را به طور کاملاً روشن و همراه مثالهای متناقض ولی موجود ارائه کنید.
[ویرایش] صفحهٔ کاربری چه چیزی نیست
- مقالهٔ اصلی: ویکیپدیا:صفحههای کاربری
بسیاری از سیاستهایی که در بالا گفته شد دربارهٔ صفحهٔ کاربری شما هم صدق میکنند. صفحهٔ کاربری، صفحهٔ خانگی یا وبنوشت نیست. از همه مهمتر اینکه صفحهٔ کاربری شما برای شما نیست. بلکه بخشی از ویکیپدیا حساب میشود و تنها به این منظور ساخته شده تا همکاری ویکپدیانویسان بالا برود، نه اینکه ابزاری برای تبلیغ شخصی باشد. جزئیات بیشتر را در راهنمای صفحههای کاربری بخوانید.