گوتیان
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| تمدنهای باستانی آسیای غربی |
|---|
| بین‌النهرین، سومر، اکد، آشور، بابل |
| هیتی‌ها، لیدیه |
| ایلام، اورارتو، ماننا، ماد، هخامنشی |
| امپراتوری‌ها / شهرها |
| سومر: اوروک – اور – اریدو |
| کیش – لاگاش – نیپور – اکد |
| بابل – ایسین – کلدانی |
| آشور: آسور، نینوا، نوزی، نمرود |
| ایلامیان – اموری‌ها – شوش |
| هوری‌ها – میتانی |
| کاسی‌ها – اورارتو |
| گاهشماری |
| شاهان سومر |
| شاهان ایلام |
| شاهان آشور |
| شاهان بابل |
| شاهان ماد |
| شاهان هخامنشی |
| زبان |
| خط میخی |
| سومری – اکدی |
| ایلامی – هوری |
| اساطیر بین‌النهرین |
| انوما الیش |
| گیل گمش – مردوخ |
| نیبیرو |
واژه گوتی فقط در هزاره سوم و دوم قبل از میلاد معنی و مفهوم داشته است و به یك گروه قومی معین اطلاق می شده كه در مشرق و شمال و شمال شرقی لولوبیان، و احتمالا در آذربایجان كنونی ایران و كردستان زندگی می كردند. بعدها ممكن است این اصطلاح به اقوام گوناگونی كه در شمال و شرق بابل زندگی می كردند اطاق می شده و واحد ارضی معین و ملموسی را نمی رسانده است. قبایل گوتیان در محلی شرقی تر از لولوبیان زندگی می كردند. نگاهی به جایگاه جغرافیایی این قوم، نشان می دهد كه گوتی ها عمدتا در مناطق كردستان كنونی و لولوبی ها بیش تر در لرستان ساكن بودند.
در هزاره اول قبل از میلاد، همه اورارتوییان و مردم ماننا و ماد را گوتی می نامیدند. فقط گاهی در كتیبه های سارگون دوم، مادهای ایرانی زبان از گوتیان مشخص و ممتاز گشته اند. گوتیان در قرن بیست و سوم قبل از میلاد و زمان سلطنت (نارام سوئن) پادشاه اکد، در صحنه تاریخ پدید می آیند. طبق روایات بعدی اکدی، (نارام سوئن) ظاهرا در اواخر سلطنت خویش ناگزیر با گوتیان جنگید و در ضمن پیكار با ایشان از پای درآمد. مسلماً گوتیان در آن زمان سطح تكامل نیروهای تولیدی شان نسبتاً پست بود و ظاهراً در دوره بدوی زراعت و محتملاً، مادرشاهی و تمدن و فرهنگ (عهد سفال ملون) می زیستند و معلوم نیست كه مع هذا چگونه توانستند لشكریانی را كه به ظن اقوی از آن مقتدرترین دولت آن زمان بودند، تارومار كنند؟ در این پدیده چیزی كه شگفتی برانگیزد وجود ندارد، زیرا با وجود این كه ناحیه میاندورود به سبب حاصلخیزی فوق العاده خاك خویش در طریق تكامل جامعه طبقاتی گام های سریع برداشته بود، با این حال هنوز دوره اولیه مفرغ را می گذراند و لشكریان اكد كه اكثرا از داوطلبان بوده سلاح شان بسیار بدوی بود (كلاهخود مسین، كمان و تبرزین و بس). چنین اسلحه ای بر سلاح های گوتیان چندان امتیازی نداشت.
[ویرایش] منابع
- تاریخ ماد، دیاكونوف، ترجمه كریم كشاورز، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۰، ص۱۰۷-۱۰۳
