Magnus Maksimus
From Wikipedy
Magnus Maximus (Frysk: Maksimus, (335?–28 july 388) wie keizer oer it westlik diel fan it Romeinske Ryk fan 383 oant syn dea yn 388.
[bewurkje seksje] Skiednis
Maksimus wie berne yn Spanje, mooglik yn it jier 335. Oer syn iere libben witte wy neat, hy ferskient yn de skiednis likernôch 369, as hy offisier is ûnder Theodosius de aldere. Yn dat jier waard Theodosius derop utstjoerd troch keizer Valentinianus I om't in opstân yn Brittanje del te slein. Fierder gjit hy mei Theodosius op fjildtocht nei Raetia en Afrika om tsjinstanners fan de keizer te befjochtsje. Yn 376 wie hy yn it Donaugebiet om ta te sjen op it ferrin fan de folksferfarren fan de Goaten, dit folk waard fuortjeie trocht Atilla de Hun en hienen by keizer Valens om asiel freege. Mooglik wie Maksimus ek oanwezich by de Slach by Adrianopel, dêr't keizer Valens en in grut part fan it East-Romeinske leger waard ôfslachte.
Om 380 hinne waard Maksimus beneamd as comes Britanniae (militêre bestjoerder). Hy fersloech der yn 381 de ynfallende Skotten en Pikten. Mar yn 383 kaam it leger yn Brittanje yn opstân en waard Maksimus ta keizer utroppen. Maksimus fertrok fuoart nei Galje om't tsjin keizer Gratianus op ta loeken. Bûten Parys kaam it ta in fjildslach dy't troch Maksimus waard wûn. Gratianus waard fiif dei letter troch syn soldaten ferrieden (û.o. troch generaal Mallobaudes) en flechte. Maksimus syn magister equitum Andragathius efterfolgde Gratianus en deadzje him lykwols op 25 augustus dat jier.
.
Maksimus makke Augusta Treverorum (Trier) ta syn haadstêd yn Galje. Hy woe lykwols mear en samelde in leger om't Itaalje yn te fallen. Safier kaam it net, want biskop Ambrosius koe him hjirfan ôf hâlde, en magister militum Bauto hie de alpenpassen ûndertusken ferstjerke litten. Ferfolgens waard der in oerienkomst slette weryn Valentinianus en Theodosius Maximus erkenden as mei-keizer en werby Maximus Valentinianus mei rest soe litte. Yn 384 beneamde Maximus syn lytse soan Flavius Victor as mei-keizer.
It regear fan Maximus ferrûn restich. Hy wie frij populair by it folk, wylst hy tjsin ketters hurd optrad.
Yn 387 foel Maksimus jit Itaalje yn en ferjoech keizer Valentinianus nei it easten. It jier derop kaam Theodosius mei in leger om't him fuort krije. Yn de simmer fan 388 waard Maksimus ferslagen yn de slach oan de Sava. Hy waard te finzen nommen en dea makke.
Maksimus' hearskippij soe de foarbode wurden foar wat letter it West-Romeinske ryk te wachtsje stie. In proatte gedoch tusken de tjerke en de keizer, generaals dy't foar it sizzen hienen en barbaarske folken dy in grut part fan de legers útmakke. Magnus Maximus wie feitlik de lêtste keizer yn it westen mei in soad macht. Valentinianus II, dy nei Maksimus' dea werom kearde as keizer yn it westen, hie net folle te sizzen, de generaals fan it leger traden hieltyd faker op de foargrûn.
