Iršćina
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije
|
Gaeilge |
||
| kraje | Irska | |
| rěčnicy | 350 000 ? | |
| klasifikacija | indoeuropske rěče
|
|
| družina pisma | łaćonski alfabet | |
| oficielny status | ||
|---|---|---|
| hamtska rěč | Irska, Europska Unija | |
| rěčne kody | ||
| iso_639-1: | ga | |
| iso_639-2: | (B) gle | (T) |
| iso_639-3: | gle | |
| Wikipedija | ||
 ga.wikipedia.org |
||
Iršćina (tež irska gaelšćina) je goidelska (gaelska) rěč ze skupiny keltiskich rěčow ze swójby indoeuropskich rěčow, blisko přiwuzna šotiskej gaelšćinje. Irsce rěči wokoło 350.000 ludźi.
Irsce so rěči w Irskej a Sewjernej Irskej jako mjenšinowej rěči (pódla jendźelšćiny), ma ale status narodneje a hamtskeje rěče Irskej. Irsce rěči wobydlerstwo předewšěm w kónčinach Gaeltacht, kotrež zapadnje wot Galway z blizkimi Aranskimi kupami leži, kónčina we wokolinje města Bangor a bliskeje połkupy.
Na zapadźe kupy je Iršćina maćeršćina wokoło 40.000 ludźi. W Sewjernej Irskej njeje jako hamtska rěč, ale liči oficialnje k mjenšinowym rěčam. Dźensa prócuje so irske knježerstwo wo zasowožiwjenje iršćiny na zakładźe wšelakich programow, na př. zawjedźenje iršćiny na zarjadach, w šulach, w telewiziji a rozhłosu. Turista móže před problemom stać, hdyž so dóstanje do kónčin Gaeltacht. Namaka jenož tafle w iršćinje, na mapa su zapřijeća jenož jendźelsce zapisane. Po cyłym kraju su wšitke tafle dwurěčne jendźelsko-irske. Jenož mały dźěl młodeje generacije móže rěč prjedownikow rěčeć, wjetši dźěl ludnosće ju hišće rozumi. Něhdźe 30.000 šulerjow nimo Gaeltachta wopytaja zakładne a srjedźne šule z wučbu w irskej rěči, jich ličba při tym rosće. Za tute šule so stara njeknježerstwowa organizacija Gaelscoileanna. Wobsteji móžnosć, někotre přednoški z poskitka uniwersity w iršćinje słyšeć, předewšěm na Narodnej uniwersiće w Galway (Ollscoil na hÉireann).
W Irskej eksistuje statna telewizija w iršćině, runje tak radijowa stacija. W Sewjernej Irskej je mały dźěl wusyłanjow BBC w iršćinje.
 |
Oficielne rěče Europskeje Unije | |
|
Bołharšćina | Čěšćina | Danšćina | Estišćina | Finšćina | Francošćina | Grjekšćina | Iršćina | Italšćina | Jendźelšćina | Letišćina | Litawšćina | Madźaršćina | Maltašćina | Němska rěč | Nižozemšćina | Pólšćina | Portugalšćina | Rumunšćina | Słowakšćina | Słowjenšćina | Španišćina | Šwedšćina |
||
| Keltiske rěče | ||
|---|---|---|
| kupske keltiske rěče | goidelske (gaelske) rěče | iršćina - skotska gaelšćina - manšćina† |
| britanske rěče | kumbrijšćina† - piktšćina† - walizišćina - britijšćina† - bretonšćina - kornšćina† | |
| twjedźne keltiske rěče | galšćina† - lepontšćina† - galatšćina† - keltiberšćina† | |
| † mortwe | ||
