Volkano
From Wikipedia
| Gramatikala revizo bezonata |
Volkano esas “truo” por lavao en surfaco dil Tero. Lavao levas su alonge brecho di kontinento-plaki dil Tero. En surfaco lavao koldeskas e formacas monto.
Esas quar tipi de volkani:
- Ne-eskarpa-deklivala shildo-volkani esas basa, ma li expansas tre larje. Tala volkano naskas, kande ajile lavao fluas alonge ne-eskarpa deklivi. Exemple, volkani en Islando, Mauna Loa en Havayi.
- Kono-forma strato-volkani esas eskarpa ed alta. Talas volkano naskas, kande rigida lavao koldeskas rapide e formacas harda surfaco. Exemple, Etna en Sicilia, Mayon en Filipini. Maxim alta kono-forma volkano esas 5897-metra Cotopaxi en la Andina regiono di Equador.
- Explozebla volkani esas alta koni. Pos erupto la lavao formacas robineto sur boko dil volkano. Tala volkano explozas e jetas petro e lavao fore. Exemple, Santorini en Egea Maro posible esis tala volkano, quo eruptis ye 1645 aK.
- Supervolkani esas krulinta krateri, qui ne formacas kono sur lando. L’ erupto di tala volkano povas efektigor “nukleara vintro” en mondo. Tala volkano existas, exemple, en Sumatra e Yellowstone, Usa.
[redaktar] Granda erupti en mondo
- 1985 – Nevado del Ruiz, Kolumbia, 25.000 perisinti.
- 1929 – Santiaguito, Guatemala, 5.000 perisinti.
- 1919 – Kelut, Indonezia, 5.100 perisinti.
- 1902 – Mount Pelé, Martinik, 26.000 perisinti.
- 1883 – Krakatau, Indonezia, 36.000 perisinti.
- 1815 – Tabora, Indonezia, 92.000 perisinti.
- 1631 – Vesuvius, Italia, 4.000 perisinti.
- 1586 – Kelut, Indonezia, 10.000 perisinti.
- 79 – Vesivius, Italia, 3.500 perisinti.
