Kirchroa
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Kirchröadsj. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Kirchröadsj aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
Kirchroa, Nederlands: Kerkrade, is ing jemingde en ing sjtad in 't zuudóste va Hollesj Limburg. De bewoeënere kalle e Middeldütsj plat, angesj als i de meeste Limburgse plaatsje 't jeval is. De sjtad houw óp 1 jannewaar 2006 49.344 i-woeënere. Burjemeester is Jos Som van 't CDA. Kirchroa vórmp mit Heële, Lankgraaf en 't Dütsje Hertseroa (Herzogenrath) ee agglomeratie. Mit Hertseroa vórmp de jemingde de "Europasjtad" Eurode.
Inhawd[verberg] |
[bewirk] Sjtadsjezich
De sjtad hat jing jesjichte als jroeëse handelssjtad, zoeëdat me i Kirchroa ummezus zal zukke noa vuul ouw jebouwe. Ze is vuur 't wichtigste deel noa d'r krig entsjtange - de nuj sjtadskartere vulle de locher óp tusje de ouw dörpskerne, die döks noch jód herkankbaar zunt. Wieër is Kirchroa bekand um zienge wieë ópzet, parke wie d'r Botaniesje Jaad de bewoeënere lof mósse jeëve. Same mit Heële en Lankgraaf weëd Kirchroa waal "Parksjtad Limburg" jenumpd. I 2005 is i Kirchroa d'r ieësjte echte Limburgse zoo jeoffnet: d'r JajaJaad.
[bewirk] Historie
Wie väöl plekke i Limburg woar Kirchroa al i d'r Romeinse tsiet bewoeënd. Archeologiesj óngerzuk heët zoeëjaar bewoeëning oes de prehistorie beweëze. De ouwste vermelding van 't dörp kunt oes 960, i welk joar in 't dörp Rode ing kirch jebówd woeëd. De abdij Rolduc brach de plaatsj i de Middelieëwe tot bluj, en i 1630 woeëd 't tot heëlichheed verheve. Noa de Tachtsigjoarige Oorlog blóf de plaatsj i Sjpaansje heng, sjpieëder in Oosteriechse. Sins 1815 is de plaatsj vuur 't jroeëtste deel Hollesj, allewiel tot e jrensprobleem mit Pruse devuur zörgde dat 't i tswai sjtukker verdeeld woeëd - 't anger deel is Hertseroa, de Nieuwstraat/Neustraße en de Worm vórmp de jrens.
Al i de tswulfde ieëw woeëd i Kirchroa sjtingkoal jewonne. Noa d'r Franse tsiet zunt de koele hieël sjnel jejrujd; durch de immijratie jrujde Kirchroa mit, van e jroeës dörp bis 'n echte sjtad. Noa 1900 nummet Heële evvel de leidende rol in 't koaljebeed uëver.
[bewirk] Eveneminte
- Orlandofestival, e joarlichs festival vuur kamermoezziek.
- Wereld Muziek Concours, veerjoarlichs internationaal moezziekfestival.
[bewirk] Jehuchte en buurtsjappe
Jehuchte en buurtsjappe va Kirchroa:
- Blerhei (Bleijerheide)
- Erenstein
- Haander (Haanrade)
- Ham
- De Heilust (Heilust)
- De Hoots (Holz)
- De Jraat (Gracht)
- Kaalhei (Kaalheide)
- Kloeësterbusj (Kloosterbos)
- De Loch (Locht)
- 't Mucherveld (Mucherveld)
- Nulled (Nulland)
- Sjevemet (Chèvremont)
- Sjpekhei (Spekholzerheide) en Ónder Sjpekhei
- Terwinsele (Terwinsele)
- Valkenhoeze (Valkenhuizen)
- Vauputs
[bewirk] Bekinde Kirchröadsjer
- d'r Paul Weelen, sjriever en dichter
- Frans Wiertz, Bissjop
- Yvonne Timmerman-Buck, vuurzitter Ierste Kamer
- Wiel Kusters, dichter en sjriever
- Hein Simons (geb. 1955), zenger
[bewirk] Dörpsverenijinge
- D'r Wawwel, dialekverenijing
[bewirk] Extern linke
|
![]() |
---|---|
Dörper: Egelze | Kirchroa | Rolduc | Sjevemet | Sjpekhei | Terwinsele | |
Buurtsjappe en gehuchte: Blerhei | Erenstein | Haander | Ham | De Heilust | De Hoots | De Jraat | Kaalhei | Kloeësterbusj | Krichelberg | 't Lauradörp | De Loch | Nulled | Ónder Sjpekhei | Rolducerveld | Vink | Valkenhoëze | Vauputs |
Provincie Limburg | |
---|---|
Ãrse en Velde | Baek | Baerge | Bezel | Bree | Broensem | Ech-Zöstere | Èèsjde | Gennep | Gulpe-Wittem | Haors aan de Maas | Heële | Helje | Kirchroa | Kessel | Lankgraaf | Leudaal | Maasgoew | Mael | Meersje | Mergraote | Mestreech | Mieëldere-Wânsem | Mook en Middelar | Ni-jwieërt | Nut | Óngerbenk | Remuunj | Roerdale | Sjènne | Stein | Valkeberg | Venlo | Venroj | Voelender | Vols | Wieërt | Zaerem | Zittert-Gelaen | Zumpelveld |