Bernadotte
From Wikipedia
Giàn-Batista Bernadotte (1763 - 1844) l'è staa maresciall de Francia sòta Napuleoon e Re de Svezia dopu de avèll tradii.
L'haa cominciaa la soa carrèra milidara in de l'esercit francees in del 1780 e in del 1794 l'è divegnii general. L'haa combatuu in sul Rèn (vincend a Limburg in del 1796), e in del 1798 l'è staa casciaa per avee criticaa la guèra contra la segunda coaliziòn. El s'è sposaa cont la Desiree Clary.
Tornaa in del esercit, l'haa combatuu ben a Austerlitz, ma in del 1807 l'è staa ancamò casciaa foeura per come el s'è comportaa a Jena (in dove l'è minga andaa a ajudaa el Napuleoon) e a Auerstadt, in dove l'haa minga ajudaa el Maresciall Davout che a l'era in inferiuridaa numerica. El s'è salvaa solament perchè el Davout l'è riessii instess a venc, e la soa miee a l'era stada una amanta del Napuleoon.
tornaa in del esercit l'è riessii a venc contra i prusiàn del general Blücher a Lubeca, e poeu l'haa vinciuu a Mohrungen, a Spanden e a Linz, ma per la terza volta l'è staa casciaa dopu de la bataja de Wagram.
L'è staa però elètt pricip de Svezia in dove che el Carl XIII a l'era senza fioeu, e l'haa metuu la soa forza milidara al servizi del sò nuvell paees.
De principi el s'è mostraa amiis dj francees, ma quand che questj han ocupaa la Pomerania, che a l'era svedesa, in del 1812 l'haa cominciaa a cambiaa leaanz. In del 1813 l'haa ciapaa part a la Campagna d'Alemania contra el Bònapart, sconfigend el Oudinot a Gross Beeren e el Ney a Dennewitz, poeu l'haa ciapaa part a la bataja de Lipsia.
In del 1814 la Svezia la netèva la Nurvègia, e in del 1818 el Bernadotte el divegniva Re cont el nom de Carl XIV, principian la dinastia svedesa che a l'è ancamò in sul tròn al dì d'incoeu.
