Elektronegatibotasun

Wikipedia(e)tik

Elektronegatibotasunaren aurkakoa elektropositibotasuna da.

Elektronegatibotasuna, χ ikurrarekin adierazten dena, atomo baten (edo, gutxiagotan, talde funtzional baten) potentzia deskribatzen duen propietate kimikoa da^[1]. Linus Pauling-ek proposatu zuen lehen aldiz 1932an, balentzia-loturaren teoriaren garapen gisa^[2]. Elektronegatibotasuna ezin da zuzenean neurtu eta beste propietate atomiko edo molekular batzuetatik abiatuz ondorioztatu behar izaten da. Hainbat kalkulu-metodo proposatu dira eta, bakoitzarekin erdietsitako balioetan ezberdintasun txikiak egon daitezkeen arren, metodo guztiek erakusten dituzte elementu kimikoen arteko joera periodiko berak.

Normalean Pauling-ek berak proposatutako kalkulu-metodoa erabiltzen da. Emaitza 0,7tik 4,0ra doan eskala batean adierazten den dimentsiorik gabeko kantitate bat da, Pauling-en eskala deritzona. Eskala honetan hidrogenoak, esaterako 2,2ko emaitza dauka. Beste metodo batzuk erabiltzen direnean, kobentzioz (ez da derrigorrezkoa), emaitzak zenbakizko balio berak dituen eskala batean adierazten dira: Pauling-en unitateak erabiliz adierazitako elektronegatibotasun deritzo.

Elektronegatibotasuna ez da propietate atomiko bat zentzu hertsian, baizik eta molekula batean dagoen atomo baten propietatea^[3]. Atomo aske baten propietate baliokidea elektroi-afinitatea da. Elementu baten elektronegatibotasuna ingurune kimikoa aldatzean aldatuko dela espero daiteke^[4], baina gehienetan propietate transferigarria dela kontsideratzen da, hau da, egoera ezberdin askotan antzeko balioak izango dituela.

[aldatu] Elementuen elektronegatibotasunak

→ Erradio atomikoa txikiagoa da → Ionizazio-energia handiagoa da → Elektronegatibotasuna handitzen da →
Taldea (bertikala)	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
Periodoa (horizontala)
1	H 2.20																	He 3.89
2	Li 0.98	Be 1.57											B 2.04	C 2.55	N 3.04	O 3.44	F 3.98	Ne 3.67
3	Na 0.93	Mg 1.31											Al 1.61	Si 1.90	P 2.19	S 2.58	Cl 3.16	Ar 3.3
4	K 0.82	Ca 1.00	Sc 1.36	Ti 1.54	V 1.63	Cr 1.66	Mn 1.55	Fe 1.83	Co 1.88	Ni 1.91	Cu 1.90	Zn 1.65	Ga 1.81	Ge 2.01	As 2.18	Se 2.55	Br 2.96	Kr 3.00
5	Rb 0.82	Sr 0.95	Y 1.22	Zr 1.33	Nb 1.6	Mo 2.16	Tc 1.9	Ru 2.2	Rh 2.28	Pd 2.20	Ag 1.93	Cd 1.69	In 1.78	Sn 1.96	Sb 2.05	Te 2.1	I 2.66	Xe 2.67
6	Cs 0.79	Ba 0.89	*	Hf 1.3	Ta 1.5	W 2.36	Re 1.9	Os 2.2	Ir 2.20	Pt 2.28	Au 2.54	Hg 2.00	Tl 1.62	Pb 2.33	Bi 2.02	Po 2.0	At 2.2	Rn 2.2
7	Fr 0.7	Ra 0.9	**	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Uub	Uut	Uuq	Uup	Uuh	Uus	Uuo
Lantanidoak	*	La 1.1	Ce 1.12	Pr 1.13	Nd 1.14	Pm 1.13	Sm 1.17	Eu 1.2	Gd 1.2	Tb 1.1	Dy 1.22	Ho 1.23	Er 1.24	Tm 1.25	Yb 1.1	Lu 1.27
Aktinidoak	**	Ac 1.1	Th 1.3	Pa 1.5	U 1.38	Np 1.36	Pu 1.28	Am 1.13	Cm 1.28	Bk 1.3	Cf 1.3	Es 1.3	Fm 1.3	Md 1.3	No 1.3	Lr 1.291

Elektronegatibotasunen taula periodikoa Pauling-en eskalaren arabera

[aldatu] Erreferentziak