Uranio
Wikipedia(e)tik
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Orokorra | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Izena, Ikurra, Zenbakia | Uranioa, U, 92 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Serie kimikoa | aktinidoak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Taldea, Periodoa, Orbitala | -, 7, f | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Itxura | metalikoa, gris zilarkara, oxido beltza sortuz ugertzen da airean |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomikoa | 238,02891(3) g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfigurazio elektronikoa | [Rn] 5f3 6d1 7s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroiak orbitaleko | 2, 8, 32, 21, 9, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Propietate fisikoak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Egoera | solidoa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 19,1 g/L |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Urtze-puntua | 1.405,3 K (1.132,2 °C, 2.070 °F) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Irakite-puntua | 4.404 K (4.131 °C, 7.468 °F) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Urtze-entalpia | 9,14 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Irakite-entalpia | 417,1 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bero espezifikoa | (25 °C) 27,665 J·mol−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Propietate atomikoak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kristal-egitura | ortoerronbikoa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oxidazio-zenbakia(k) | 3+, 4+, 5+, 6+[1] (oxido basiko ahula) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatibotasuna | 1,38 (Paulingen eskala) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ionizazio-potentziala | 1.a: 597,6 kJ/mol 2.a: 1.420 kJ/mol |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Erradio atomikoa (batezbestekoa) |
175 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Van der Waalsen erradioa | 186 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datu gehiago | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eroankortasun termikoa | (300 K) 27,5 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Soinuaren abiadura | 3.155 m/s | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Isotopo egonkorrenak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Erreferentziak |
Uranioa elementu kimiko bat da, U ikurra eta 92 zenbaki atomikoa dituena. Gogorra, distiratsua eta erradioaktiboa da. Naturan, isotopo ugarienak Uranio-238 eta Uranio-235 dira. Erdibizitza luzea dute biek (4,5 x 109 eta 7,1 x 108 urte, hurrenez hurren). U-235 isotopoa neutroien bidez fisiona daiteke, eta erreaktore nuklearretan erabiltzen den erregai nagusia da. Uranio metala, uranio oxidoa eta uranio karburoa dira erregaitzat erabiltzen diren uranio-forma nagusiak. Kritikotasunera heltzeko, erreaktore batzuek uranio aberastuko erregaia behar dute. Uranioa aberastua uranio-235aren ehunekoa zertxobait handitua (%3-4) duena da. Uranio-238 material emankorra da, neutroiak atzemanez plutonio-239 material fisionagarria ematen duelako.
Uranioa naturan agertzen den elementurik astunena da. Naturan dauden isotopo nagusiak uranio-238 (%99,2) eta uranio-235 (%0,7) dira. Energia elektrikoa sortzeko erabiltzen da, bere fisio nuklearraren bidez.
Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |