Erreforma Protestantea
Wikipedia(e)tik
Erreforma Protestantea Eliza Katolikoa aldatzeko XVI. mendean sortutako mugimendua izan zen.
Mendebaldeko Europan Elizan barneko jokaera zitalek, barkamenen sal-ersoketek batik bat, eta "dotrina faltsutzat" jotakoek kristau asko kezkatzen zituzten. Halaber, Elizako hierarkian, Erromako Apezpikuarengan ere, zegoen ustelkeria estalgaitza beste kezka nagusienetako bat zen. Izan ere, Elizarako izendapen andana emandako dirutzen truke banatzen ziren.
Gauzak horrela, 1517an, Martin Luther barkamenen sal-erosketen kontrako 95 tesiak argitaratu zituen. Elizako prakika hori gogor salatu zuen, baina ez zen bakarra izan. Garbitokia, Mariarenganako eraspena, santuen bitartekaritza, sakramentu gehienak edo Aita Santuaren aginpidea ere Luther-en kritiken jomugak izan ziren. Horretan, John Wycliffe eta Jan Hus aurrekari eduki zituen.
Erreforma Protestantetik atera ziren eliz-ohitura nagusiak luteranismoa, kalbinismoa/presbiterianismoa eta anabaptismoa izan ziren. Anglikanismoa Aita Santuaren aginpidearen kontra garatu zen, batik bat. Hor, dotrinaren gaineko argudioek pisu txikiagoa izan zuten. Hori dela eta, anglikanoek ez dute eure burua protestantetzat jotzen.
Eliza Katolikoan barnan, Erreforma Protestanteak Kontrarreforma ekarri zuen.
