დიფ ფარფლი

ვიკიპედიიდან


დიფ ფარფლი, პრომო-ფოტო, 2005 წელი
ბიო
წარმოშობის ადგილი	ჰერტფორდშირი, ინგლისი
ჟანრი/ები	ჰარდ როკი ჰევი მეტალი
აქტიური	1968–1976; 1984–დღემდე
ლეიბლი/ები	Edel, EMI, BMG, Polydor, Warner Bros., Tetragrammaton
ვებგვერდი	www.deeppurple.com
წევრები
გილანი, იან მორსი, სტივ გლოვერი, როჯერ ეირი, დონ პეისი, იან
ყოფილი წევრები
ბლექმორი, რიჩი ლორდი, ჯონ სატრიანი, ჯო ტერნერი, ჯო ლინ ბოლინი, ტომი † კოვერდეილი, დევიდ ჰიუზი, გლენ ევანსი, როდ სიმპერი, ნიკ

დიფ ფარფლი არის ინგლისური ჰარდ როკ ჯგუფი. ჯგუფის სახელი წარმოსდგება პიტერ დე როუზის სიმღერა დიფ ფარფლიდან. დღესდღეობით გაყიდულია ჯგუფის 100 მილიონზე მეტი ალბომი. დიფ ფარფლი ლედ ზეპელინსა და ბლექ საბათთან ერთად ითვლება ჰარდ როკის ერთ-ერთ პიონერად და დიდი წვლილი მიუძღვის მუსიკის ამ ჟანრის განვითარებაში.

[რედაქტირება] ისტორია

[რედაქტირება] შემადგენლობები

მთავარი სტატია : დიფ ფარფლის შემადგენლობები.

[რედაქტირება] ჯგუფის შექმნა

1967 წელს ჯგუფ სერჩერსის ყოფილი დრამერი კრის კურტისი დაუკავშირდა ლონდონელ ბიზნესმენ ტონი ედვარდს იმ იმედით, რომ ის დაეხმარებოდა ახალი ჯგუფის შექმნაში. ედვარდსმა თანხმობა განაცხადა დაფინანსებაზე თავის ორ პარტნიორ : ჯონ კოლეტასა და ჯონ ჰაირთან ერთად. (ჰაირი-ედვარდსი-კოლეტა H-E-C ენტერფრაისი)

კურტისი შეუდგა ახალი ჯგუფის ჩამოყალიბებას, რომლის სახელი იყო რაუნდებაუთი. პირველი ვინც ჯგუფს შეუერთდა იყო ჯონ ლორდი . შემდგომ კურტისმა დაითანხმა გიტარისტი რიჩი ბლექმორი დაბრუნებულიყო ჰამბურგიდან და მიეღო მონაწილეობა მოსმენაში ახალი ჯგუფის შექმნის მიზნით. კურტისი მალე ჩამოშორდა ჯგუფს, მაგრამ ბლექმორმა და ლორდმა გაგრძელეს მუშაობა H-E-C ენტერფრაისთან და ჯგუფში მიღეს ბას-გიტარისტი ნიკ სიმპერი, მოგვიანებით კი ვოკალისტი როდ ევანსი და დრამერი იან პეისი. 1968 წლის გაზაფხულს დანიაში ტურნეს შემდეგ ჯგუფის წევრებმა გადაწყვიტეს ჯგუფოსთვის დაერქვათ დიფ ფარფლი (იდეა რიჩი ბლექმორს ეკუთვნოდა)

1968 წლის ტურნე აშშ-ში ჯგუფისთვის წარმატებული გამოდგა. სიმღერა სიჩუმე (Hush) სადებიუტო ალბომიდან Shades of Deep Purple დიფ ფარფლის პირველ ჰიტად მიჩნევა. მეორე ალბომის თელიისინის წიგნის გამოსვლა დაემთხვა ჯგუფის ამერიკაში ტურნეს პერიოდს . ინგლისში ის მხოლოდ შემდეგ წელს გამოჩნდა. 1969 წელს გამოვიდა მესამე ალბომი დიფ ფარფლი. ინგლისში ეს ალბომი ჰარვესთ რექორდსმა გამოუშვა, ამერიკაში კი - ტეტრაგრამატონმა. ამ უკანასკნელს პრობლემები შექმნა, რადგან ალბომის ყდისთვის გამოყენებული სურათი ჰიერონიმუს ბოსხის ტკბობის ბაღი ვატიკანს ეკუთვნოდა. საბოლოდ ტეტრაგრამატონი გაკოტრდა, როცა ალბომის ჯერ კიდევ უშვებდნენ. სამი ალბომის გამოშვების და ამერიკაში ხანგრძლივი ტურნეს შემდეგ როდ ევანსი და ნიკ სიმპერი უცერემონიოდ გაძევეს, მათ ნაცვლად კი ვოკალისტი იან გილანი და ბას-გიტარისტი როჯერ გლოვერი მიღეს. ასე ჩამოყალიბდა ჯგუფის ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული შემადგენლობა. ჯგუფის ამ შემადგენლობამ გამოუშვა საკონცერტო ალბომები კონცერტი ჯგუფისა და ორკესტრისთვის, სრული სამ მოქმედებიანი ნაწარმოები, რომლის ავტორიც ჯონ ლორდი არის. დიფ ფარფლმა ეს ნაწარმოები სამეფო ფილარმონიულ ორკესტრთან ერთად შეარსულა სამეფო ალბერტ ჰოლში (დირიჟორი - მალკოლმ არნოლდი). ეს იყო როკ ჯგუფისა და ორკესტრის ერთ-ერთი პირველი ერთობლივი ნამუშევარი, თუმცა, იმ დროისთვის, დიფ ფარფლის ზოგიერთი წევრი (განსაკუთრებით რიჩი ბლექმორი) არცთუ მოხარული იყო იმით, რომ მათი ჯგუფი მოიხსენიებოდა როგორც "ჯგუფი, რომელიც ორკესტრთან ერთად უკრავდა". მათ განზრახული ჰქონდათ ჯგუფის განვითარება უფრო ვიწრო, ჰარდ როკ სტილში.

[რედაქტირება] მსოფლიოს მწვერვალზე

დიფ ფარფლი გადაცემაში Top of the pops, 1971 წელი

ორკესტრთან ერთად შესრულებული კონცერტის შემდეგ ჯგუფმა დაიწყო თავბრუდამხვევი ტურნე. ამ პერიოდის პირველი სტუდიური ალბომი - დიფ ფარფლი ქვაში 1970 წელს გამოვიდა. ჯგუფმა ასევე ჩაწერა სიმღერა ბლექ ნაით, რომელიც მაშინვე ჰიტად იქცა და დიდი ბრიტანეთის მუსიკალურ ათეულში მოხვდა. ბლექმორ-ლორდის მუსიკა, გილანის ვოკალი, გლოვერისა და პეისის რითმული განყოფილებები ყველასათვის ადვილად საცნობი გახდა. შემდეგი, უფრო სრულყოფილი და პროგრესიული, ალბომი ცეცხლოვანი ბურთი 1971 წელს გამოვიდა. ჯგუფის კიდევ ერთი სიმღერა უცნაური ქალი კვლავ ათეულში მოხვდა.

1972 წელს დიფ ფარფლი აგრძელებდა გასტროლებს და ალბომებოს ჩაწერას. ალბომი მეშინ ჰედ უნდა ჩაეწერათ სამორინე მონტრეში როლინგ სტოუნზის მოძრავ ხმისჩამწერ სტუდიაში, მაგრამ ფრენკ ზაპასა და მაზერს ოფ ინვენშენის კონცერტის დროს სავარაუდოდ შემთხვევით გაჩენილი ხანძრის შედეგად სამორინე დაიწვა. ალბომი ჩაწერეს ახლომდებარე სასტუმრო გრანდ ჰოტელში. ამ შემთხვევამ შთაგონათ დაეწერათ ცნობილი სამღერა Smoke on the Water. გილანი ამტკიცებდა, რომ მან დაინახა კაცი, რომელმა კონცერტის დროს სასიგნალო მაშხალა გაისროლა, რაც ხანძრის მიზეზი გახდა. მეშინ ჰედი დიფ ფარფლის ერთ-ერთ საუკეთესო და კლასიკურ ალბომად ითვლება. მეშინ ჰედის შემდეგ გამოვიდა საკონცერტო ალბომი "დამზადებული იაპონიაში", რომელიც ძირითადად იაპონიაში სამი კონცერტის დროს ჩაიწერა. მეიდ ინ ჯეფენ დღესაც მიიჩნევა ყველაზე ცნობილ როკ საკონცერტო ალბომად, რომელიც კი ოდესმე ჩაწერილა.

დიფ ფარფლის ეს შემადგენლობა აგრძელებდა მუშაობას და 1973 წელს გამოუშვეს ალბომი ვინ გგონია რომ ვართ და ჰიტი ქალი ტოკიოდან, მაგრამ დაძაბულობა ჯგუფის წევრებს შორის უკვე აშკარა იყო. ევროპული ტურნეს შემდეგ გილანმა დატოვა ჯგუფი, გლოვერიც მასთან ერთად გაუშვეს. მათ მაგივრად აიყვანეს იმდროისთვის უცნობი მომღერალი ჩრდილოეთ ინგლისიდან დევიდ კოვერდეილი და ბას-გიტარისტი გლენ ჰიუზი . ახალმა შემადგენლობამ ჩაწერა მძიმ ბლუზ/როკის სტილში ალბომი Burn, კიდევ ერთი წარმატებული ნამუშევარი. ჰიუზმა და კოვერდეილმა ჯგუფს შემატეს რიტმ ენდ ბლუზის და სოულის ელემენტები, რაც უფრო თვალნათლივ შემდეგ ალბომში Stormbringer (1974) გამოჩნდა. ბლექმორი უკმაყოფილო იყო ამ შედეგით , რის გამოც მან დატოვა დიფ ფარფლი. ბლექმორმა რონი ჯეიმს დიოსა და ელფთან ერთად დაარსა ახალი ჯგუფი რეინბოუ.

ბლექმორის წასვლით , დიფ ფარფლში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ცარიელი ადგილის შევსება გახდა საჭირო. თუმცა დარჩენილმა წევრებმა მარცხი არ აღიარეს და მალე გამოაცხადეს "შეუცვლელი" წევრის შენცვლელი. ეს იყო ახალგაზრდა ამერიკელი ტომი ბოლინი.

ბოლინის მისმენაზე მიწვევა კოვერდეილის იდეა იყო.

ჯგუფში მნიშვნელოვანი ცვლილების შემდეგ 1975 წელს აშშ-ში გამოვიდა ალბომი Come Taste the Band. მიუხედავად კრიტიკოსთა განსხვავებული აზრისა, ახალმა ალბომა გამოაცოცხლა ჯგუფი და ახალი ჟღერადობა შესძინა მათ მუსიკას. ბოლინის გავლენა მნიშვნელოვანი იყო, მას მრავალი ახალი იდეა ჰქონდა. მაგრამ, შემდგომ ბოლინის ნარკოტიკებისადმი მიდრეკილების გამო, მრავალი კონცერტი გადაიდო და ჩაიშალა.

ამ ყველაფრის დასასრული 1976 წლის მარტს ბრიტანეთში ტურნეს დროს დადგა. 1968-1976 წლების დიფ ფარფლის ფინალური შოუს დროს, გიტარის სოლოს შესრულებისას, ჰეროინის ცუდად შერეული დოზის გამო ბოლინს მარცხენა ხელი დროებით წაერთვა. გიტარისტს დაკვრა აღარ შეეძლო. კოვერდეილმა აცრემლებულმა დატოვა სცენა. ეს დასასრული იყო. "ეს ტრაგედია იყო," - განაცხადა კოვერდეილმა. "ტომი შესანიშნავი გიტარისტი იყო, მაგრამ მას უბრალოდ არ შეძლო ... რამე ეღონა". დიფ ფარფლის დაშლის შესახებ საბოლოდ 1976 წლის ივლისში გამოაცხადეს.

მაგრამ ნამდვილი ტრაგედია მაშინ მოხდა, როცა ბოლინმა თავის მეორე სოლო ალბომზე Private Eyes დაამთავრა. წლის 4 დეკემბერს , მაიამიში, ბოლინი მისმა მეგობარმა გოგონამ უგონოდ იპოვა. როცა ტონის გაღვიძება ვერ შესძლო, სასწრაფო დახმარება გამოიძახა. მაგრამ უკვე გვიან ოყო. სიკვდილის ოფიციალურ მიზეზად სხვადასხვა სახის ნარკოტიკით ინტოქსიკაცია დასახელეს. ტომი ბოლინი მხოლოდ 25 წლის იყო.

დიფ ფარფლის ყოფილმა წევრებმა მნიშვნელოვან წარმატებებს მიაღწიეს სხვადასხვა ჯგუფებში (რეინბოუ, უაითსნეიკი, ბლექ საბათი და გილანის ჯგუფი)

[რედაქტირება] ჯგუფის აღდგენა

1980 წელს როდ ევანსმა შეკრიბა ჯგუფი და დიფ ფარფლის სახელით რამდენიმე კონცერტი ჩაატარა, სანამ მას ამ ბრენდის გამოყენება აუკრძალეს.

მიუხედავად ამისა, 1984 წლის აპრილში, ჯგუფის დაშლიდან 8 წელიწადში აღდგენა შედგა. რადიო ბი ბი სი-მ გამოაცხადა, რომ 70-იანების შემადგენლობა – ბლექმორი, გილანი, გლოვერი, ლორდი და პეისი ახალ ალბომზე მუშაობდნენ. 1984 წლის ოქტომბერში გამოვიდა Perfect Strangers, რასაც მოყვა გასტროლები მთელ მსოფლიოში. ინგლისში გამართულ კონცერტს 80 000 ფანი დაესწრო. 1987 წელს გამოვიდა ალბომი The House of Blue Light, 1988 წელს – საკონცერტო ალბომი Nobody's Perfect. ჯგუფის 20 წლის იუბილის აღსანიშნავად გამოვიდა სინგლ "Hush"–ის ახალი ვერსია. 1989 წელს ბლეკმორთან უთანხმოების გამო გილანს ჯგუფი დაატოვებინეს, მის მაგივრად მოიწვიეს რეინბოუს ვოკალისტი ჯო ლინ ტერნერი. ამ შემადგენლობამ ჩაწერა მხოლოდ ერთი ალბომი Slaves & Masters (1990). ეს იყო ბლექმორის საყვარელი ალბომი.

ფანების უმრავლესობა უკმაყოფილო იყო ტერნერით და გილანის დაბრუნებას ითხოვდა. ასე ფიქრობდნენ ლორდი, პეისი, გლოვერი და ჩამწერი სტუდიაც. ბლექმორი დათანხმდა და დიფ ფარფლის კლასიკურმა შემადგენლობამ 1993 წელს გამოუშვა ალბომი The Battle Rages On. ამ ალბომის მხარდამჭერ გასტროლებზე გილანმა და ბლექმორმა ისევ იჩხუბეს. ბლექმორი ჯგუფიდან წავიდა. გასტროლების დასამთავრებლად გიტარისტად მოვიდა ჯო სატრიანი. მას ჯგუფში საბოლოოდ დარჩენაც შესთავაზეს, მაგრამ ამის უფლებას არ იძლეოდა მისი კონტრაქტი ჩამწერ სტუდიასთან. ბენდმა აიყვანა სტივ მორსი.

[რედაქტირება] აღორძინება

1996 წელს გამოვიდა ალბომი Purpendicular, რომელშიც მრავლად იგრძნობოდა მორსის ახალი იდეები. ამას მოჰყვა ასევე წარმატებული ალბომი Abandon (1998). 1999 წელს, ლორდმა ერთ-ერთ მუსიკოს ფანთან ერთად გადააკეთა Concerto for Group and Orchestra და ეს კონცერტი კიდევ ერთხელ გაიმართა სამეფო ალბერტ ჰოლში იმავე წლის სექტემბერში. ამ შემთხვევაში დიფ ფარფლითან ერთად გამოდიოდა ლონდონის სიმფონიური ორკესტრი პოლ მენის დირიჟორობით.

ჯგუფი აგრძელებდა გასტროლებს 2002 წლამდე, სანამ ლორდმა არ განაცხადა ჯგუფიდან წასვლის თაობაზე. ის შეცვალა დონ ეირიმ.

2003 წელს დიფ ფარფლმა გამოუშვა ახალი ალბომი Bananas და დაიწყო გასტროლები მის მხარდასაჭერად. 2005 წლის ივლისში მიიღეს მონაწილეობა საქველმოქმედო მარათონში Live 8. იმავე წლის ოქტომბერში კი გამოვიდა Rapture of the Deep. მიუხედავად იმისა, რომ ალბომი მხოლოდ რამდენიმე კვირაში ჩაიწერა, ის ბოლო წლების ერთ-ერთ ყველაზე პროგრესული და საინტერესო ნაშრომი გამოდგა. ალბომს კიდევ ერთი ხანგრძლივი მსოფლიო ტურნე მოჰყვა.

[რედაქტირება] დისკოგრაფია

მთავარი სტატია : დიფ ფარფლის დისკოგრაფია.

[რედაქტირება] რესურსები ინტერნეტში

დაკავშირებული სტატიები
ხ • გ • რ დიფ ფარფლი
გილანი, იან \| მორსი, სტივ \| გლოვერი, როჯერ \| ეირი, დონ \| პეისი, იან
ბლექმორი, რიჩი \| ლორდი, ჯონ \| სატრიანი, ჯო \| ტერნერი, ჯო ლინ \| ბოლინი, ტომი \| კოვერდეილი, დევიდ \| ჰიუზი, გლენ \| ევანსი, როდ \| სიმპერი, ნიკ
რეინბოუ \| გილანის ჯგუფი \| ბლექმორს ნაით \| ბლექ საბათი \| უაითსნეიკი