Hungaria
E Vicipaedia
|
|||||
| Sententia Nationalis: Nihil | |||||
 |
|||||
| Lingua | Hungarica | ||||
| Caput | Budapestum | ||||
| Praeses | László Sólyom | ||||
| Primus minister | Ferenc Gyurcsány | ||||
|
Area |
locum 108 |
||||
| Numerus incolarum - Total (2001) |
locum 78 10,198,315 |
||||
| Independentia (foundation) | 31 Decembris, 1000 |
||||
| Moneta | Forint (HUF) | ||||
| Zona Horaria | UTC +1 | ||||
| Carmen nationale | Himnusz (Isten áldd meg a magyart — "Benedic, Domine, Hungaros!") | ||||
| Interretis abbreviatio | .hu | ||||
| Praefixum telephonicum | 36 | ||||
Hungaria (Hungarice: Magyarország 'Terra Hungarica') est respublica in Europa. Caput est Budapestum.
Index |
[recensere] Historia
[recensere] Origines
De origine gentis Hungaricae sub iudice lis est: certum est linguam Hungaricam non esse Indoeuropaeam; id est, illam non esse Germanam, nec Slavicam. Veri simile videtur Hungaricam familiae linguarum Finno-Uralicarum esse adnumerandam, etsi vocabula plurima e linguis Turcicis originem capiant.
Hungari, priusquam in regione, ubi Hungaria nunc est, sedem figerent, nomades fuerunt (sicut Scythae), ac in Europa orientali, "in Levedia" vixerunt (unde vero huc pervenerint, nescitur). Levedia regio olim fuit, nisi historici falluntur, inter fluvios Borysthenes (Dnieper) et Tanais (Don) sita, unde Hungari demigraverunt in terram quam "Atelküzü" sive "Etelköz" nominarunt; quae regio in territorio occidentali hodiernae Ucrainae extensa esse traditur. Non liquet ex antiquis operibus, utrum in hac periodo Chazaros (gens Turcica, aeque nomades) dominos an solum socios habuerint. Postquam Bisseni, sive Patczinaciti, gens Hungaris infesta, colonias Hungaras in Etelköz, absente exercito Hungarico, infestarunt, Hungari gravi necessitate coacti porro migraverunt, et anno 896 regionem montibus Carphaticis cinctam (ubi nunc Hungaria est) occupaverunt, nationibus ibi habitantibus—Bulgaris, Slavis, Moravicis, Francis—feliciter debellatis. (Haec omnia ex magna parte ex opere Constantini Porphyrogeniti, imperatoris Constantinopolitani condisci possunt, quod inscribitur "de administrando imperio." In quo opere multa de Hungaris antiquis leguntur).
[recensere] In Europa
Postquam ergo Hungari duce Árpád anno 896 Pannoniam et quae circa est, occupaverunt, expeditiones bellicas fecerunt in diversa Europae regna, partim, ut potestatem suam in Pannonia tutiorem redderent, terrorem vicinis populis inicientes, partim, ut penitius Europam occidentalem cognoscerent. Longum foret has expeditiones sigillatim recensere: certe, Hungaricae turmae usque ad Galliam, Hispaniam ac Byzantinum pervenerunt. Equos habebant non magnos sed fortes ac caloris frigorisque aeque patientes; et, quantopere arcu sagittisque valerent, satis testatur oratio illius temporis: "a sagittis Hungarorum libera nos Domine!" Diu ergo nullus fuit populus, qui exercitum Hungaricum superare posset; sed Germani tandem, artibus Hungarorum in proelio intellectis (postquam enim maiores nostri simulanter terga verterunt, hostem palantem subito aggredi solebant), exercitum magnum collegerunt, ac apud Merseburgum (933), tum apud Augustam Vindelicorum (sive Augsburgum) anno 955 Hungaros maxima cum clade vicerunt. Qua calamitate compulsi Hungari expeditionibus finem fecerunt, ac non multo post dux Geysa Hungarorum (971–997) nuncios in Germaniam misit ad sacerdotes Christianos in Pannoniam invitandos.
Geysa mortuo Stephanus, Geysae filius a proceribus princeps electus est. Qui genero suo Koppányio, qui regnum capessere voluisset, feliciter debellato a Sancta Sede coronam adeptus die 25 Decembris anni 1000 coronatus est. Qui Stephanus, rex primus Hungariae (1000–1038) religionem Christianam in regno stabiliavit. Episcopatus decem, ac archiepiscopatus duo ab eo conditi; plura claustra ab eo fundata; plurimae denique leges, quibus mores Christiani inter Hungaros tum plerumque paganos propagarentur, ab eodem Stephano latae sunt. Regnum ille in comitatus dividit, ad quos comitatos gubernandos comes sive ispános creavit; Hungariam a hostibus fortiter defendit, immo limites regni cum Deo dilatavit. Nil mirum anno 1083 tempore I (Sancti) Ladislai illum Stephanum canonizatum sive Sanctum proclamatum esse.
Post mortem Stephani, in tantam miseriam Hungaria est redacta ut haud procul abesset, quin omnia quae a rege primo sanctissimo aedificata essent prorsus delerentur. Longum esset nunc recensere, quot bella extera ac, quod peius est, civilia, quot rebelliones paganorum Hungarorum fidem Christianam repudientium sequuta essent; Deo gratias, quod Ladislaus iam supra laudatus postquam anno 1077 rerum potitus est, fortissimo manu hostes et exteros et intestinos debellavit, atque mores Hungarorum legibus severis compescuit. Rex est noster beatissimae memoriae, quem merito iam in vita sua Hungari venerati sunt; post mortem vero eius (1095) plurima carmina fabulasque de eo composuerunt, et ille a pontifice Romano in fine saeculi XII canonizatus sive sanctus proclamatus est. Stephanus ac Ladislaus genti Hungaricae reges sunt omnium gratissimi, qui etiamnunc in magno honore apud nos sunt.
[recensere] Vide etiam
| Europa — Civitates |
|
Albania | Andorra | Armenia | Austria | Batavia | Belgia | Bohemia | Bosnia et Herzegovina | Bulgaria | Croatia | Cyprus | Dania | Estonia | Finnia | Francia | Georgia | Germania | Graecia | Helvetia | Hibernia | Hispania | Hungaria | Islandia | Italia | Lettonia | Lichtenstenum | Lituania | Lusitania | Luxemburgum | Melitta | Moldavia | Monoecus | Mons Niger | Norvegia | Polonia | Praevalis | Regnum Britanniarum | Respublica Macedonica | Res publica Sancti Marini | Romania | Russia | Ruthenia Alba | Serbia | Slovachia | Slovenia | Suecia | Turcia | Vaticanum | Ucraina |
|
Europa — Territoria
|
|
Balcania | Balticum | Britannia Maior | Gallia | Hibernia (insula) | Iberia | Lapponia | Pannonia | Scandinavia |
