Литература
Од Википедија, слободна енциклопедија
слика изработена со маслени бои од
Жан-Оноре Фрагонард, 1770–1772.
Книжевност, Литерату́ра (лат. lit(t)era — буква) — во широка смисла општо означува збир зборовни текстови.
Зборот „литература“ како заеднички поим се однесува на било која пишана форма, од есеи до поезија, исто така се однесува и на целото книжевно дело во постоење, како во светски рамки така и во рамките на една издвоена култура.
Содржина |
[уреди] Вовед
Литературата најчесто се разгледувува во однос на еден народ, најчесто вклучувајќи збир од текстови што претставуваат еден народ. И покрај тоа што литературата може да закружува најразлични ентитети, како што се здруженија, философски школи, историски периоди и др., сепак најчесто, употребата на зборот литература паѓа под оваа определба.
Поопшто гледано, литературата може да претставува збир разкази, песни и драми што се однесуваат на некоја одредена тема. Во ваков случај, расказите, песните и драмите можат, но не мораат да имаат националистички импликации.
Клацифицирајќи некаков елемент како дел од литература (на пр. македонска книжевност, научна литература, итн.) може да се наиде на неколку потешкотии. За некои луѓе, зборот „литература“ значи било каков симболички запис кој може да содржи слики и ваји, а нормално и букви. За други, литературата мора да содржи само примери на тексуално сложени букви, или некакви други примери на симболички пишани јазици (на пр. хиероглифи). Уште поконзервативна интерпретација ќе бара текстот да има физичка форма, вообичаено нашишана на хартија или друга форма кој овозмошува печатење.
Различни историски периоди истакнувале различни карактеристики на литературата. Најраните дела, најчесот се осврнувале на религиозни и советувачки пораки. Морализирањето или согледувањето на литературата се спречува од ваквите извори. Средниот век ја носи романста, додека „времињата на причината“ ги произведуваат националистичките епови и философската мисла. Романтизмот ја истакнува популарната народна литература и емотивните ставови, но сепак му даваат отворен пат на Западот, кој во XIX-иот век ја започнува фазата на реализам и натурализам, трагајќи во реалното. XX-иот век го донесува симболизмот и психолошките гледишта, менувајќи го притоа тогашниот вообичаен тек.
[уреди] Литературни форми
[уреди] Поезија
Песна е композиција обично напишана во стих. Песните се потпираат на сликовитост, прецизен избор на зборови, и метафора. Формата се мери во нагласоци или во ритам на слогови со различна должина, и тие може но не мора да користат рима.
[уреди] Драма
Една претстава нуди уште една класична литературна форма што еволуирала низ годините. Општо земено, таа се состои од дијалог меѓу ликовите, и обично цели кон театарска изведба) отколку кон читање на пишан збор. Во текот на XVIII-иот и XIX-иот век, формата опера се има развиено со комбинација на поезија, драма и музика.
[уреди] Есеи
Есејот е кратка пишана форма што содржи расправа на одредена тема од гледна точка на авторот.
[уреди] Прозна фикција
Прозата се состои од запис што не и се покорува на ниедна специфична формална структура (освен најосновна граматика). Прозниот запис често е сув запис, иако не значи дека не може да биде и елегантен, убав (но без да ги користи формалните својства на зборовите, како рима и метрика).
[уреди] Други видови на прозна литература
Философија, историја, новинарство, како и легалните и научни трудови традиционално се сметаат за литература. Во нив спаѓаат некои од најстарите прозни записи во постоење; романите и прозните приказни се наречени „фикција“ со цел да се прави разлика меѓу нив и фактичкиот запис, кој писателите историски го сметаат за проза.
[уреди] Литературна критика
[уреди] Книжевна критика
[уреди] Книжевна теорија
 |
Ова е недовршена статија за литература. Вие можете да помогнете за нејзината дообработка. |
