Apophis (planetoïde)

Van Wikipedia

(99942) Apophis, voorheen 2004 MN₄ genoemd, is een Aardscheerder die eind 2004 verontrusting veroorzaakte. De eerste waarnemingen van de planetoïde wezen op een relatief grote kans dat 2004 MN₄ in 2029 (nu 2036) de aarde zou raken. Latere waarnemingen lieten de kans op een inslag op de aarde of maan variëren van 1,6% tot praktisch 0. Momenteel gaat de NASA er van uit dat de kans op een inslag 1 op 45.000 bedraagt.

Volgens eerdere berekeningen zou het object op vrijdag 13 april 2029 de aarde zo dicht passeren dat het met een schijnbare magnitude van 3,3 met het blote oog zichtbaar zou zijn in Europa, Afrika en west-Azië. Er zijn geen andere objecten bekend waarvoor dit het geval is geweest. Deze passage in 2029 zou een 1 op de Schaal van Torino scoren. Dit door de kleine kans op inslag volgens de laatste berekeningen voor 2029, 2035, 2036, 2037 en 2049. Echter door de dichte benadering van de aarde kan de baan aanzienlijk gewijzigd worden, waardoor de toekomstige inslagkansen pas na die gebeurtenis berekend kunnen worden.

[bewerk] Basisgegevens

2004 MN₄ behoort tot de groep der "Aten-planetoïden", planetoïden met een halve as van minder dan 1 astronomische eenheid. Deze planetoïde draait in 323 dagen om de zon, waarbij haar baan 2 maal / jaar die van de aarde snijdt.

Op basis van de helderheid werd de diameter op 410 meter geschat, later werd de afmeting bijgesteld naar 320 meter. De massa wordt geschat op 9.5×10¹⁰ kg. Bij een - onwaarschijnlijke - inslag in 2029 zou de inslag snelheid 12.59 km/s zijn.

[bewerk] Ontdekking

2004 MN₄ werd op 19 juni 2004 ontdekt door Roy Tucker, David J. Tholen en Fabrizio Bernardi van het door de NASA-betaalde Universiteit van Hawaï planetoïde onderzoek van Kitt Peak National Observatory in Arizona. Deze groep observeerde de planetoïde gedurende 2 nachten.

Op 18 december werd het object opnieuw ontdekt vanuit Australië door Gordon Garradd van de Siding Spring Survey, een ander door de NASA betaald NEA onderzoek. Verdere wereldwijde observaties gedurende de hierop volgende dagen stelden het Minor Planet Center in staat om de relatie met de juniwaarnemingen te bevestigen.

Op dit punt werd de inslagkans op aarde op 13 april 2029 berekend door het automatische SENTRY systeem van NASA's Near-Earth Object Program Office. NEODyS, een vergelijkbaar automatisch systeem op de Universiteit van Pisa in Italië en de Universiteit van Valladolid in Spanje berekenden eveneens de inslagkans met vergelijkbare voorspellingen.

Gedurende de volgende dagen maakten additionele waarnemingen het de astronomen mogelijk om de foutmarge te reduceren. Hierdoor steeg de berekende inslagkans tot een top van 2,7 procent (1 op 37). Gecombineerd met zijn afmeting leidde dit tot een classificatie van 2004 MN₄ van niveau 4 op de schaal van Torino en van 1.10 op de schaal van Palermo, Voor beide schalen waren dit de hoogste ooit toegekende waarden.

De planetoïde werd met terugwerkende kracht herontdekt tot 15 maart 2004. Op basis hiervan werd op 27 december 2004 een verbeterde baanberekening gepubliceerd. Volgens deze berekening was er geen gevaar voor een inslag in 2029, en de gezamenlijke kans op een inslag in de 21e eeuw werd teruggebracht tot 0.0041 procent (1 op 24.000).

[bewerk] Mogelijke inslageffecten

Omdat de inslagkans nu op nihil wordt geschat, zijn de mogelijke effecten van een inslag grotendeels oninteressant geworden. Maar gedurende enige dagen in december 2004, toen de inslagkans op 2,4% werd geschat, waren er veel internetdiscussies over de mogelijke inslageffecten.

NASA schatte oorspronkelijk de energie die bij de inslag van 2004 MN₄ zou vrijkomen op het equivalent van 1480 megaton TNT. Dat is 114.000 duizend keer de energie van de atoombom Little Boy, die door de Verenigde Staten bij de aanval op Hiroshima gebruikt is. Een latere verfijndere schatting kwam op 850 megaton uit. De inslag die de Barringer meteoorkrater veroorzaakte of de Toengoeska-explosie worden geschat op 10 tot 20 megaton. De 1883 uitbarsting van de Krakatau had het equivalent van 200 megaton.

De precieze effecten van een inslag zouden afhangen van de samenstelling van de planetoïde, de plaats en de hoek van de inslag. Een inslag zou aanzienlijke verwoesting aanrichten in een gebied van duizenden vierkante kilometers, maar geen blijvende klimatologische verandering veroorzaken.

Gebaseerd op het tijdstip van inslag, (0.89 van een dag, 21:21 UTC) en het feit dat de planetoïde vanaf de buitenzijde van de aardbaan zou benaderen, zou een inslag ergens op het oostelijk halfrond plaats vinden. De snelheid zou 12.59 km/s bedragen.