Bloedtransfusie
Van Wikipedia
Bij een bloedtransfusie brengt men bloed, afkomstig van een bloeddonor, in de aderen van een patiënt die dit bloed nodig heeft vanwege ernstige bloedarmoede of een shock door een probleem met de bloedaanmaak of door ernstig bloedverlies.
Een bloedtransfusie is alleen mogelijk als ontvanger en donor dezelfde of een compatibele (verenigbare) bloedgroep hebben, omdat anders gevaarlijke afweerreacties kunnen optreden.
Daarnaast bestaat het risico van overdracht van ziektekiemen als de donor die in het bloed draagt. Om deze redenen worden bloeddonors gescreend op ziekten, zowel door te vragen naar ziekten of naar omstandigheden die geassocieerd zijn met een verhoogde kans op ziekte, als door tests te verrichten op het afgenomen bloed. Ernstige ziekten die door bloedtransfusies kunnen worden overgebracht zijn onder andere: aids, syphilis, hepatitis B en andere vormen van virale hepatitis, en malaria. Ook griep, buikgriep en andere voor gezonde mensen minder ernstige infecties kunnen overgebracht worden via het bloed, en kunnen bij een verzwakte patiënt grote problemen opleveren.
Omdat bijvoorbeeld bij aids enige tijd (een paar weken tot maanden) verloopt tussen het moment van besmetting en het aantoonbaar worden van die besmetting in het bloed van een donor, terwijl de ziekte dan al wel door een transfusie zou kunnen worden overgedragen, worden mensen met een duidelijk verhoogde kans op besmetting in de meeste landen niet als donor geaccepteerd.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis van de bloedtransfusie
 Zie Geschiedenis van de bloedtransfusie voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
[bewerk] Toepassing
[bewerk] Kruisproef
Bij de kruisproef worden rode bloedcellen van de patiënt geïncubeerd met serum van de donor, en andersom. Treedt bij één van de beide testen samenklontering op (door aanwezigheid van antistoffen in een van beide sera gericht tegen cellen van de andere persoon) dan is transfusie met dat bloed niet mogelijk. Er wordt dan een zak bloed van een andere donor gebruikt (na een succesvolle kruisproef, natuurlijk).
[bewerk] Alternatieven voor transfusies met allogeen of autoloog bloed
Ook tegenwoordig is het transfunderen van volbloed of bloedbestanddelen nog steeds niet zonder risico's. Volbloedtransfusies zijn tegenwoordig een grote zeldzaamheid. Hoewel door strenge controles de risico's minder zijn, bereiken af en toe berichten de media dat er nog steeds fouten gemaakt worden bij bloedtransfusies waarbij mensen soms zelfs komen te overlijden ten gevolge van die fouten. Ook zijn er complicaties mogelijk die niet voorspelbaar zijn met welke controles vooraf dan ook.
Mede daarom zijn er alternatieven ontwikkeld. Voor het aanvullen van bloedplasma, dat bij een bloeding verloren is gegaan, gebruikt men al heel lang zogenaamde kristalloïden, waaronder 'Ringers lactaat', of colloïden, waaronder 'Dextran' of 'Hexastarch'. Om bloedingen te stelpen kan men gebruikmaken van bijvoorbeeld 'Avitene' of 'Gelfoam'. Voor het zuurstoftransport is er bijvoorbeeld PFC-emulsie (perfluorcarbonverbinding). Als volledig alternatief zou Fluosol gebruikt kunnen worden. Dit is een 'kunstbloed' waarop een mens 72 uur zou kunnen overleven.
[bewerk] Heeft het nut de eigen bloedgroep te kennen?
Mensen komen soms met de vraag om als voorzorg hun bloedgroep te laten bepalen, voor het geval zij opeens ooit een bloedtransfusie nodig zouden hebben. Dit is eigenlijk niet zinvol. Omdat het geven van een verkeerde transfusie ernstige gevolgen kan hebben en zelfs kan leiden tot de dood van de patiënt, wordt in westerse landen altijd voor iedere transfusie de bloedgroep van de patiënt bepaald en de bloedgroep van het zakje bloed. Bovendien wordt altijd de kruisproef gedaan om andere, zeldzamere vormen van onverenigbaarheid op te sporen. Mededelingen van de patiënt over zijn of haar bloedgroep zijn niet voldoende betrouwbaar om daar op af te kunnen gaan.
[bewerk] Zie ook
Het geven van bloed wordt een bloeddonatie genoemd.
| Referenties: |
|
|
