Bruine kikker
Van Wikipedia
| Bruine kikker | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Rana temporaria Linnaeus, 1758 |
De bruine kikker (Rana temporaria) is een kikker uit de familie echte kikkers of Ranidae.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
De bruine kikker wordt ongeveer 10 centimeter lang en heeft een beigebruine kleur met een donkerbruine onregelmatige vlektekening. Geel- en oranjebruine en zelfs roodachtige exemplaren komen ook voor. Kenmerkend is de grote donkerbruine oogvlek met onderaan een gele streep en duidelijk zichtbare tympana of trommelvliezen waarmee de kikker goed kan horen. Deze soort lijkt sterk op de heikikker (R. arvalis). Een goed onderscheid is het grote trommelvlies van de bruine kikker (bijna zo groot als het oog. De heikikker heeft een trommelvlies waarvan de diameter tweederde van die van het oog is of minder.
De heikikker heeft vaak een lichte rugstreep en is verder evenals de Italiaanse kikker (R. latastei) is van de bruine kikker te onderscheiden doordat een bruine kikker een stompere en grotere kop heeft, waardoor de ogen kleiner lijken.
Ook de springkikker (Rana dalmatina) lijkt op de bruine kikker en komt al vrij dicht bij de Benelux voor in Duitsland. De springkikker heeft veel langere poten en is erg effen gekleurd. De kleur doet denken aan die van kipfilet.
De larven van de bruine kikker zijn lichtbruin gekleurd. Ze hebben stipjes en een relatief lange staart.
Mannetjes blijven kleiner dan vrouwtjes en zijn in de voortplantingstijd te herkennen aan de verdikte voorpoten en de witte keel.
[bewerk] Levenswijze
[bewerk] Biotoop
Deze soort komt in vele biotopen voor; bossen, heidevelden, graslanden, duinen en zelfs de kleinste tuinvijvers. Enige voorwaarde is de aanwezigheid van een begroeide strooisellaag waar in gescholen en gejaagd kan worden. De bruine kikker is vrij kort aan water gebonden en leeft buiten de voortplantingsperiode voornamelijk op het land. Samen met de middelste groene kikker zijn dit de kikkers van het nederlandse cultuurlandschap.
[bewerk] Voedsel
De bruine kikker kan zoals de meeste kikkers statische beelden niet goed zien en hapt naar alles wat beweegt en in de bek past. Met name wormen, (naakt-)slakken en vliegen worden gegeten.
Overdag zit de bruine kikker in de ruigte of tussen houtstapels. 's Nachts gaat de bruine kikker op jacht en springt hij door de bossen over de bodem, op zoek naar wormen en insecten.
[bewerk] Prooi
Hun voedsel moet bewegen anders kunnen ze het niet als voedsel herkennen. Dit komt omdat kikkers helemaal geen goed zicht hebben. En dus ook de bruine kikker niet. Maar omdat de kikker toch nog voedsel binnen te krijgen grijpt hij naar alles wat beweegt. Dit moet ook in de bek kunnen passen. Als de kikker zijn prooi wil pakken zit hij heel rustig in de struiken of in het water op een steen. En plots als de prooi het niet verwacht springt de kikker op zijn slachtoffer af. Met zijn tong grijpt hij het dier en het is weg. De prooi heeft het niet eens gelijk door dat hij wordt opgegeten door een kikker. Grotere dieren zoals sprinkhanen en krekels worden eerst met de kaken fijn gemaakt voordat de kikker hem naar binnen werkt. Als de kikker slikt dan doet hij zijn ogen dicht. Zo glijdt het voedsel naar beneden. Het lievelingseten van de bruine kikker zijn: wormen, (naakt-)slakken en vliegen. Maar wat ze ook graag eten zijn: springstaartjes, fruitvliegjes, krekels, sprinkhanen, meelwormen, regenwormen of zelfs muizen. Zoals hier staat merk je dat een kikker een echte vleeseter is. Volwassen kikkers hoeven maar twee tot drie keer per week te eten. Zo blijven de dieren actief op zoek naar voedsel, wat heel goed is voor hun conditie. Integendeel tot de jongen. Deze moeten heel veel voedsel eten, om probleemloos verder te kunnen groeien.
[bewerk] Voortplanting
In het voorjaar gaat de kikker naar het water. De winter is weer voorbij, dus ze hoeven zich niet meer voor de kou te verschuilen. De bruine kikker is de eerste kikker die eiklompen afzet. Tijdens de voortplanting maken de mannetjes een zacht knorrend gekwaak. De kleur van de kikker verandert ook tijdens de voortplanting. Ze worden dan wat grijzig, maar ze worden niet blauw. De heikikker doet dat wel. Als de paartijd in aan tocht is gaan honderden kikkers naar 1 plek toe. De mannetjes blijven in 1 grote groep en kijken richting de zon, zodat hun witte kelen goed te zien zijn. Doordat de mannetjes kikkers hun witte kelen laten zien en zacht beginnen te kwaken trekt dat vrouwelijke kikkers aan. De vrouwtjes zitten in de begroeide delen aan de oever. Als deze naar de mannetjes toe gaan worden ze omklemd door 1 van de mannetjes. De twee kikkers blijven vrij lang in deze houding. Dat wordt amplex genoemd. ’s Nachts worden de meeste eiklompen afgezet. De eiklompen bevatten ongeveer 700 tot 4500 eitjes. In ondiep water zitten de eiklompen. Na ongeveer 1 á 2 weken komen de eitjes uit. De eieren hebben een doorsnede van 1,7-2,8 mm, het geleiomhulsel van 8-10 mm. De bovenzijde van de eieren is bijna zwart, alleen aan de onderzijde is een kleine wittige vlek zichtbaar. In het water leven de kikkervisjes verder. Ze blijven net zolang in het water totdat hun pootjes beginnen te komen. Pas als ze longen hebben en helemaal volgroeid zijn klimmen de gemetamorfoseerde bruine kikkertjes uit het water. De bruine kikkers zijn na 2 tot 3 jaar geslachtsrijp.
[bewerk] Verspreiding
De bruine kikker komt in grote delen van Europa voor en is een van de algemeenste soorten, ook in Nederland en België.
[bewerk] Afbeeldingen
 Eiklomp cq kikkerdril |
 Larve in natuurlijke omgeving (bospoel) |
 Verscholen tussen dood hout |
 Amplex op een sloot vol kikkerdril |
 Amplex op een sloot vol kikkerdril |
 Groep paringsbereide mannetjes van de bruine kikker |
 Mannetje met kussentje bij de duim |
[bewerk] Waarnemingen in Nederland
[bewerk] Externe links, bronnen en afbeeldingen
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Rana temporaria op Wikimedia Commons. |
