Cafeïne

Van Wikipedia

Cafeïne
Chemische formule en molecuulmodel
Chemische structuur van cafeïne
Drie weergaven van Cafeïne Lichtblauw = C = koolstof; Donkerblauw = N = Stikstof, Rood = O = Zuurstof; wit = H = Waterstof
Algemeen
Molecuulformule	C8H10N4O2
Smiles	O=C1C2=C(N=CN2C)N(C(=O)N1C)C
IUPAC
Andere namen	1,3,7-trimethylxanthine, theïne, mateïne, guaranine, methyltheobromine
CAS-nummer	58-08-2
EINECS-nummer	200-362-1
EG-nummer
VN-nummer
Beschrijving	kleurloze tot witte naalden of poeder
Vergelijkbaar met
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Xn, schadelijk
Carcinogeen
Hygroscopisch
Risico (R) en veiligheid (S)	R-zinnen: R22 S-zinnen:
Omgang
Opslag
ADR-klasse
MAC-waarde
LD50 (ratten)	(oraal) 355 mg/kg[1] (intraperitoniaal) 240 mg/kg (subcutaan) 170 mg/kg (intraveneus) 105 mg/kg (rectaal) 300 mg/kg
LD50 (konijnen)	(oraal) 246 mg/kg (intraveneus) 58 mg/kg
MSDS-fiches
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	kleurloos of wit
Dichtheid	1,23 g/cm³
Molmassa	194,19 g/mol
Smeltpunt	238 °C
Kookpunt	(sublimeert bij) 178 °C
Vlampunt	°C
Zelfontbrandingstemperatuur	°C
Dampdruk	Pa
Oplosbaarheid in water	g/L
Goed oplosbaar in
Slecht oplosbaar in
Onoplosbaar in
Dipoolmoment	D
Viscositeit	Pa·S
Kristalstructuur
ΔfGog	kJ/mol
ΔfGol	kJ/mol
ΔfGos	kJ/mol
ΔfHog	kJ/mol
ΔfHol	kJ/mol
ΔfHos	kJ/mol
Sog, 1 bar	J/mol·K
Sol, 1 bar	J/mol·K
Sos	J/mol·K
Cop,m	J/mol·K
Evenwichtsconstanten
Klassieke analyse
Spectra
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar)

Cafeïne of coffeïne is een alkaloïde die onder andere voorkomt in koffiebonen, thee, maté, guarana en cacaobonen. De alkaloïden zijn een groep stoffen waartoe ook genotmiddelen zoals nicotine en cocaïne behoren. Ook in de geneeskunde gebruikte stoffen zoals morfine en codeïne zijn alkaloïden. De systematische naam van cafeïne is 1,3,7-trimethylxanthine. De chemische formule van cafeïne is C₈H₁₀N₄O₂.

Cafeïne is ook de opwekkende stof in een aantal frisdranken zoals Coca-Cola en Dr Pepper. Soms wordt zij toegevoegd aan pijnstillers zoals paracetamol, omdat lage doseringen cafeïne pijnverlichtend kunnen werken. Sinds enkele jaren is ook de invloed van cafeïne op de stofwisseling bekend, waardoor cafeïne een veel gebruikt ingredient is van populaire vetverbranders (ook wel fatburners genoemd) zoals Stacker. Cafeïne heeft adrenerge effecten: zij stimuleert het zenuwstelsel, de hartslag en de ademhaling. Bij regelmatig gebruik kan gewenning optreden en plotseling stoppen met de inname kan dan zorgen voor hoofdpijn, een sterke afname van de bloeddruk en andere ontwenningsverschijnselen. Dit komt regelmatig voor bij mensen die op het werk veel koffie drinken en dan in het weekeinde hoofdpijn hebben.

Cafeïne heeft in het lichaam een halfwaardetijd van circa 5 uur, dus wanneer men de dag om 8.00 uur zou beginnen met acht koppen koffie, dan heeft men om 13.00 uur nog steeds het equivalent van vier koppen koffie in het bloed, om 18 uur nog het equivalent van twee koppen en wanneer men gaat (proberen te) slapen is het alsof men net een kop koffie gedronken heeft.

Cafeïne kan uit koffiebonen worden verwijderd met behulp van superkritische kooldioxide. Dit is een toepassing van het kritische punt van kooldioxide.

[bewerk] Verwijzingen

[1] Merck & Co Inc (1999) The Merck Index, USA: Chapman & Hall/CRC