Enkhuizen
Van Wikipedia
|
||||
 |
||||
| Provincie |  Noord-Holland |
|||
| Hoofdplaats | Enkhuizen | |||
| Oppervlakte - Land - Water |
116,04 km² 12,42 km² 103,62 km² |
|||
| Inwoners Bevolkingsdichtheid |
17.833 (1 januari 2007) 1436 inw./km² |
|||
| Geografische ligging | 52°42' NB 5°18' OL | |||
| Geografische ligging | {{{coordinaten}}} | |||
| Belangrijke verkeersaders | N302, N506, spoorlijn Enkhuizen-Amsterdam,veerdienst Enkhuizen - Stavoren | |||
| Station(s) | {{{station}}} | |||
| Netnummer | 0228 | |||
| Postcodes | 1600-1602 | |||
| Officiële website | www.enkhuizen.nl | |||
| Politiek | ||||
| Burgemeester (lijst) | Jan Baas (PvdA) | |||
| Bestuur | {{{bestuur}}} | |||
| Zetels {{{partijen}}} |
{{{zetels}}} | |||
Enkhuizen (
uitspraak (info·uitleg)) (Westfries: Inghúze (dialect: (H)Enkhúze))is een stad en gemeente in de regio West-Friesland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland, en ligt daar in het oude gewest Westflinge. De gemeente ligt aan zowel het Markermeer als het IJsselmeer. In de gemeente wonen 17.811 inwoners op een oppervlakte van 14,31 km² (waarvan 1,78 km² water) (1 januari 2007, bron: CBS). In de stad wordt Enkhuizens gesproken, een West-Fries dialect.
Enkhuizen is, onder meer vanwege de watersport, een belangrijk toeristisch centrum (jachthavens, Zuiderzeemuseum). Daarnaast telt het stadje vermaarde zaadbedrijven en tuinbouw, alsmede enige industrie. Enkhuizen fungeert ook in lichte mate als forenzenplaats voor de Randstad.
Enkhuizen staat bekend als de 'Haringstad' vanwege haar verleden als centrum voor de haringvisserij.
[bewerk] Geschiedenis
Enkhuizen begon haar bestaan in de Middeleeuwen als haven- en vissersdorp. In 1356 kreeg Enkhuizen stadsrechten en werd het verenigd met het naburige dorp Gommerkerspel. In de 15e en 16e eeuw werd overgegaan tot de aanleg van havens en vestingwerken, die nog steeds zichtbaar zijn in de stad.
De 17e eeuw was de bloeitijd van Enkhuizen. De stad telde de grootste haringvloot van de Nederlanden, en bezat tevens een kamer van de VOC. Ook de West-Indische Compagnie was in de stad vertegenwoordigd. Door handel op de Oostzeelanden, Engeland, West-Afrika en Indië werd Enkhuizen rijk. De stad telde zo'n 25.000 inwoners, aanzienlijk meer dan het huidige aantal.
Eind 17e eeuw trad het verval in. De oorlogen met Engeland, het verzanden van de havenmond en de concentratie van handel op Amsterdam zorgden ervoor dat Enkhuizen een van de dode stadjes aan de Zuiderzee werd. Met de aanleg van de Afsluitdijk ging uiteindelijk ook de haringvisserij verloren, hoewel er nog lange tijd op andere soorten in het IJsselmeer kon worden gevist.
Na aanleg van de spoorlijn naar Amsterdam (waarmee ook de veerbootverbinding naar Stavoren en de spoorlijn Stavoren-Leeuwarden tot stand kwamen), bloeide het stadje weer enigszins op. Na de Tweede Wereldoorlog nam ook de bevolking weer toe en werd de bebouwing van Enkhuizen voor het eerst buiten de 17e eeuwse omwalling uitgebreid.
Tegenwoordig moet de stad het voornamelijk hebben van het (watersport)toerisme en de florerende zaadteelt.
[bewerk] Trekpleisters binnen de gemeente
[bewerk] Overige plaatsen binnen de gemeente
Dorp:
- Oosterdijk (Oôsterdìk)
- Westeinde (Westende)
(de in cursief staande plaatsnamen tussen de haakjes zijn de Westfriese benamingen voor deze plaatsen)
[bewerk] Wijkindeling
[bewerk] Verkeer en Vervoer
Enkhuizen is per trein verbonden met Hoorn en Amsterdam. De N506 verbindt Enkhuizen met Hoorn; de N302 zorgt voor de verbinding met snelweg A7. De N302 loopt door over de Houtribdijk, die het Markermeer van het IJsselmeer scheidt. De dijk verbindt Enkhuizen met Lelystad. In de dijk bevindt zich een groot sluizencomplex alsmede een Naviduct, dat ervoor zorgt dat auto- en scheepvaartverkeer elkaar ongehinderd kunnen passeren. In het zomerseizoen vaart de "Bep Glasius" driemaal per dag tussen Stavoren en Enkhuizen. In het zomerseizoen wordt door het passagiersschip 'Prins Claus' drie maal per dag een bootverbinding onderhouden met Urk.
[bewerk] Zetelverdeling gemeenteraad
Het college van B&W bestaat uit de burgemeester (PvdA) en 3 wethouders: 1 van Nieuw Enkhuizen, 1 van de PvdA, 1 van de Christenunie.
[bewerk] Bekende inwoners van Enkhuizen
[bewerk] Geboren in Enkhuizen
[bewerk] Elders afkomstig
- Bernardus Paludanus (28 oktober 1550, Steenwijk), dokter/rariteitenverzamelaar
- Jan Huygen van Linschoten (1563, Haarlem), koopman/cartograaf
- Udo Pannekeet (14 april 1978, Hoorn), muzikant
[bewerk] Bezienswaardigheden
Het door grachten doorsneden stadje Enkhuizen ligt voor een groot deel binnen de goed intact gebleven 16e eeuwse omwalling. Bekend zijn de Drommedaris (1540; in 1649 verhoogd en van een toren voorzien) met klokkenspel van Pieter Hemony, daterend uit de jaren 1671-1677, de laat-gotische Zuider- of Pancraskerk, uit de 15de en 16e eeuw, met indrukwekkende toren, waarin klokkenspel van de gebroeders Hemony, de Wester- of Sint-Gommaruskerk, uit de 15de en 16e eeuw, met aangebouwde librije, waarin een 17e eeuws interieur en het stadhuis (1686-1688) met fraai interieur. Het Snouck van Loosenpark daterend uit 1897 is één van de eerste sociale woningbouwprojecten van Nederland. Dit werd gefinancierd uit het nalatenschap van de laatste erfgename van een bekende Enkhuizer patricische familie waaraan het park tevens de naam ontleent. Voorts zijn de waterpoorten Oudegouwsboom en Boerenboom (beide daterend uit de 17e eeuw), de stadsgevangenis (1612), de Waag (vroeg-renaissance) uit 1559 en het Snouck van Loosenhuis uit 1786 het vermelden waard .
[bewerk] Evenementen
Enkhuizen kent een aantal grote en kleinere evenementen waarvan hieronder enkele genoemd worden.
Sinds 1974 wordt in mei het Jazzfestival Enkhuizen georganiseerd. Vele internationale jazzbands treden gedurende drie dagen op. Vanaf vrijdag kan er op diverse plaatsen traditionele jazz beleeft worden. Op de zaterdag is er o.a. een groots buitenprograma. Het festival wordt traditioneel op zondag afgesloten met het Bloody Mary. Opvallend is het hoge aantal jonge bezoekers. Het bewijs dat traditional jazz leeft in Enkhuizen! In 2007 heeft een nieuw bestuur het festival nieuw leven ingeblazen. Op deze manier wordt de traditie voortgezet.
Rond deze tijd wordt ook het Ierse folkfestival "Eire at the Top" op het Landje van Top (aan de voet van de Drommedaris) georganiseerd. De laatste vijf jaren wordt er in het voorjaar het Smartlappenfestival georganiseerd waar veel publiek op af komt. In de zomer worden er zomeravondconcerten gehouden waarbij (vaak middels gastoptredens) klassieke muziek wordt gespeeld op één van de twee Hemony-carillons die de stad rijk is.| Ook in de zomermaanden organiseert de vereniging Oud-Enkhuizen op woensdagavonden, stadswandelingen door de historische binnenstad. | Op de donderdagen worden Zuiderzeedagen georganiseerd waarbij er 's middags verschillende activiteiten zijn (zoals openluchtbiljarten, kinderkermis en martkjes). Iedere dag heeft zijn eigen thema welke gebaseerd zijn op de cultuur rondom de Zuiderzee en deze dagen worden 's avonds afgesloten met een concert.| In de maand juni vindt in Enkhuizen de jaarlijkse Lappenmarkt plaats. Dit is een traditie die al vele honderden jaren oud is. De ruim twee kilometer lange markt is één van de grootste jaarmarkten in Noord-Holland. Honderden marktkooplieden bieden hun waren aan in de binnenstad, van confectie tot huishoudelijke artikelen. | Op de derde donderdag in september is het Enkhuizer Harddraverijdag met paardenrennen en vuurwerk tot slot.| In december is er een lichtjesavond in 't Suud (Vissershoek) en omgeving. Hierbij worden inloopconcerten gegeven in het Stadhuis, de Lutherse Kerk, het Wapen van Enkhuizen, de Drommedaris en de Zuiderkerk. |
[bewerk] Watersport
Enkhuizen is een belangrijk centrum voor de watersport op het IJsselmeer. Er is een drietal jachthavens en een flinke aanlegsteiger voor de charterschepen van de "bruine vloot". De belangrijkste reden voor de aanleg van het naviduct was de enorme wachttijd voor schepen en autoverkeer bij de schutsluis, vanwege de enorme toename van de pleziervaart in de afgelopen jaren. Gedurende het jaar worden er ook verschillende zeilrace georganiseerd rondom de stad, te weten: De Enkhuizer Klipperrace vanaf 1975, de Race om de Noord vanaf 1977, de Bolkoppenrace vanaf 1982, het Open Nederlands Kampioenschap Lemsteraken vanaf 2001. In 1990 en 1995 organiseerde de Enkhuizer Hardzeil Commissie de North Sail Race voor Sail Amsterdam.
[bewerk] Grote monumenten
[bewerk] Musea
[bewerk] Wetenswaardigheden
- De term Nieuwsgierig Aagje is gebaseerd op een 17e eeuws blijspel. Aagje zou afkomstig zijn uit Enkhuizen.
- De jodenkoek zou afkomstig zijn van een Joodse bakker uit Enkhuizen. Deze wordt nog steeds geproduceerd in Enkhuizen.
- De Enkhuizer Almanak bestaat al vele eeuwen maar wordt pas sinds 1992 voor het eerst in Enkhuizen uitgegeven.
- Het Enkhuizer dialect, het Enkhuizens, wijkt op veel punten sterk af van de andere dialecten in de regio en is daardoor voor dialectonderzoekers zeer interessant.
[bewerk] Externe links
- Website van de gemeente
- Digitale Stad Enkhuizen
- Alle informatie over Enkhuizen
- Enkhuizen 650 jaar (2006)
- VVV Enkhuizen
- Vereniging Oud Enkhuizen
- Jazzfestival Enkhuizen
- Beurs Klassieke Schepen
- Kaart Enkhuizen
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Enkhuizen op Wikimedia Commons. |
| {{{afb_links}}} | Gemeente Enkhuizen |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Stad: Enkhuizen Dorp: Oosterdijk Buurtschap: Westeinde |
|||
| {{{afb_links}}} | Gemeenten in de provincie Noord-Holland |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Aalsmeer · Alkmaar · Amstelveen · Amsterdam · Andijk · Anna Paulowna · Beemster · Bennebroek · Bergen · Beverwijk · Blaricum · Bloemendaal · Bussum · Castricum · Den Helder · Diemen · Drechterland · Edam-Volendam · Enkhuizen · Graft-De Rijp · Haarlem · Haarlemmerliede en Spaarnwoude · Haarlemmermeer · Harenkarspel · Heemskerk · Heemstede · Heerhugowaard · Heiloo · Hilversum · Hoorn · Huizen · Koggenland · Landsmeer · Langedijk · Laren · Medemblik · Muiden · Naarden · Niedorp · Oostzaan · Opmeer · Ouder-Amstel · Purmerend · Schagen · Schermer · Stede Broec · Texel · Uitgeest · Uithoorn · Velsen · Waterland · Weesp · Wervershoof · Wieringen · Wieringermeer · Wijdemeren · Wormerland · Zaanstad · Zandvoort · Zeevang · Zijpe |
|||
