Fibromyalgie
Van Wikipedia
| Fibromyalgie | |
| ICD-10 | M79.7 |
| ICD-9 | 729.1 |
Fibromyalgie is een chronische en pijnlijke aandoening van de aanhechtingsplaatsen van spieren en pezen aan de gewrichten (ook wel "weke-delenreuma" geheten).
Over fibromyalgie bestaan veel misverstanden. Om toch duidelijkheid te krijgen over het klachtenbeeld en een onderscheid te kunnen maken met andere (pijn)syndromen is het nodig om de belangrijkste kenmerken op een rijtje te zetten.
Fibromyalgie kenmerkt zich door:
- Een diffuse pijn in de omgeving van de gewrichten, met name op de aanhechtingsplaatsen van de spieren aan de pezen.
- Bijna altijd klagen fibromyalgiepatiënten over stijfheid, met name 's ochtends (zo'n 1 a 2 uur) en na lange periodes staan, zitten of liggen in dezelfde houding.
- Vermoeidheid is ook een klacht die door veel fibromyalgiepatiënten wordt genoemd. Soms wordt de vermoeidheid zelfs als hinderlijker ervaren dan de pijnklachten.
- Eerder genoemde klachten nemen toe bij overbelasting; meestal nemen de klachten dan niet direct toe, maar vaak pas 's avonds of de volgende dag. De klachten nemen ook toe bij vocht, kou en vooral bij een combinatie van beide. Sommige patiënten noemen ook spanningen als een factor die de klachten doet toenemen.
- Bijna altijd worden ook slaapproblemen als klacht genoemd. Sommige onderzoekers zagen deze slaapproblemen zelfs een poosje als een mogelijke oorzaak van de fibromyalgie klachten. Ze hebben het slaappatroon van fibromyalgiepatiënten onderzocht met behulp van EEG-technieken en vonden een verstoring van het "diepe-slaap-stadium". Ze ontdekten ook dat, als je bij gezonde proefpersonen dat slaapstadium experimenteel gaat verstoren, door bijvoorbeeld pieptoontjes te laten horen, dat deze proefpersonen dan klachten gaan ontwikkelen die lijken op fibromyalgie. Deze klachten verdwijnen echter weer wanneer ze de proefpersonen weer normaal lieten slapen. Bij fibromyalgiepatiënten verdwijnen de klachten niet, ook niet wanneer je met behulp van slaapmiddelen de kwaliteit van de diepe slaap verbetert. Tegenwoordig worden de slaapproblemen toch meer als gevolg van de pijnklachten dan als oorzaak gezien.
- Zeer kenmerkend voor fibromyalgie zijn de zogenaamde "tender points". Dit zijn nauwkeurig omschreven anatomische plaatsen, die bij fibromyalgiepatiënten "drukpijngevoelig" zijn. Bij het met de vinger drukken op deze plaatsen met een redelijke kracht, levert dat een pijnsensatie en pijnreactie op bij de patiënt.
- Bij fibromyalgiepatiënten is er met bloedonderzoek of röntgenfoto's niets dat wijst op een ziekteproces, abnormale slijtage of iets dergelijks, fibromyalgie is dus een uitsluitingsdiagnose, wanneer alle onderzoeken andere aandoeningen hebben uitgesloten.
Doorgaans ontstaan de klachten spontaan en verergeren ze geleidelijk aan, in de beleving van de patiënt. Ook in een later stadium is er niets dat wijst op een slijtageproces, ontstekingen of andere beschadigingen in het lichaam.
Fibromyalgie is bepaald geen zeldzaam syndroom. Volgens schattingen van onderzoekers wordt bij 5-15 % van de nieuwe patiënten op een reumatologische kliniek de diagnose fibromyalgie gesteld. Fibromyalgie komt het meest voor bij vrouwen (ongeveer 90 % van de patiënten is vrouw). Op echt jonge leeftijd komt fibromyalgie zelden voor; doorgaans ontstaan de klachten na het dertigste levensjaar, soms wat eerder.
Een specifieke behandeling is er niet. Meestal wordt, door gedoseerde activiteit bij de patiënt te stimuleren en door milde pijnstillers, een status quo bereikt waarbij de patiënt min of meer gemakkelijk met de ziekte kan leven. De status als omschreven ziekte-entiteit is binnen de geneeskunde nog omstreden, vooral door het volstrekt ontbreken van aanwijsbare niet-subjectieve lichamelijke afwijkingen. De diagnose wordt op dit moment nog per exclusionem gesteld, dwz als andere oorzaken zijn uitgesloten. Dit is voor veel patiënten, die immers vaak wel degelijk sterk door hun klachten worden belemmerd een zeer onbevredigende situatie. De wereldgezondheidsorganisatie heeft fybromyalgie als aandoening opgenomen in het ICD-10. Veel fibromyalgiepatiënten ervaren dat als erkenning in tegenstelling tot de heersende opvatting "het zit tussen de oren".
Morfine of andere opiaten worden bij fibromyalgie zelden of nooit voorgeschreven en een positief effect daarvan op de klachten is alleen bij een ernstige vorm van fibromyalgie vastgesteld. De meeste reumatologen adviseren gedoseerde belasting en zo nodig milde pijnstillers. In de meeste gevallen zal de reumatoloog de diagnose vaststellen en daarnaast medicatie voorschrijven, wanneer dit stadium is gepasseerd, zal de reumatoloog in het algemeen de patiënt terugverwijzen naar de huisarts welke de verdere begeleiding op zich zal nemen. Verandering van medicatie blijft wel in overleg met de reumatoloog aangepast worden.
